به هنرآنلاین، به نقل از مهر، صیانت از میراث تاریخی به مثابه سند هویت تمدن بشری مقوله‌ای است که تمامی حامیان میراث فرهنگی در دنیا بر آن تأکید دارند، ولی در کشور ما میراث تاریخی را تنها برای کسب درآمد از محل گردشگری آن اماکن در ظاهر هم که شده به زور سرپا نگه می‌دارند.تکیه قجری معاون‌الملک کرمانشاه که یکی از نوادر آثار تاریخی و معماری ایران است نیز از این قاعده بی‌مهری مستثنی نمانده و این برند فرهنگی کرمانشاه هم دامنگیر این قصه پرغصه شده است.
تکیه معاون الملک شناسنامه فرهنگی کرمانشاه است
حدود نیم قرن است که در سیاهه آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، معماری بی‌نظیر و کاشی‌کاری و نگارگری‌های زیبا و منحصربه فردشان را به یک موزه کاشی‌کاری دیدنی بدل و شهره خاص و عام کرده است تا آنجا که به جرعت می‌توان از آن به عنوان شناسنامه فرهنگی کرمانشاه یاد کرد.
تکیه معاون‌الملک با قدمت صدساله‌اش که توسط حسن‌خان معینی (معاون‌الرعایا) در محله قدیمی آبشوران بنا شده یکی از زیباترین واستثنایی‌ترین تکایای ایران محسوب می‌شود.
در واقع این تکیه دایرة‌المعارفی تصویری از حماسه‌های خلق شده در کربلا تا قصص قرآنی و داستان‌های شاهنامه و جلوه‌ای از هنر ایرانی اسلامی است که به عنوان یک میراث معنوی ارزشمند برای مردم این دیار به یادگار مانده است. یادگاری که در پس بی‌توجهی‌ها امروز وضعیتی نگران کننده دارد.
بستر بی ثبات رودخانه آبشوران که تکیه معاون در کنار آن بنا شده و هر لحظه بیم فروریختنش می‌رود بزرگترین تهدید این بنای بی‌نظیر است و از طرفی دیگر نفوذ آب از املاک تخریب شده و مسلط مجاور این تکیه است که نم کشیدن دیوارها، کاشی‌های زیبای آن را با خطر فروریختن روبرو کرده است.
کاشی‌های تکیه در حال جدا شدن و فرو ریختن است
عضو هیئت مدیره نظام مهندسی ساختمان استان کرمانشاه در گفتگو با مهر، در مورد وضعیت تکیه معاون‌الملک گفت: در حال حاضر بیشترین تأکیدی که وجود دارد در مورد مسلط شدن محیط اطراف به تکیه است و همجواری‌های آن آسیب رسان است به ویژه اینکه باعث شده از لحاظ فنی امکان رسیدگی کامل به تکیه وجود نداشته باشد.
بیژن کلهرنیا افزود: اما خطری که بیشتر تکیه را تهدید می‌کند نفوذ آب است که از چند جهت صورت می‌گیرد، یکی از طرف آبشوران که زیر دیواره‌هایش شسته شده و آب این رودخانه در حال نفوذ به تکیه است که با توجه به ترافیک بالا و تردد خودروهای سنگین بر روی این رودخانه سرپوشیده احتمال ریزش آن نیز زیاد است و اگر فروبریزد فاجعه به بار خواهد آمد.
وی نفوذ آب از سوی بافت‌های سمت غرب که از لحاظ ارتفاع بر تکیه مسلط است را دیگر تهدید این بنا عنوان کرد و گفت: این آب‌ها در زمین نفوذ کرده و از دیوارها و پشت کاشی‌ها بیرون می‌زند که با خیس شدن دیوار و نم کشیدن آن، کاشی‌ها نیز در حال جدا شدن هستند.
بیشترین خطر تکیه، نم کشیدن دیوارهاست
این کارشناس معماری و شهرسازی بیشترین خطر تکیه را نم و رطوبت دانست و تصریح کرد: با هیچ ترتیب فنی نمی‌توان آب را از بین برد مگر اینکه ساختمان‌های اطراف تکیه تملک شود و با حفر کانال‌های عمیق آب را از آن دور کرد.
