به گزارش خبرگزاری هنر ایران، خوی از شهرهای استان آذربایجان غربی ایران است این شهر مرکز شهرستان خوی و یکی از قدیمی ترین مراکز تمدن در شمال غرب ایران و کانون بسیاری از حوادث تاریخی بوده است. خوی در میان کوههای بلند واقع شدهاست به همین دلیل آب و هوای آن در تابستان گرم و در زمستان بسیار سرد است. این شهر نیز مانند دیگر شهر های کشور عزیزمان دارای تاریخی پر بار است که از روی آثار باستانی به جا مانده به راحتی می توان به این مهم پی برد.
مکانهای دیدنی شهر خوی:
مقبره آل یعقوب / این مقبره در خیابان طالقانی روبروی ضلع غربی بازار قدیمی خوی و در داخل بافت قدیمی شهر خوی قرار دارد این بنا دارای سه در ورودی یکی از داخل کوچهای که مقبره در آن واقع است و دو تای دیگر مشرف به خیابان طالقانی خوی است و مناره رفیعی است از آجر و یک گنبد کوتاه با روپوش فلونی.
مناره شمس تبریزی/ مناره شمس تبریزی یا شمس دنبلی برج زیبایی است که در گذشته در وسط باغ مشجری در گوشه شمالغربی شهر خوی قرار گرفته بود. امروزه این مناره در میان ساخت و سازهای جدید شهری در محله شمس تبریزی شهر خوی قرارا گرفته است.
کلیسای فنایی/ این کلیسا در شهرستان خوی در روستای فنایی از توابع بخش قرهسو قرار دارد. این کلیسا (بنا) توسط هیأت ایتالیایی در ردیف آثار متعلق به قرن ۱۸ میلادی معرفی شده تصرفات انجام شده در بنای کلیسا که ضمن انجام فعالیتهای پژوهشی و مرمتی در کلیسا دیده می شود یک مورد حفاری غیرمجاز در جلوی محراب کلیسا و همچنین تخریب سنگهای ساختمان کلیسا توسط مردم محل بوده است.
کلیسای مهلذان/ کلیسای مهلذان در هشت کیلومتری شهرستان خوی و بفاصله ۵/۱ کیلومتری از جاده آسفالته خوی، تبریز در روستایی به همین نام قرار گرفته است و در حال حاضر در میان مزارع و باغات محصور شده است.
تپه گوهران/ این تپه در شرق روستای گوهران بین زمینههای زراعی قرار گرفته است. شاید کهنترین آثار باقیمانده از ساکنان قدیم دشت خوی "کول تپهها" باشد که تا پنجاه سال پیش دو تپه در خوی در کنار روستای گوهران و تازهکند دیده میشود که کول تپه یعنی تپه خاکستر نامیده میشود.
دروازه سنگی/ دروازه سنگی از نمونههای باقیمانده دوازده حصار تدافعی در جنوب شرقی شهر خوی میباشد که جهت حفاظت شهر از تهاجم دشمن و کنترل عبور و مرور ساخته شده است.
خانه یوسفی/ خانه یوسفی در جبهه شمالی شهر خوی و در جناح غربی خیابان طالقانی کوچه شهربانی سابق قرار گرفته است. با توجه به فرم معماری و نوع تزئینات و مصالح بکار رفته و مقایسه آن با دیگر ابنیه تاریخی خوی قدمت این مجموعه به اواخر دوره قاجاریه می رسد.
پل خاتون/ در دو کیلومتری جنوب شرقی شهرستان خوی بر روی یکی از شعبات رودخانه قطور و در چهل متری سمت چپ جاده آسفالته خوی- سلماس بنا شده است. در حال حاضر از این پل استفاده نمیشود. و عبور و مرور از روی پل جدیدی که احداث شده انجام میگیرد.
زیارتگاه ابوالفضل (ابلفضل اوجاغی)/ زیارتگاه ابوالفضل که در دل یک کوه میان روستاهای حمزیان و کورابولاق قرار گرفته در میان مردم خوی به "ابلفض اوجاغی" معروف است.
مسجد مطلب خان خوی درمرکز شهرستان خوی بفاصله حدوداً ۳۰ متری بازار قدیمی و درکنار خیابان طالقانی در مجاورت چند مسجد قدیمی قرار گرفته است.
حمام ائل/ ائل حامامی، از حمّام های قدیمی خوی بوده و آن یادگار سال هایی است که هنوز شهر خوی جمعیّت زیادی نداشته و یک حمّام عمومی برای مردم کافی بوده است. این حمّام در جنب میدان قپان(خشکبار) خوی قرار دارد.
