به‌گزارش گروه ادبیات خبرگزاری هنر ایران، آیین اختتامیۀ نهمین دورۀ جشنوارۀ خاتم روز سه‌شنبه دوازدهم تیرماه 1403 در مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار گردید.
در این مراسم با حضور اهالی فرهنگ، نویسنده‌ها، ناشرین، رمضانی مدیرعامل خانۀ کتاب و یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد، برگزیدگان بخش‌های مختلف معرفی و تقدیر شدند.
اشاره: جشنواره ادبی خاتم، به منظور تبیین سیره و روش زندگی پیامبر (ص) از سال ۱۳۹۴ به همت دفتر نشر فرهنگ اسلامی و با همکاری شهر کتاب، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، حوزه‌ی هنری انقلاب اسلامی و مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار می‌شود.
بسم‌‌الله الرحمن الرحیم
بیانیۀ هیأت داوران بخش بزرگسال نهمین دوره جشنواره خاتم
لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه
بی‌گمان رسول خدا برای شما سرمشقی پسندیده و نیکوست
پیامبر گرامی اسلام، پیامبر همه زمان‌ها و همه مکان‌ها هستند و اگر خداوند متعال بشریت را به تأسی از سیره آن بزرگوار دعوت می‌کند، این دعوت جاودانه است و همة ابنای بشر را دربر می‌گیرد. اما در این میان مسلمانان و پیروان آن انسان الهی وظیفه‌ای مضاعف دارند و آن وظیفه این است که پیامبرشان را بشناسند و در زندگی فردی و اجتماعی خود ایشان را الگو قرار دهند و علاوه بر آن جامعة پیرامونی خود را از نور وجود این دردانة خلقت بهره‌مند سازند.
جشنواره خاتم نیز بر همین اساس شکل گرفت و فرصتی ایجاد کرد تا نه فقط پیروان رسول گرامی اسلام، بلکه همه علاقه‌مندان به آن حضرت در یک پویش همگانی ضمن مطالعه و آشنایی خود با سیره پیامبر اکرم، با بازگو کردن خصال نیک آن بزرگوار گامی در جهت ارتقای فرهنگ عمومی جامعه و پر کردن جهان پیرامون خود، قطراتی از عطر محمد(ص) برگیرند که این رسالتی بزرگ بر دوش همه کسانی است که دغدغه آراسته شدن جامعه به ایمان و خرد و به دنبال آن والاترین فضایل اخلاقی را دارند.
نه سال است که این جشنواره متولد شده و تلاش بر آن بوده است که در هر دوره با بهره‌گیری از نظرات علاقه‌مندان به ساحت نبوی، اصلاحات و تکمله‌هایی بر فراخوان دورة قبل به عمل بیاید. چنانچه در نهمین فراخوان، دو قالب طرح رمان و داستانک نیز به موضوعات جشنواره اضافه شد.
اینک که به بهانه برگزاری مراسم اختتامیۀ نهمین دورۀ این جشنواره گرد هم آمده‌ایم، ضمن سپاس به درگاه الهی که ما را در این مسیر نورانی هدایت فرمود، و تشکر از همة کسانی که هریک به نوعی در رونق جشنواره کوشیدند، لازم می‌دانیم گزارشی مختصر از حال و هوای این دوره را به اطلاع عموم برسانیم:
1.انتظار جشنواره این است که نویسندگان ارجمند، در تولید داستانک، داستان و یا رمان به نحوی عمل کنند که شخصیت پیامبر اکرم در اثر جلوه‌گر شود. در آثاری که در این دوره به دبیرخانة جشنواره رسیدکماکان مشکل داستانهایی بی‌ارتباط و یا کم ارتباط با موضوع جشنواره، یعنی عدم توجه به حضور معنوی پیامبر، خودنمایی می‌کرد.
2. پیشنهاد می‌شود علاقه‌مندان به شرکت در جشنواره – به ویژه نوقلمان و آنها که در ابتدای راه عرصة نویسندگی داستان هستند-، در حین نگارش و یا قبل از ارسال اثر به دبیرخانة جشنواره، خود را از مشورت با اساتید و صاحب‌نظران بهره‌مند سازند.
3. با توجه به این که برخی نویسندگان – خارج از برنامه جشنواره_ در حال تولید و یا انتشار رمان در بارۀ پیامبر اکرم هستند، جشنواره تصمیم گرفت از این پس همه ساله علاوه بر دعوت از نویسندگان برای ارسال «طرح رمان»، از بهترین رمان از میان آثار منتشر شده در همان سال نیز تقدیر به عمل آورد.
