به گزارش هنرآنلاین، مراسم رونمایی از کتاب «صدسالگی؛ قضاوت تاریخ درباره جلال آل‌احمد» با حضور محمدحسین دانایی، غلامرضا خاکی و هادی خورشاهیان شنبه (۲۶ آبان ۱۴۰۳) در سرای اهل قلم برگزار شد.
این کتاب به بررسی ابعاد مختلف زندگی و آثار جلال آل‌احمد پرداخته و سعی دارد تا جایگاه او را در تحولات فکری و اجتماعی ایران تحلیل کند و قضاوت‌های تاریخی درباره او را بازخوانی کند. در این نشست، پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ ادبیات معاصر ایران فرصتی برای تبادل نظر در مورد تأثیرات ماندگار این چهره تاثیرگذار داشتند.
هادی خورشاهیان در آغاز سخنرانی خود به اهمیت بررسی جنبه‌های مختلف شخصیت و آثار جلال آل‌احمد اشاره کرد. او به ابعاد زندگی ادبی جلال آل‌احمد، از جمله نویسندگی، نقد و ترجمه پرداخت و به انتشار تدریجی یادداشت‌های منتشرنشده جلال اشاره کرد که مبنای بسیاری از گفت‌وگوهای پژوهشی بوده‌اند. وی تأکید کرد که این برنامه در سالگرد صد و یک‌سالگی جلال آل‌احمد، فرصتی برای شناخت عمیق‌تر آثار و مقالات او فراهم می‌آورد و از حضور پژوهشگران و روزنامه‌نگاران برجسته در این زمینه خبر داد.
محمدحسین دانایی نیز در این نشست سخنان خود را با تأکید بر اهمیت درک زمان و مکان در تحلیل شخصیت‌ها و آثار ادبی آغاز کرد و گفت: برای شناخت جلال آل‌احمد، باید او را در بستر زیست‌محیطی و اجتماعی‌اش بررسی کرد. آل‌احمد یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر ایران است که نفوذ آثار او حتی به نسل‌های جدید از جمله نسل دیجیتال استمرار پیدا کرده است.
دانایی گفت: آل‌احمد با تفکرات و آثارش ظرفیت‌های بسیاری دارد که هنوز به‌طور کامل کشف نشده‌اند. ما تعداد ۷۳ مقاله درباره جلال آل‌احمد، از جمله مقالاتی از کشورهای عربی مانند مصر را جمع آوری و آماده انتشار کرده‌ایم که این نشان از جایگاه برجسته آل‌احمد در فراتر از مرزهای ایران است.
وی همچنین به ویژگی‌های شخصیتی آل‌احمد پرداخت و او را فردی توصیف کرد که زندگی‌اش هدفمند، معنادار و برنامه‌ریزی‌شده بود و بر خلاف بسیاری از نویسندگان، نه تنها می‌نوشت، بلکه زندگی‌اش را نیز به‌گونه‌ای پیش می‌برد که ارزش نوشتن داشته باشد. دانایی در پایان تأکید کرد که شناخت دقیق‌تر و عمیق‌تر ابعاد ناشناخته آل‌احمد می‌تواند به درک بهتر ادبیات معاصر ایران و تعامل قوی‌تر میان نویسندگان و مخاطبان کمک کند.
غلامرضا خاکی نیز در سخنرانی خود به تحلیل متفاوتی از شخصیت و آثار جلال آل‌احمد اشاره و به یادداشت‌های شخصی او اشاره کرد که تحولات فکری و روحی آل‌احمد را نمایان می‌کند. وی همچنین به بحث فلسفی در مورد مفهوم «متن» پرداخت و از ایده‌های هانس-گئورگ گادامر و پل ریکور در هرمنوتیک یاد کرد که نه تنها نوشتار، بلکه رفتار آدم‌ها را هم می‌توان به‌عنوان متن در نظر گرفت.
خاکی افزود: آل‌احمد را باید به‌عنوان یک «متن» با لایه‌های متعدد و معانی مختلف در نظر گرفت و اگر این را در نظر نگیریم ممکن است به اشتباهات جدی در درک آثار آل‌احمد دچار شویم. به همین دلیل، باید از داوری‌های سطحی در مورد شخصیت و آثار او اجتناب کرد.
خاکی همچنین به تحولات شخصی جلال آل‌احمد، به‌ویژه سفر حج او اشاره کرد و گفت: این سفر تغییرات عمیقی در نگرش دینی و اجتماعی او به‌وجود آورد. نباید آل‌احمد را به سان شخصیتی دید که صرفاً به‌دنبال استفاده ابزاری از دین برای تغییر اجتماعی است، بلکه تحولات او در دوران مختلف زندگی‌اش پیچیده‌تر از این تصویر ساده است.
محمدحسین دانایی نیز به لایه‌های مختلف شخصیت جلال آل‌احمد اشاره و بر اهمیت نگاه چندبعدی به او تأکید کرد و گفت: باید ابعاد مختلف شخصیت و آثار آل‌احمد مورد بررسی قرار گیرد تا تصویر کاملی از او به دست آید.
او همچنین به ویژگی آل‌احمد در جستجوگری و تحولات مداوم در زندگی‌اش اشاره کرد و ادامه داد: این ویژگی باید مورد توجه قرار گیرد. متاسفانه آل‌احمد در برابر قضاوت‌های سطحی و پیش‌فرض‌های ذهنی قرار گرفته و برای درک صحیح آثار او باید از دیدگاه بدون سوگیری به آن نگاه کرد.
غلامرضا خاکی در پاسخ به پرسشی از خورشاهیان، به داوری و تحلیل شخصیت‌های تاریخی، به‌ویژه متفکران، از دو زاویه پرداخت: یکی از منظر زندگی فرد و پیام‌هایی که این زندگی به ما می‌دهد و دیگری از منظر آثار و پیام‌های آن. باید توجه داشت آل‌احمد در زمان خود با منابع محدود و شرایط خاصی مواجه بود و تصمیماتش باید در چارچوب آن زمان مورد بررسی قرار گیرد. نقش صداقت در زندگی آل‌احمد اهمیت دارد و باید او را فردی پویا و در جستجوی حقیقت دانست، با این‌حال نباید رفتارهای او را به‌عنوان الگو برای دیگران پذیرفت.
این نشست در نهایت به این نتیجه رسید که جلال آل‌احمد شخصیتی پیچیده و چندلایه است که آثار و شخصیتش باید با دقت و از ابعاد مختلف بررسی شود تا درک درست و کاملی از او و تأثیراتش در تاریخ ادبیات معاصر ایران به دست آید.
سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «خواندن برای همدلی» از ۲۳ آبان (۱۴۰۳) شروع شده و تا ۳۰ آبان (۱۴۰۳) ادامه دارد.
انتهای پیام