حمام محمّد بیگ خوی/ در همسایگی غربی بازار قدیم خوی، از طرف خیابان انقلاب و مابین دو ورودی بازار و درشرق مسجد ملاّ حسن واقع شده است، از حمّام های قدیمی است که به دستور محمّد بیگ دنبلی پسر شهبازخان ساخته شده است، در ساختمان حمّام گچ بری زیبا و تزئیناتی شبیه تزئینات حمّام وکیل شیراز نقش بسته است، تا چند سال پیش صدای حمّامی در توی آن می پیچید و برو بیای عجیبی داشت، ولی در سالیان اخیر مورد استفاده قرار نمی گیرد.
مسجد سیدالشهداء خوی/ مسجد سیدالشهداء در ضلع شمالی خیابان انقلاب خوی واقع است و ورودی آن از پیاده روی همان خیابان منشعب می شود که کف آن حدود ۶۰ سانتی متر از پیاده رو پایین تر قرار دارد.
مسجد داش آغلیان/ مربوط به اواخر دوره قاجار است و در خوی، خیابان شهید صمد زاده خوی قرار گرفته و این اثر در شهریور ۱۳۷۸بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد ذهبیه / مربوط به دوره قاجار است و در خوی، خیابان شهید کوچری، داخل کوچه ژاندارمری خوی قرار گرفته و این اثر در آبان ۱۳۸۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد ملاحسن خوی مسجد ملاحسن در ضلع جنوبی خیابان انقلاب شهرستان خوی و تقریباً روبروی مسجد قدیمی سیدالشهداء واقع شده است . یکی از ورودیهای مسجد بطرف خیابان دیگری بداخل بازار قدیمی خوی باز می شود .
مسجد شیخ مسجد شیخ در خیابان طالقانی شهرستان خوی ، جنب مقبره آل یعقوب قرار گرفته و در نزدیکترین مسجد قدیمی در اتصال با بازار قدیمی خوی می باشد و با توجه به معماری تاریخ ساخت بنا به دوره قاجار می رسد .
باغ هفت طبقه فیرورق(پره)/ در ۶ کیلومتری غرب خوی، شهر پرطراوت و زیبایی به نام (پره) قرار دارد که در اسناد و مدارک رسمی فیرورق نوشته می شود، این شهر که از توابع شهرستان خوی است، در گذشته از املاک و سکونت گاه های قدیمی دنبلی ها بود.
کلیسای قریس خوی/ قریس یکی از دهات تابعه بخش فیورق شهرستان خوی می باشد که در ۳۵ کیلومتری جاده آسفالته خوی فیورق ـ چالدران در مجاروت روستایی به همین نام ، در منطقه کوهستانی و سرسبز با آب و هوایی معتدل واقع شده است .
پل قطور خوی/ این پل خوی که بر روی درهای وسیع و با تکنولوژی جدید جهت عبور راه آهن و قطار احداث شده است . یکی از پلهای مهم و شناخته شده خاورمیانه محسوب می شده است . طول آن ۴۴۸ متر ، ارتفاع آن ۱۲۸ متر و قطر دهانه آن ۲۳۲ متر است . مصالح عمده این پل فلزی و بدنه آن بصورت طاقی است.
مسجد حجتیه / مربوط به دوره قاجار است و در خوی، داخل شهر خوی قرار گرفته و این اثر در آذر ۱۳۷۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موزه/ در قسمت جنوبی و مدخل حیاط کتابخانه عمومی شهرستان خوی، در کوچه نورالله خان، ساختمانی یک طبقه قرار دارد که تابلوی موزه خوی با سال تأسیس ۱۳۴۸ ﻫ .ش در بالای درب ورودی آن دیده می شود. این ساختمان موزه خوی می باشد، که در آبان ماه سال مذکور تأسیس گردیده، اینجا موزه ای است مختلط، که در آن اشیاء تاریخی و هنری و مردم شناسی، در معرض تماشای مردم گذاشته شده است.
دیگر آثار تاریخی شهرستان خوی/ از دیگر آثار تاریخی و قابل ذکر شهر خوی می توان به موارد زیر اشاره کرد: قلعه ها: قلعه کوراوغلی ( صفویه ) قلعه سنگی دیزج، قلعه دیده بانی، قلعه مال کافری، قلعه سید تاج الدین، قلعه عثمانی. مقبره ها: مقبره سه برادر خوی، مقبره بزرگ سنگی، مقبره صخره ای چیر، قبرستان قریس ، مقبره عارف پرویز خان. مقبره خاکمردان: قبرستان قدیمی در روستای کاپوت و آرامگاه ( گنبد پیرکندی) که این آرامگاه متعلق به دوران الخانی است. ( مدرسه کلیمه و کاروانسرای خان ( شاه عباسی ) و دو اثر تاریخی دیگر ).