4. آمار نهمین دورۀ این جشنواره نشان از آن دارد که حضور خانم ها و دختران، حضوری چشمگیرتر از آقایان داشته است.
5.در این دوره اگر چه تعداد آثار بخش بزرگسال نسبت به دورة قبل تنزل پیدا کرده بود، اما درمیان آثار رسیده کارهای چشمگیری از جهت سوژه و موضوعات جدید، و نیز توجه به پیرنگ‌ها و تکنیک‌هایی قابل قبول، مشاهده شد. امید است این ارتقای کیفیت آثار در هردوره نسبت به دورة قبل دیده شود.
در پایان از همۀ عزیزانی که آثارشان را برای جشنواره ارسال داشتند تشکر می‌کنیم و برایشان آرزوی موفقیت داریم. و نیز خود را موظف می‌دانیم مراتب سپاس خود را نسبت به تمامی کارشناسان این دورۀ جشنواره ابراز داریم. لطف و محبت‌های بی دریغ دست اندرکاران سازمان اسناد و کتابخانة ملی، معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد سلامی، موسسۀ خانه کتاب، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را از یاد نمی‌بریم و برای همه و همه آرزوی سلامتی و موفقیت داریم.
هیأت داوران
علیرضا ارسنجانی، تیمور آقامحمدی، مهدی فیروزجایی، سعید طاووسی، حمید گروگان
در این دوره، از میان 110 اثر بخش بزرگسال، 21 اثر و از میان 32 طرح رمان، 8 طرح و از میان 82 داستانک 11 اثر به مرحلۀ نهائی داوری راه یافتند. و به دنبال آن پس از داوری نهایی در هریک از بخش‌های مذکور، آثار زیر انتخاب شدند:
بخش داستانک:
آثار زیر بدون ترتیب شایسته تقدیر شدند:
داستانک بر جمال محمد(ص) صلوات نوشتة آقای امیر حسین اسرافیلی
داستانک انتقام نوشتة آقای حیدر جهان کهن
داستانک سلبریتی نوشتة آقای عزیزالله محمد پور میر
بخش داستان کوتاه:
2 اثر زیر شایستة تقدیر تشخیص داده شدند:
داستان بازگشت نوشتة خانم سمیرا علی اصغری
داستان سفیر مسیح نوشتة خانم فاطمة شهیدی
و آثار زیر نیز رتبه‌های اول تا سوم جشنواره را احراز کردند:
رتبة اول: داستان مثل خائف نوشتة آقای محمدرضا پستک
رتبة دوم: داستان ابتر نوشتة خانم آسیة رحمتی
رتبة سوم: داستان بغض خفته نوشتة خانم نگار تشکری
بخش طرح رمان:
از میان 32 طرح رسیده، 8 طرح به مرحله نهایی راه یافتند که از میان آنها 3 طرح شایسته تقدیر تشخیص داده شدند:
-طرح رمان آسنات نوشته خانم هدا حشمتیان
-طرح رمان بدرقه چی نوشته آقای نوید ظریف کریمی
-طرح رمان رشا، آخرین منزل ماه نوشته خانم سمیه شهبازی
جشنواره خاتم مصمم است، پس از تبدیل این آثار به رمان تحت سرپرستی اساتید، با صاحبان این آثار، عقد قرارداد نماید، و در چاپ این سه اثر، حمایت های لازم را به عمل آورد.
هیآت داوران نهمین دورة جشنوارة خاتم از آقای حسینعلی جعفری بابت نگارش رمان ارزشمند یثرب، تقدیر ویژه به عمل می‌آورد.
بیانیۀ هیأت داوران بخش کودک و نوجوان و دانش آموزی نهمین دورۀ جشنواره خاتم
اقرا و ربک الاکرم. الذی علم بالقلم. علم الانسان مالم یعلم
بخوان که پروردگارت از همه ارجمندتر است. همو که با قلم آموخت، و به آدمی آنچه نمی دانست یاد داد.
خداوند مهربان و کریم را شاکریم که نهمین دورۀ جشنواره خاتم را پشت سر گذاشتیم ، با قصه نویسانی جدید دراین حیطه آشنا شدیم و از نوشته های دانش آموزان قصه نویس لذت بردیم. این همه را مدیون خدا و کرامت حضرت ختمی مرتبت می دانیم و بر این باوریم که در مقابل رنج و سختی هایی که پیامبر عزیزمان برای هدایت بشریت کشید، کاری نکرده ایم.
