گروه کتاب و ادبیات خبرگزاری هنرآنلاین - راهی که «مجنون» رفت تنها راه محافظت از تاریخ دفاعمقدس در برابر تحریف و تخیل است. استفاده از یک پژوهشگر در مسیر دشوار تألیف فیلمنامه برگ برندۀ علیرضا محصولی نویسنده و مهدی شامحمدی کارگردان این اثر محسوب میشود. چیزی که ضعف بسیاری از فیلمها و سریالهای اینچنینی بهشمار میرود.
بنده وقتی شنیدم که مرتضی قاضی نویسنده و پژوهشگر حوزۀ دفاعمقدس بهعنوان مشاور، تیم تولید مجنون را همراهی کرده، گل از گلم شکفت. قاضی سالهای بسیاری از عمرش را صرف پژوهش دفاعمقدس نموده و بهقول معروف سیاه و سفید این وادی را میشناسد. بیتردید استفاده از پژوهشگرهایی مثل او که در این راه استخوان خرد کردهاند و با خواندن صدها کتاب و دیدن هزارن سند و گفتگو با دهها رزمنده از فرمانده گرفته تا پیادهنظام ساده به چیزهایی که میگویند رسیدهاند، فرصت ارزشمندی است و جامعۀ هنر نباید بهسادگی آن را از دست بدهد.
فراموش نکنیم که خیلی از مردم یکبار و فقط از طریق قاب تصویر یک فیلم با روایتهای تاریخی روبرو میشوند. اگر به این واقعیت بدیهی توجه داشته باشیم دیگر هر چیزی را به تصویر نمیکشیم و ذهنیت و باور جامعه را تخریب و منحرف نمیکنیم. مجنون قرار است زینالدین را به نسل جوان تحویل بدهد. زینالدین آنقدر بزرگ است که همۀ اقشار جامعه زیر چتر آموزههای تربیتیاش جا میشوند. طبیعتاً ترسیم هیئت و هیبت چنین قهرمانی به دقّت و حساسیت بالایی نیاز دارد. و چنین نیازی بدون بهرهگیری از توان و تخصص پژوهشگرها ممکن و میسر نیست.
قهرمانهای دوران دفاعمقدس ما آنقدر افسانهای و شکوهمند هستند که برای توصیفشان هیچ احتیاجی به خیالبافی و بزرگنمایی نداریم. علاوه بر این گزارۀ واضح هر قهرمانی در یک بستر زمانی و مکانی مشخص پرورش یافته و درخشیده است؛ روایت عقیم این پرورش و درخشش راه جامعه برای بهرهبرداری از قهرمانهایش را مسدود میکند.
خود بنده یک تجربۀ تلخ در این زمینه دارم. پس از تألیف کتاب «کمیل هنوز زنده است» خیلیها از من میپرسیدند که نام فرماندۀ گردان کمیل در عملیات «والفجر مقدماتی» را اشتباه ننوشتهای؟ بندگان خدا حق داشتند! تا پیش از چاپ آن کتاب، مردم نامهای دیگری را بهعنوان فرماندۀ گردان کمیل شنیده بودند. و این یعنی، راهبری مسیر روایت تاریخ دفاعمقدس را باید به پژوهشگرهای امتحان پس دادۀ این حوزه بسپاریم تا بارمان کج نشود و به منزل برسد.
امیدوارم مردم بهویژه رزمندههای عزیز لشکر 17 علیبنابیطالب علیهمالسلام مجنون را دوست داشته باشند و با زینالدین شریف و دوستداشتنی ارتباط برقرار کنند. یک فیلم نه میتواند و نه قرار است که همۀ یک ابرمرد را نشان بدهد؛ مجنون هم بهقول خبرنویسها از این قاعده مستثنی نیست. بقیۀ راه را باید رسانهها طی کنند تا جوانترها زینالدین را بشناسند و شبیه او بشوند. شاید شبیه او شدن ساده نباشد لکن دور از دسترس هم بهنظر نمیرسد و با روایت صحیح همان پرورش و درخششی که گفتیم، زینالدینها در گوشهگوشۀ این خاک، تربیت میگردند.
مجنون در ساخت برجستگیها و نقاط ضعفی دارد که اهالی سینما باید به آن بپردازند. چیزی که در پایان این یادداشت مختصر باید به آن اشاره کنم، کار خوب یک جوان فیلماولی است. نخستین اثر سینمایی مهدی شامحمدی ما را به آیندهاش امیدوار کرد. إنشاءالله در همین راه بماند و در آینده شاهد تولیدات بهتری از او باشیم. علیالحساب بهخاطر ساخت مجنون با راهنمایی پژوهشگرهای نام آشنا و صاحب اعتبار ادبیات حماسه و جهاد و شهادت، از او سپاسگزاریم.
حمید بناء