برنامۀ گفت‌وگومحور جلد دوم از شبکه کتاب با حضور کورش علیانی، منتقد ادبی و نویسندۀکتاب «روایت و ذهن نویسا» و با اجرای میثم رشیدی مهرآبادی پخش شد.

به گزارش گروه ادبیات خبرگزاری هنرآنلاین، کتاب «روایت و ذهن نویسا» نوشتۀ کورش علیانی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است. موضوع اصلی کتاب، روایت است که به گمان بعضی از افراد موضوع اصلی زندگی انسان است. این کتاب سعی دارد به مخاطب، ایده‌هایی برای ساخت بیان روایی خود بدهد.

علیانی با توجه به اولین انگیزۀ نوشتن کتاب «روایت و ذهن نویسا»، بیان کرد: نوشتن این کتاب برای ایجاد یک گفت‌وگو و انتقال ایدۀ اولیه است و نشان می‌دهد که ذهن چگونه روایت را به وجود می آورد و روایت از چه طریقی هویت فردی و جمعی ما را می‌سازد.

وی افزود: این کتاب 9 فصل دارد و در فصل اول تلاش کردم نشان دهم که چرا روایت مهم است. در فصل دوم به به سراغ ارتباط روایت با نوشتن رفتم و سعی کردم به توصیف روایت بپردازم و اگر تعریفی از آن آورده می‌شود، تعریفی باشد که از توصیف برمی‌‌‌‌‌آید.

این نویسنده با اشاره به معنای روایت، اظهار کرد: روایت یکی از اصلی‌ترین ارکان زندگی تاریخ بشر و سازوکاری است که نه‌تنها زندگی انسان را از دیگر موجودات زنده جدا می‌‌‌‌‌کند بلکه به او توانایی‌‌‌‌‌های ویژه‌‌‌‌‌ای می‌‌‌‌‌بخشد تا با آن‌‌‌‌‌ها بر جهان پیرامون خود چیره ‌‌‌‌‌شود. روایت یک موضوع ادبی و زبان شناختی نیست بلکه موضوعی علوم شناختی، کارکرد مغز و نوعی از حافظۀ بشری است.

علیانی تصریح کرد: روایت تعریف از مفهوم یک شی یا یک ماجرا نیست، بلکه تصویری است که ما  از یک ماجرا در ذهن داریم یا بازتاب آن در بیان است. بیان زمانی حالت روایی پیدا می‌کند که به آرایه‌های ادبیاتی آغشته شود و ما اصطلاحاً به آن روایت ادبی می‌گوییم. افرادی هستند که فکر می‌کنند روایت امری داستانی و خیالی است و تلاش کردم این دو را چه با ملاک‌های زبانی و چه با ملاک‌های غیر زبانی از یکدیگر جدا کنم و روایت را به گونه‌ای مرتبط با کارکردهای مغز تعریف کردم که بیرون از حیطه و قلمروی زبان هم گسترش یابد.

این منتقد ادبی با توجه به روایت‌های علم پزشکی، گفت: روایت به واقعۀ غیرمنتظره نیاز دارد و بیماری و آسیب جسمی یکی از بهترین نمونه‌های آن است. روایت‌های جذاب وکارآمد در لحظه های مرزی زندگی صورت می‌گیرند. روایت تولد، اغما و مرگ روایت‌های خاصی هستند که به علم پزشکی مرتبط هستند و بدون نگاه به علم پزشکی فهم ما از روایت ناقص است. 

او بیان کرد: بخش آخر کتاب در 5 یادداشت کاملاً مستقل از هم و در پنج موضوع مختلف تنظیم شده‌ است. در این  یادداشت‌ها به ساختار اطلاعاتی روایت‌ها، تأثیر روانی راوی از طریق روایت بر مخاطب، روایت شاهد عینی، بیان روایی و جهان روایت‌ها پرداخته است.

علیانی در پایان گفت: گفت‌وگو امری شناختی است و ممکن است موانع زیادی بر سر راه آن باشد. گفت‌وگو با خویشتن، همان فکر است که مشکل آن نقد نکردن خود است ولی دیگران به راحتی می‌توانند آن را نقد کنند. زمانی که داستانی را تعریف می‌کنید به تناسب از تمام قابلیت‌های تئاتر استفاده می‌کنید که خود متوجه آن نیستید و این توانایی مغز است که به شما روش انتقال معنا را آموزش می‌دهد.

گفتنی است، برنامۀ جلد دوم هر هفته دوشنبه‌ها ساعت 18 به صورت زنده از ketab.tv پخش می‌شود. علاقه‌مندان می‌توانند برنامه را از آرشیو این تلویزیون مشاهده کنند.