به گزارش هنرآنلاین، محمدرضا سرسالاری در گفتوگو با ایسنا، در خصوص وضعیت کنونی انجمنهای شعر مشهد اظهار کرد: در هفته حدود ۱۰ الی ۱۲ انجمن شعر برگزار میشود که فکرمیکنم به ۲۰ جلسه نیز میرسد و این بهلحاظ کمی و باتوجه به اینکه خراسان قطب ادبیات کشور محسوب میشود، رقم قابل ملاحظهای است.
وی افزود: باوجوداین، درحال حاضر این انجمنها بهلحاظ کیفی، باری که باید را نداشته و اکثر آنها از عدم استقلال رنج میبرند؛ به این دلیل که بچههای شعر، خود بودجه، سالن و یا شاید ابزار تبلیغاتی لازم را برای داشتن انجمنی مستقل نداشته و برای این مهم، مجبور هستند زیر بار برخی ارگانها رفته، از طریق آنها امکانات بگیرند.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: درحال حاضر ارگانهایی چون ارشاد اسلامی، حوزه هنری، آستان قدس، بهنشر و یا شاید آموزش و پرورش این کار را انجام میدهند، منتها مشکل اصلی این است که افرادی که متولی راهاندازی این انجمنهای شعری میشوند، نهایتا سهم خود را خواستارند و درنتیجه انجمن شعری مستقلی در مشهد وجود ندارد.
سرسالاری ضمن اشاره به صحبتهایی که در خصوص وضعیت این انجمنها با مسعود ریاضی، عضو شورای شهر مشهد داشتهاست، خاطرنشان کرد: منصفانه نیست که شعر مشهد معطل یک سالن باشد و بابت این موضوع، مجبور باشد زیر بار منت دیگر ارگانها برود.
عضو شورای شعر آستان قدس رضوی تصریح کرد: از سوی دیگر، این ارگانها، انگیزه کافی و یا شایستهای برای برگزاری انجمنهای شعری ندارند و ازآنجا که بسیاری از آنها متولی فرهنگ و ادبیات شهر نیستند، به نظر میرسد برخی از ارگانها صرفا بهاینخاطر که سرانه سالانه خود را پرکنند، اقدام به راهاندازی چنین انجمنها و یا دیگر انجمنهای ادبی در حوزه داستان یا موسیقی میکنند.
وی ضمن تأکید بر اینکه عمده مشکل انجمنهای شعر، عدم استقلال آنها است، اضافه کرد: امیدواریم کار بهدست اهالی آن قرار گیرد و بچههای شعر، خود بتوانند رنگوبوی جلسات، جهتگیری و شکلگیری آن را مدیریت کنند؛ نه ارگانها که در نهایت سهمخواهی نیز در کنار این موضوع بهوجود آید.
این مدرس دانشگاه در پاسخ به سوالی پیرامون میزان تاثیرگذاری انجمنهای شعری در غنای فرهنگی خراسان، خاطرنشان کرد: از این منظر که افراد الفبای اولیه یک هنر، همچون شعر را یادگرفته، باتوجه به استعدادشان پیشرفتهایی کنند و در کنار اساتید، تجربهها و روال مطالعه را فراگیرند، به نظر میرسد انجمنهای شعری، درچنین اهداف اولیهای موفق هستند؛ اما اگر مقصود، رسیدن به فرهنگی است که از درون آن بتوان به یک شهر، اجتماع و یا ملت، آن فرهنگ را القا کرد که بهلحاظ فرهنگی اتفاقات بهتری در آن بیفتد، به نظر میرسد که این انجمنها در این مورد راهی به جایی نمیبرند.
سرسالاری پیرامون این موضوع اضافه کرد: هرچقدرهم جشنوارههایی با موضوعات گوناگون و کانالیزه کردنهای مختلف برگزار کنیم، نهایتا بنظر من یک دفن مصالح ایجاد شده و تنها هزینههای فرهنگی که هرساله انجام میشود، خرج یکسری مسائل و جایزههای آنچنانی شده که در نهایت کار خاصی از پیش نمیبرد و بنابراین ممکن است این انجمنها در اهداف خرد و کوتاهمدت موفق بوده باشند، اما با تجربه ۲۰ سالهای که دارم، فکر میکنم این خردهفرهنگهای بهوجود آمده، چه درست و چه غلط، منجربه کار اساسی برای ادبیات کشور نخواهد شد.