به راستی که دنیا، و همۀ مردمانی که درا ین کره خاکی زندگی می کردند و زندگی می کنند، مدیون پیامبر اسلامند، پیامبری که به گفته خدای سبحان ، رحمتی برای همۀ جهانیان است، و نه تنها، مسلمانان، بلکه برای همۀ حق باوران ادیان ابراهیمی و تمامی بشریت، مژده هدایت است.
بررسی سیره و روش پیامبر اعظم و به نگارش در آوردن نکته هایی از آن همه گفته ها و عملکردها و کرامتهای آن گوهر یگانۀ هستی، از اهمیتی فوق العاده برخوردار است. و آنگاه که این سیره ها و روشهای ناب زندگی حضرت خاتم، به دست نویسندگانی هنرمند، در داستانهایی لطیف و جذاب متجلی می شود، در ذهن و دل هزاران نفر، چنان اثر می گذارد که گوئی در صحرایی خشک و سوزان به چشمه ای پاک و مطهر چون اشک چشم دست یافته اند.
نویسندگانی که توفیق نوشتن دربارۀ پیامبر رحمت را داشته اند و دارند، باید بر خود ببالند و به شکرانه این نعمت که نصیب هر کسی نمی شود ، یکدم از این پیگیری و پی جوئی و نوشتن دربارۀ کسی که آورندۀ قسم الهی به قلم است باز نمانند.
امروز برای ما روزی مبارک است چرا که در اختتامیۀ نهمین دورۀ جشنواره خاتم در کنار عزیزانی هستیم که عاشقانه قلم به دست دارند و ماهرانه، خوانندگان آثارشان را مجذوب صحنه هایی از زندگی و سیره حضرت خاتم می کنند.
درود خود را نثار همۀ شما شرکت کنندگان جشنواره و همه اساتید و کارشناسان و داوران این دوره می کنیم و گزارشی مختصر را به عرض می رسانیم.
1-در بخش کودک و نوجوان به لحاظ کمی، تحول چشمگیر داشتیم. 118 اثر برای کودک و نوجوان آماری قابل توجه بود. بسیاری از این آثار، مثل سالهای پیش ازموضوع جشنواره فاصله داشتند که امیدواریم در دورۀ آتی ، به این مسئله توجه بیشتری شود. از میان این 118 اثر، 56 اثر در مرحلۀ اول داروی انتخاب شدند و 21 نفر در مرحلۀ نهایی صاحب امتیاز گردیدند.
2- در بخش دانش آموزی، 590 اثر، رقمی چشمگیر و عجیب بود و حکایت از این دارد که دانش آموزان عزیزمان با کمک معلمان و مربیان دلسوزشان، از هم اکنون قصد آن دارند که به قله های قصه نویسی برسند و ان شاا... که موفق اند. در مرحلۀ اول داوری، از میان 590 اثر، 56 اثر برگزیده شد و در مرحله نهایی 15 نفر، گوی سبقت را از دیگران ربودند.
- - در بخش دانش آموزی، و نیز در بخش کودک و نوجوان، اکثر آثار تا حدود 90% مربوط به خانمها و دختران خوب و عزیز بود.
در همین جا باید یادآوری کنیم که مربیان کارآزموده، مهربان و کاردان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نقشی مهم در این امر داشتند و به واقع شایستۀ تقدیرند. لذا تشکر خالصانۀ خود را خدمت همۀ این عزیزان تقدیم می کنیم.
در پایان کلام، با آرزوی موفقیت برای همۀ دست اندرکارانی که درنهادها و سازمانهای فرهنگی به ما یاری رساندند، شما را به خدا می سپاریم و به امید روزهایی بهتر از این، برای همۀ نویسندگان جشنواره خاتم آرزوی موفقیت و شادکامی داریم.
