به گزارش گروه ادبیات خبرگزاری هنر ایران، کتاب «مکتب بریلوی(تبارشناسی، مبانی و جریان شناسی)» اثر سید مهدی علیزاده موسوی در ۳۲۸ صفحه در قطب تعمیق ایمان دینی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تهیه و به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.
مکتب بریلوی یکی از جریان‌های فکری در مذهب حنفی - ماتریدی است که در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی توسط احمدرضا خان بریلوی در شبه قاره هند به وجود آمد و در مدت کوتاهی توانست در سراسر شبه قاره (هند، پاکستان و بنگلادش) گسترش یابد و گوی سبقت را از نظر تعداد پیروان از سایر رقبا برباید.
مکتب بریلوی در واکنش به وهابیت و رقیب اصلی خود در مذهب حنفی، مکتب دیوبند، به وجود آمد و دیدگاه‌های انحرافی وهابیت را به شدت به چالش کشید. آموزه‌هایی از قبیل توسل، زیارت، بناء بر قبور و طلب شفاعت از مهم‌ترین اعتقادات آنان است. این مکتب امروزه در جهان اسلام دارای بزرگ ترین مؤسسات تبلیغی و آموزشی است و از مکتبی منطقه‌ای به حرکتی جهانی تبدیل شده است. با این حال به نظر می‌رسد پژوهشی جامع که به ابعاد مختلف این مکتب بپردازد کمتر به چشم می‌خورد.
اثر حاضر در سه بخش تاریخ، عقاید و جریان شناسی معاصر و با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و به ویژه میدانی، تبیینی جامع از این مکتب ارائه کرده است.
ساختار اثر
این کتاب در سه گفتار تعریف شده است؛ گفتار اول با عنوان «تبارشناسی مکتب بریلوی» مشتمل بر دو فصل است؛ فصل اول با عنوان «زیست‌نامه احمدرضا خان بریلوی» شخصیت احمدرضا خان بریلوی و شخصیت علمی احمدرضا خان بریلوی را به نگارش درآورده است. فصل دوم با عنوان «روزگار احمدرضا خان بریلوی» به تشریح استعمار انگلستان، جنبش خلافت، حزب کنگره، نظریه دو ملت و تشکیل پاکستان و کنفرانس اهل سنت هند(AISC) اختصاص دارد.
دومین گفتار با عنوان «مبانی مکتب بریلوی» شامل سه فصل است؛ نویسنده در فصل اول با عنوان «مبانی فکری مکتب بریلوی» جایگاه پیامبر اکرم(ص) در مکتب بریلوی، جایگاه اهل بیت(ع) در مکتب بریلوی، ساخت و ساز بارگاه و حرم بر روی قبور در مکتب بریلوی و ولایت تکوینی در مکتب بریلوی را مورد بررسی قرار داده است. در فصل دوم با عنوان «تصوف در مکتب بریلوی» طریقت و شریعت، وحدت وجود، ولایت و عرس و سماع مورد تأکید قرار گرفته است. سومین فصل با عنوان «مکتب بریلوی و دیگران» به تبیین مکتب بریلوی و تقریب، مکتب بیلوی و وهابیت و مکتب بریلوی و مذهب شیعه پرداخته است.
«جریان شناسی و پراکندگی جغرافیایی مکتب بریلوی» عنوان سومین و آخرین گفتار از کتاب حاضر است و مشتمل بر شش فصل است. فصل اول با عنوان «مکتب بریلوی در هند» جریان وراثتی، سازمان‌های وابسته به مکتب بریلوی در هند و جریان نوبریلوی در هند را شرح می‌دهد. نویسنده در فصل دوم با عنوان «مکتب بریلوی در پاکستان» جمعیت، دعوت اسلامی، طاهر القادری و منهاج القرآن و افراط گرایی را به رشته تحریر درآورده است. فصل سوم با عنوان «مکتب بریلوی در بنگلادش» تصوف در بنگلادش، جمعیت بریلوی‌ها در بنگلادش، انجمن رحمانیه احمدیه سنیه و جبهه اسلامی بنگلادش را تبیین می‌کند. چهارمین فصل با عنوان «مکتب بریلوی در اروپا و آمریکا» رسالت جهانی اسلام، حضور بریلوی‌ها در انگلستان و حضور بریلوی‌ها در آمریکا را مورد تأکید قرار داده است. مکتب بریلوی در آفریقا (مطالعه موردی آفریقای جنوبی) عنوان فصل پنجم از آخرین گفتار این کتاب است.
ششمین و آخرین فصل از سومین گفتار این کتاب با عنوان «مکتب بریلوی در ایران» به تشریح مکتب بریلوی در بلوچستان، حضور بریلوی‌ها در دشتیاری(چابهار)، بریلوی‌ها و جمهوری اسلامی ایران و آسیب شناسی حضور بریلوی‌ها در ایران اختصاص دارد.
علاقه مندان برای تهیه این کتاب می توانند به نشانی اینترنتی مؤسسه بوستان کتاب به آدرس www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.