وی درخصوص میزان قانونمندی انجمنهای شعری در مشهد بیان کرد: اگر این انجمنها توسط ارگانها برگزار شود، خود مجوزها را از ارشاد دریافت میکنند اما درصورتی که به طور شخصی برگزار شود، یکی از مشکلات این است که مجبور به دریافت مجوز هستند که این خود موجب عبور از فیلترهای خاصی است و در نهایت فرد ممکن است از انجام کار خود پشیمان شود و نیز منجر به وضعیتی میشود که درحال حاضر حدود ۱۰ انجمن زیر نظر ارگانهای مختلف در مشهد داشته باشیم؛ این درحالی است که شاید انجمنهای خانگی، زیرزمینی و زیرپوستی دو یا سه برابر این رقم باشند که پشت درهای بسته شعر میخوانند و موسیقی اجرا میکنند.
این عضو شورای شعر آستان قدس رضوی ضمن اشاره به لزوم دریافت مجوز از ارشاد اسلامی گفت: با این وجود مجوزهایی که صادر میشود، ممکن است با خطکشیها و موازین گوناگونی همراه باشد که البته محترم است و نیز باید برای درخواستکننده مجوز محترم شمرده شود، اما موجب میشود بهمیزانی مجوزگریزی دراین مورد وجود داشته باشد.
سرسالاری افزود: به نظر میرسد که شاید حدود یکسوم از انجمنهای شعری در مشهد دارای مجوز باشند، با این وجود تعداد زیادی از آنها هم هستند که با استنباطات و استشهادات خود اداره شده و اساسا بهدنبال دریافت مجوز نیستند؛ ضمن اینکه در برابر دریافت مجوز، بحث تسهیلاتی مطرح میشود که این انجمنداران از متولیان فرهنگ همچون ارشاد اسلامی انتظار دارند که درنتیجه این گریز ایجاد شده و اکنون بیش از دوسوم انجمنهای مشهد بدون مجوز اداره میشود.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: نخستین چیزی که لازمه پویایی این انجمنها است، این است که اجازه دهند بسیاری حرفها بیان شود؛ حتی اگر علیه ما باشد.
وی با اشاره به خطکشیهای موجود در حوزههای مختلف تصریح کرد: مسلما زمانی که ما در یک محیط قرار میگیریم باید مقتضیات و موازینی را رعایت کنیم و هیچ اعتراضی در این مورد مطرح نیست؛ ولی این توهم همیشه در بچههای شعر وجود داشته که بهطور مثال خواندن یک شعر ممکن است برایشان عواقبی داشته باشد و به نظر من اولین گامی که بهجهت پیشرفت و پویایی انجمنها باید برداشته شود، این است که درحد امکان اجازه دهند شاعر و هنرمند حرفش را بزند، به او اعتماد کرده و با انعطاف بیشتری به وی نگاه شود؛ زیرا که با حرف زدن و طرح مسئله کردن هیچ اتفاقی برای کسی نخواهد افتاد.
سرسالاری در تکمیل سخنان خود پیرامون حضور افراد دستهدوم در حوزه انجمنهای شعری اضافه کرد: در نهایت تمامی مشکلات بحث شده، منجر به این میشود که افراد درجه یک که در این حوزه که تحصیل کردهاند و پای حرفها و عقایدشان میایستند در رویارویی با چنین بروکراسیها و خطکشیهایی در انزوای خود بنشینند.
این عضو شورای شعر آستان قدس رضوی ادامه داد: درحال حاضر افراد تحصیلکرده و فرهیخته بسیاری در مشهد داریم که دارای تجربه انجمنداری نیز هستند؛ اما بابت اتفاقاتی که برخی را متولیان و برخی را خود شاعران دامن میزنند، در انزوا نشسته و کاری نمیکنند و طبیعتا زمانی که صحنه از چنین افرادی خالی باشد، افراد دسته دوم این انجمنها را در دست میگیرند.
وی خاطرنشان کرد: اگر اعتماد به شاعران و هنرمندان وجود داشته باشد و قوانین دست و پاگیر از راه فرهنگ برداشته شود، به نظر میرسد که افراد درجه یک در این حوزه وارد صحنه شده، جایی برای دستهدومها باقی نماند و آنها نیز همچون یک شاگرد، از درجهیکها فراگیری کنند.