سرویس تئاتر هنرآنلاین: بدون شک عکاسی تئاتر، نقش مهمی در ثبت و ماندگاری آثار هنری دارد و نمی‌توان آن را رویدادی گذرا دانست. رضا معطریان دبیر بخش عکس سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در گفت‌و‌گو با خبرنگار هنرآنلاین گفت: تعداد شرکت‌کنندگان مسابقه عکس جشنواره تئاتر فجر، نسبت به دوره‌های قبل افزایش صد در صدی داشت و تعداد شرکت‌کنندگان‌مان دو برابر بود. در این دوره 206 عکاس حضور داشتند که آمار قابل توجهی است.
او ادامه داد: این تعداد از عکاسان تئاتر، نشان می‌دهد این بخش علاقمندان خاص خودش را دارد و عکاسان این حوزه را انتخاب و فعالیت می‌کنند. یکی از علت‌های اصلی این رویداد، تعداد بالای اجراهاست؛ سالن‌های خصوصی بسیاری که در سطح شهر تاسیس شده‌اند باعث شده تا ما با نسل نویی از عکاسان تئاتر مواجه شویم. عکاسانی که جسته گریخته با گروه‌های نمایشی کار می‌کنند، بنابراین عکس‌های ارسال شده بسیار پراکنده بودند.
معطریان خاطرنشان کرد: در این دوره عکاسان استان‌ها حضور گسترده‌ای داشتند و حدود 50 نفر از استان‌های مختلف آثارشان را برای ما ارسال کردند. این مساله نشان از جدی گرفته شدن عکاسی تئاتر است.
دبیر بخش عکس جشنواره سی و پنجم تاکید کرد: کیفیت آثار و پدیده‌ای که بخواهد مرا به عنوان عکاس هیجان‌زده کند، در این دوره وجود نداشت. علت این مساله آنست که تکنولوژی، عکاس‌ها را به یکدیگر نزدیک کرده و به لحاظ فنی در عکاس‌ها مورد خاصی وجود ندارد، بنابراین آنها باید سراغ کارهای دیگری بروند تا از یکدیگر متمایز شوند.
این عکاس باسابقه تئاتر در رابطه با تاثیر تکنولوژی در سطح کیفی آثار توضیح داد: نفس تکنولوژی بد نیست، ما از آن بد استفاده می‌کنیم. همه این مسائل به دلیل چرخه نادرست شکل گرفته است، به همان اندازه که ورودی داریم، خارجی هم داریم. کمتر می‌بینیم عکاسی به شکل مستمر در این حوزه بماند زیرا نمی‌توانند از این حوزه امرار معاش کند.
او افزود: اگر این افراد فعال، زمان طولانی در حوزه‌ای بمانند، فعالیت‌شان بسیار مثمر ثمر باشد و سطح کیفی آثارشان در سال‌های بعد بالاتر رود. مشکل آنست که در این میان اسامی بسیاری را می‌بینید که می‌آیند و می‌روند گویی از دری داخل و از در دیگری خارج می‌شوند. 206 عکس برای نمایشگاه تخصصی در بازده زمانی یک ساله بسیار زیاد است، یعنی عده‌ای به شکل مداوم کار کرده‌اند و این موضوعی است که به راحتی نمی‌توانیم از کنار آن عبور کنیم. اینکه این افراد در آینده چه تاثیری می‌گذارند به کار آنها در زمان طولانی بستگی دارد، این در حالیست که بسیاری از این افراد، عکاسان تازه کارند و تنها شش سال از آغاز کارشان می‌گذرد؛ برای اینکه اثر هنری، تاثیرگذار باشد نیاز به فعالیت هنری حداقل 10، 12 ساله دارد تا بتوانید به لحاظ کیفیت و نوع نگاه متمایز شود.
معطریان در پاسخ به این سئوال که حضور همه عکاسان در اجراهای ویژه و استفاده از دوربین‌های دیجیتال تا چه اندازه می‌تواند آسیب‌رسان باشد توضیح داد: نمی‌توان برای هر اتفاقی سنگر درست کرد. عموما در این دعوت‌ها عکاسان عضو انجمن و خبرگزاری‌های رسمی حضور دارند و گاهی شاهد حضور علاقمندان تئاتر هستیم که البته به خودی خود بد نیست. مشکل تئاتر این نیست که چه کسی عکس می‌گیرد، مشکل درست نبودن چرخه اقتصادی است. عکاسی ورزشی، خبری و... متولی دارند زمانی که روزنامه ورزشی نیاز به عکاس دارد با عکاسان قرارداد مشخص می‌بندد، بنابراین برایشان چرخه اقتصادی مشخصی تعیین می‌شود، رویدادی که در تئاتر رخ نمی‌دهد. معمولا گروه‌ها قراردادی با عکاسان نمی‌بندند یا اگر هزینه‌ای به آنها داده می‌شود آنقدر ناچیز است که هزینه‌های اولیه‌شان هم تامین نمی‌شود.
او افزود: اگر ساختار حرفه‌ای اقتصادی باشد سر و شکل درستی پیدا می‌کند. شما در اجراهای عکاسان، افراد حرفه‌ای را کمتر می‌بینید زیرا آنها وارد نمی‌شوند. گروه‌های نمایشی برای فروش و پخش کردن عکس‌های‌شان ترجیح می‌دهند اجرای عکاسان بگذارند و تبلیغات کنند. اشکال این است این چرخه درست نمی‌چرخد و بعد مدتی اجرای عکاسان هم دیگر با استقبال مواجه نمی‌شود. تقاضا باید قانون‌مند شکل بگیرد تا پدیده‌ای رشد کند.
معطریان بیان کرد: تئاتری‌ها باید عکس تئاتر را به عنوان بخش مهم و جداناپذیر بپذیرند، گروه‌های نمایشی باید عکاسی را استخدام کنند که در فرایند تولید حضور داشته باشد و تصاویر مختلفی را در طول اجرا و تمرین تولید کند و به هویت بصری آن سر و شکلی بدهد.
او در بخش پایانی سخنان خود توضیح داد: گروه‌های نمایشی با هزینه‌های بسیار زیادی مواجه‌اند، آنها معمولا سراغ نمایشنامه‌هایی می‌روند که کم بازیگر باشند و نیازمند صحنه و هزینه خاصی نباشد. برای آثار هنرمندانی مانند دکتر علی رفیعی، بهمن فرمان‌آرا، همایون غنی‌زاده فکر و هزینه شده است کارهایی که جواب هم گرفته‌اند. وقتی نگاه می‌کنید متوجه می‌شوید در طول یکسال تعداد بسیار زیادی عکس از همین نمایش‌ها به مسابقه می‌رسند. علت آن کارگردانی درست و طراحی صحنه متفاوت این آثار است که تصاویر مختلفی را تولید کرده است. اگر در سالن‌های خصوصی به جای سه نمایش، یک اثر به صحنه برود هنرمندان فرصت آن را پیدا می‌کنند تا سراغ متن‌هایی بروند که امکان ایجاد کارهایی با تصاویر بهتر و درست را به وجود آورند. تمام این مسائل به اقتصاد تئاتر بازمی‌گردد.
گفتنی است؛ نمایشگاه آثار مسابقه عکس و هویت بصری سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر این روزها در خانه هنرمندان میزبان علاقمندان است.