هیات داوران
علیرضا ارسنجانی، تیمور آقامحمدی، مهدی فیروزجایی، سعید طاووسی، مریم کوچکی،مریم اسلامی، طیبه شجاعی، حمید گروگان
پس از داوری نهایی در هریک از بخش‌های مذکور، آثار زیر انتخاب شدند:
بخش دانش آموزی:
از میان 15اثر رسیده به مرحلة نهایی آثار زیر انتخاب شدند:
رتبة اول: داستان هیزم‌های طلایی نوشتة آقای سید امیر علی محمودی
رتبة دوم: داستان مادر بزرگ و قصه‌هایش نوشتة خانم آیسا آمالی
رتبة سوم(به صورت مشترک): داستانهای پاپوش و عبای یمانی نوشتة خانمها صبا ابراهیمی و مریم برزگری
بخش کودک و نوجوان:
از میان 21 اثر رسیده به مرحلة نهایی آثار زیر انتخاب شدند:
آثار شایسته تقدیر:
داستان نام پدر من محمد است نوشتة خانم ندا ویسی
داستان گلستانی از گل محمدی نوشتة خانم طاهره مشایخ
داستان ما به هم قول داده‌ایم نوشتة آقای حسین سلیمیان
و تقدیر ویژة هیأت داوران: داستان جعبة سفید نوشتة خانم کبری لطیف
آثار زیر نیز رتبه‌های اول تا سوم جشنواره را احراز کردند:
رتبة اول: داستان مؤذًن نوشتة آقای عابدین زارع
رتبة دوم: داستان پیش از خودت نوشتة خانم مهین سمواتی
رتبة سوم: داستان هفت پلاک مسافر نوشتة خانم آفرین پنهانی
در پایان هیات داوران از دو مربی کاردان و مهربان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان چهارمحال بختیاری و دبستان نرگس منطقه 11 تهران خانم ها معصومه مهری و معصومه بخشی پور بعنوان مربی نمونه در امر آموزش داستان نویسی تقدیر بعمل می آورد.
بیانیۀ هیأت داوران بخش دانش آموزی( اعضای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان)
«لَقَد کانَ لَکم فی رَسولِ اللَّهِ اسوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن کانَ یرجوا اللَّهَ و الیومَ الأخِرَ و ذَکرَ اللَّهَ کثیراً؛ مسلماً برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آن ها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می کنند.»
سوره احزاب آیه 21
قرآن کریم چون مشعلی فروزان راه هدایت را به نوع بشر نشان داده و بهترین الگو را در پیمودن مسیر زندگی به او معرفی کرده است که همانا سیره پیامبر خدا، حضرت محمد( ص) است. در عصر کنونی، این وظیفه متولیان امور فرهنگی است تا در این روشنگری سهمی داشته و در انتشار سیره نبوی با هدف شناساندن زوایای مهمی از زندگی آخرین پیامبر الهی برای کودکان و نوجوانان گامهایی موثر بردارند. هیات داوران کانونی نهمین دوره از مسابقه معنوی خاتم،ضمن سپاس از مشارکت عالی و گسترده مراکز کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان در این دوره از مسابقه ( خاتم) به اطلاع می رساند، در مرحله استانی 708 اثر از اعضا ، مربیان در سراسر کشور و نیز سایت جشنواره دریافت شد. پس از گزینش اولیه آثار در استانها ، 404 اثر در دو بخش پدیدآورندگان دانش آموز و پدیدآورندگان بزرگسال که برای گروه سنی کودک و نوجوان تولید اثر کرده بودند، به مرحله کشوری راه یافت. لازم به ذکر است که در مرحله کشوری، سطح آثار نسبتا خوب ارزیابی شد.
از عمده ترین ملاک های داوری می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- رعایت مقررات و ضوابط درج شده در فراخوان جشنواره
- مطابقت اثر با سیره نبوی و ذکر منبع احادیث
-رعایت عناصر داستان نویسی و زبان داستان
- انتخاب زاویه دید جدید برای پرداختن به موضوع
در همین راستا و جهت پربارتر شدن آثار در سالهای آتی، ذکر برخی نکات از سوی داوران این بخش ضروری است:
-برخی آثار دریافتی از نظر رعایت عناصر داستانی بسیار عالی بودند ولی در راستای سیره نبوی نبودند.
–برخی آثار منبع مورد استفاده را در خلق اثر ذکر نکرده بودند.
-برخی آثار از نظر ساختارداستانی و ارتباط با سیره نبوی ضعیف بودند و از دور داوری خارج شدند.
-برخی آثار خلق شده توسط نویسندگان محترم ، مناسب گروه سنی کودک و نوجوان تشخیص داده نشدند.
در پایان ضمن سپاس از کلیه شرکت کنندگان در نهمین جشنواره خاتم، امیدواریم که در آینده نیز شاهد خلق آثاری درخشان و قابل تحسین در خصوص سیره نبوی باشیم.
با احترام:
هیات داوران نهمین جشنواره داستان‌نویسی خاتم
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
مریم کوچکی
طیبه شجاعی
مریم اسلامی
در بخش اعضای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان داستانهای ذیل حائز رتبه شدند:
رتبه اول: داستان فیصله نوشته خانم یلدا پاشایی
رتبه دوم: داستان من پسر محمدم نوشته خانم ستایش مهری
رتبه سوم: داستان لای قرآن نوشته خانم کوثر حسین زاده
