به گزارش گروه ادبیات خبرگزاری هنر ایران، کتاب «سب و لعن در تاریخ اسلام و رویاروی اهل بیت(ع) با آن» اثر ابراهیم صالحی حاجی آبادی است که در پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۱۰ صفحه به چاپ رسید.
مفاهیم سیّالی چون تولی و تبری، سبّ و لعن در دین نه فقط به اختلاف مسلمانان انجامیده، بلکه هر گروه تلاش دارد این قبیل مفاهیم را بنا بر برداشت خود تفسیر کند؛ حال آنکه برای شناخت ماهیت این مفاهیم سیّال، رجوع به سیره معصومین(ع)، جامع نگری، نقد پذیری، توجه پیامدهای یک حکم و ... بسیار مهم، ضروری و راهگشاست.
ساختار اثر
این کتاب در سه فصل تألیف شده است؛ فصل اول با عنوان «مفاهیم و کلیات» مشتمل بر پنج گفتار است که در گفتار اول آن مفاهیمی همچون اهل بیت(ع)، سبّ، لعن و برائت بررسی شده است. گفتار دوم با عنوان «سبّ و لعن در قرآن» نام دارد. گفتار سوم با عنوان «زمینه‌ها و عوامل سبّ و لعن» کینه و دشمنی معاویه با اهل بیت(ع)، عدم نقد برخی گزاره‌ها، نقش سیاستمداران و هتک حرمت مقدسات را تبیین کرده است. چهارمین گفتار با عنوان «اشاره‌ای به احکام سبّ و لعن»، حکم سابّ النبی(ص)، حکم سبّ صحابه و عدم جواز سبّ و لعن و ادله آن را شرح می‌دهد. گفتار پنجم با عنوان «برخی آثار و پیامدهای اجتماعی» دشمن سازی، قتل و کشتار و صدور فتواهای تند علیه یک فرقه را مورد تأکید قرار داده است.
فصل دوم با عنوان «سیر پدیده سبّ و لعن در تاریخ اسلام» مشتمل بر پنج گفتار بوده که گفتار اول با عنوان «در سیره نبوی» رویارویی پیامبر با سبّ و لعن و آثار و پیامدهای سبّ و لعن در سخن و رفتار پیامبر را بیان می‌کند. گفتار دوم با عنوان «عصر سه خلیفه(۱۰-۳۵ق)» دوران ابوبکر، دوران عمر و دوران عثمان را به رشته تحریر درآورده است. «عصر حضور ائمه(ع)» عنوان سومین گفتار از فصل دوم کتاب حاضر است و گفتار چهارم با عنوان «عصر امویان» در سه دوره به ترتیب ترویج سبّ و لعن(۴۱-۹۹ق)، مبارزه با سبّ و لعن(۹۹-۱۰۱ق) و ترویج مجدد سبّ و لعن و عکس العمل برخی از صحابه(۱۰۱-۱۳۲ق) را تشریح می‌کند. پنجمین گفتار با عنوان «عصر عباسیان» سیاست تشویق و حمایت از شعار «سبّ و لعن شیخین» و سیاست برخورد خلفای عباسی با شیعیان و مسئله سبّ و لعن را مورد بررسی قرار داده است.
سومین و آخرین فصل از کتاب مذکور با عنوان «سبّ و لعن در سنت و سیره امامان(ع)» مشتمل بر سه گفتار است؛ گفتار اول با عنوان «رویارویی امامان معصوم(ع) با سبّ و لعن» نهی، دستور و شیوه‌ها را بیان می‌کند. گفتار دوم با عنوان «آثار و پیامدهای سبّ و لعن از نگاه اهل بیت(ع)» ضمن تبیین بازگشت لعن به شخص لعنت کننده، از دست دادن دوستان و اعتبار اجتماعی و معصیت حضور در مجلس سبّ، گناه سبّ بر دوش آغاز کننده، کسب رضایت خداوند و تنزل شخصیت انسان را مورد تاکید قرار داده است. گفتار سوم با عنوان «نقد و بررسی برخی از روایات منسوب به اهل بیت(ع)» حدیث ۷۳ فرقه، لعن در زیارت عاشورا و نهم ربیع را شرح داده و لعن امام صادق(ع) بعد از هر نماز دعای صنمی قریش و توصیه بنی هاشم به لعن را به نگارش درآورده است.
برشی از اثر
* بازگشت لعن به شخص لعنت کننده
در سیره اهل بیت(ع) لحن افرادی که انسان یقین به ظلم و ستم آنها ندارد، جایز شمرده نشده است؛ از این رو در روایات متعدد و متفاوتی تصریح شده است وقتی لعن از زبان خارج شد، میان کسی که لعن کرده و فردی که لعن شده سرگردان است. اگر کسی را که مستحق لعن باشد، یافت بر او نازل می‌شود، اما اگر کسی که لعن برای او فرستاده شده مستحق نبود، لعنت به کسی که لعن کرده، باز می‌گردد؛ از این رو شیعیان باید از لعن مؤمنان پرهیز کنند؛ زیرا لعن آنان [اگر مستحق نبودند] به کسانی باز می‌گردد که لعن فرستاده است.
علاقه مندان برای خرید اینترنتی این کتاب می توانند به نشانی اینترنتی http://shop.isca.ac.ir/ مراجعه کنند.