کلهرنیا ادامه داد: تکیه با بافت اطراف آن معنی دارد و باید با اضافه شدن بافت پیرامونی تکیه معاون‌الملک تا میدان وزیری و یکپارچه باشد و شاید با ایجاد یک پارک و فضای شهری در این محل هم بتوان از لحاظ فنی از تکیه مراقبت کرد و هم از تکیه استفاده مطلوب‌تری صورت بگیرد.
وی در مورد مرمت‌های مورد نیاز داخل تکیه نیز بیان داشت: اصل هویت تکیه به کاشی‌ها و داستان‌های روایت شده در این تصاویر است، اما مشکل اساسی این است که بسیاری از این کاشی‌ها آسیب دیده‌اند و یا خیلی از آنها از تکیه بیرون برده شدن و در سال‌های قبل برخی افراد آنها را کنده و در بازار فروخته و یا در سر درها نصب کرده‌اند که حتی جاهای آن هم مشخص است.
عضو هیئت مدیره نظام مهندسی ساختمان استان کرمانشاه افزود: در حال حاضر نیز یا باید آن کاشی‌ها برگردانده شوند و یا باید کاشی‌ها تولید شوند و مرمت بیشتر به تکمیل کاشی‌های تخریب و گم شده برمی‌گردد که با تکنیک‌های امروز کاملا امکان‌پذیر است.
تکیه نیاز به اصلاح کاربری دارد
کلهرنیا با تاکید بر لزوم اصلاح کاربری تکیه معاون‌الملک، گفت: تکیه باید نقش اصلی خود را پیدا کند، چون در حال حاضر استفاده چندانی از آن نمی‌شود و در حال حاضر یک موزه مردم‌شناسی ضعیف است، اما می‌تواند چندین موزه باشد.
این کارشناس معماری و شهرسازی خاطرنشان کرد: خود تکیه یک موزه است، موزه‌ای از داستان‌های فرهنگ سنتی دو قرن اخیر که به تنهایی ارزش یک موزه را دارد و باید کاربریش نیز اصلاح شود.
مشکلات خارج از عرصه تکیه به میراث فرهنگی مربوط نیست
معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه نیز در گفتگو با مهر، اظهار داشت: خطری تکیه را تهدید نمی‌کند، اقدامات پیشگیرانه را انجام داده‌ایم و خبرهایی هم که در مورد تخریب تکیه مطرح می‌شود یک دروغ بزرگ است که می‌تواند پیگیری شود.
اکبر رضایی با بیان اینکه آنچه که عرصه تکیه است به ما مربوط است و خارج از آن به ما مربوط نیست، گفت: عوارضی نظیر ورود آب‌های جانبی به داخل حمام‌های موجود در تکیه توسط پمپ‌های قرار داده شده در این مکان تخلیه می‌شود.
وی تصریح کرد: مطالعات آب رودخانه آبشوران در حیطه امور آب شهری است و باید با انجام مطالعات آب‌های سرگردان را از تکیه دور کند.
این مقام مسئول افزود: تعدادی آب سرگردان در اطراف آبشوران است که به داخل زیرزمین حمام‌های تکیه نم پس می‌دهد که امسال اعتبار ۷۵۰ میلیون تومانی برای آن در نظر گرفته شده است.
املاک مجاور تکیه خریداری و آزادسازی می شود
معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در مورد مسئله املاک مجاور این تکیه نیز گفت: چند ملک مجاور خریداری شده و این موضوع امسال نیز در اولویت تملک‌های ما هست.
رضایی بیان داشت: به فکر این هستیم که اطراف تکیه را آزاد کنیم که البته برای این کار به کمک سایر ادارات و مدیریت شهری نیاز داریم تا بتوانیم این مجموعه را خریداری و آزادسازی کنیم.
وی در پایان اظهار داشت: تکیه و تزئیناتش پایدار است و هیچ چیزی تکیه را تهدید نمی‌کند مگر مطالعات آب که باید ادارات دیگر آن را انجام دهند.
با توجه به نظر کارشناسان امر مبنی بر تهدید بزرگترین موزه کاشی‌کاری ایران به خاطر ورود آب‌های جانبی به داخل تکیه و احتمال فروریختن کاشی‌هایی که تمام شهرت تکیه بر آن نگاره‌ها بنا شده، بهتر است متولیان امر به جای انداختن توپ به زمین سایر ادارات و با قبول نظرات کارشناسانه تا قبل از آنکه کار از کار بگذرد به فکر راه چاره‌ای باشند .