سرویس تئاتر هنرآنلاین: شاید این روزها دیگر شنیدن در مورد حضور و نقش پررنگ بانوان در فعالیت‌های اجتماعی اتفاق عجیبی به نظر نرسد؛ چراکه افزایش سطح تحصیلات، آگاهی عمومی جامعه بستر مناسبی را برای فعالیت اجتماعی زنان ایجاد کرده است. تنها آنچه باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد برنامه‌ریزی صحیح برای بالا بردن سطح کیفی، بهبود و جهت‌دار کردن زمینه فعالیت آنهاست.
در نشست رسانه‌ای جشنواره سی و پنجم سعید اسدی دبیر جشنواره آمار دقیقی از بخش‌ها و هنرمندان حاضر در این رویداد هنری را مطرح کرد و از حضور 25 کارگردان و 21 نویسنده زن در جشنواره 35 فجر خبر داد. هنرمندانی که بیشتر آنها جوانانی با ایده‌های نو هستند و طبیعتا با ایجاد بستر مناسب برای ادامه مستمر کارشان و حمایت مادی و معنوی خواهند توانست تاثیر بسیاری در این حوزه از هنر که نقش مستقیمی در پرورش روح و تفکر جامعه دارد، داشته باشد.
در ادامه نگاهی می‌کنیم به حضور کارگردان و نمایشنامه‌نویسان بانوی سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر.
سه نسل کارگردانان زن در جشنواره سی و پنجم
در بخش کارگردانی می‌توان شاهد حضور کارگردانان زن از سه نسل مختلف بود. در این دوره باید منیژه محامدی به عنوان تنها نماینده نسل کارگردانان پیشکسوت زن نام برد و باقی آنها را نماینده نسل‌های میانی و حاضر دانست.
منیژه محامدی کارگردانی نمایش "حادثه در ویشی" را بر عهده دارد. کارگردان، مترجم و استاد دانشگاهی که پرونده رنگین و متنوعی را پیش رویش دارد و هنوز هم از اجرای"پرواز بر فراز آشیانه فاخته‌اش" به عنوان یک اجرای ارزنده نام می‌برند، البته همه آثارش با روی خوش منتقدان روبرو نبوده اما همواره با مخاطب چشمگیر روبرو شده است. به همین دلیل می‌توان از او به عنوان هنرمندی در خور تامل با خدمات شایسته در عرصه تئاتر و ترجمه متون خارجی یاد کرد.
کمی جلوتر که برویم شاهد چهار کارگردان از نسل میانی تئاتر خواهیم بود که طی سال‌های گذشته با اجرای آثار قابل توجه، توانسته‌اند نقش مهمی در تئاتر کشور ایفا کنند؛ ندا هنگامی کارگردان نمایش "نیمروز اسکاتلند"، افسانه زمانی کارگردان نمایش "ناسور"، آزاده انصاری کارگردان نمایش "خوشبختی‌های کوچک سوسک شدن"، افسانه ماهیان کارگردان نمایش "از زیرزمین تا پشت بام" از جمله این افرادند.
اما نقش اصلی را در این دوره کارگردانان زن جوانی برعهده دارند که آنها نیز در آینده‌ای نزدیک، تبدیل به بخشی از کتاب تاریخ تئاتر خواهند شد. این کارگردانان عبارتند از ستاره امینیان کارگردان "مستاجر"، لیلی عاج کارگردان "خواب زمستانی"، پوران مرادی کارگردان نمایش "چهل گیس و حسن کچل"، الهام شکیب یکی از کارگردانان نمایش "یرما"، شقایق فتحی کارگردان "خوب بد زشت"، ملودی آرام‌نیا کارگردان نمایش "هاروی"، راشین امامی کارگردان "مهراوه عشق"، شکوفه طاهری کارگردان نمایش "کابوس شب نیمه تابستان"، شیرین جروقی کارگردان نمایش "دامپزشکی"، زهرا تنوری کارگردان نمایش "دا" و النا آهی کارگردان نمایش "گلدونه خانم".
نغمه ثمینی رکوردار درام‌نویسان زن جشنواره
یکی از رخدادهای جالب توجه این دوره از جشنواره بهره بردن از نمایشنامه‌های ایرانی برای اجرای آثار مختلف است. متن‌هایی که در میان آنها اسامی چند نویسنده زن هم دیده می‌شود.
از جمله نام‌های آشنا در این حوزه نغمه ثمینی با دو نمایشنامه "نگاه‌مان می‌کنند" و "درباره تصویرت از من تجدیدنظر کن" و دیگری مهین صدری نویسنده نمایشنامه " از زیر زمین تا پشت بام" است. این دو نویسنده طی سال‌های گذشته با نگارش متن‌های قوی توانسته‌اند در داخل و خارج از ایران موفقیت‌های بسیاری به دست آورند.
لیلی عاج نویسنده "خواب زمستانی"، ستاره امینیان نویسنده "مستاجر"، سارا نقوی نویسنده "علی کوچیکه"، نشمینه نوروزی یکی از نویسندگان "خانه ابری"، مهسا غفوریان یکی از نویسندگان "اکسیژن"، ندا هنگامی نویسنده "نیمروز اسکاتلند"، فاطمه رضایی یکی از نویسندگان "دال"، سحر ضوانی یکی از نویسندگان "افراسیاب" نمایشنامه‌نویسان جوان این دوره از جشنواره تئاتر فجر هستند.
حضور پرقدرت بانوان در بخش محیطی
نکته قابل توجه آنست که حضور بانوان تنها به آثار صحنه‌ای محدود نمی‌شود و آنها در بخش محیطی، آلترناتیو و دیگر گونه‌های نمایشی نیز نقش قابل توجهی دارند. در این بخش مهسا افتحی نویسندگی و کارگردانی نمایش "روایت پیچیده یک کلنگ زنی ساده"، غنچه شکوهیان کارگردانی مشترک نمایش "مونگ بهیتی"، مارال ایزدبخش کارگردانی نمایش "هر چی سنگه مال پای لنگه"، رستا رضوی کارگردانی نمایش "فیش"، آشا شاملو یکی از نویسندگان "هفت‌خوان"، هما پریسان یکی از نویسندگان "مستند پخش‌نشده میرزا" و پارسوا پاکیزه کارگردانی نمایش "املت با گوجه ایرانی" حضور دارند.
بانوان به علاوه فجر
هر چند بخش "به علاوه فجر" یکی از قسمت‌های اصلی و رقابتی جشنواره تئاتر فجر محسوب نمی‌شود اما بدون شک حضور هنرمندان صاحب نام و جوان در این بخش و اجرای آثار مهم در آن، نشان از اهمیت و جایگاه آن در این رویداد مهم هنری دارد.
این بخش نیز به مانند سایر قسمت‌ها شاهد حضور هنرمندان زنی است که اغلب جوان هستند و آثارشان به عنوان برگزیده تماشاخانه‌های خصوصی که (اکنون نقش مهمی در تئاتر کشور دارند) به صحنه خواهند رفت. از جمله این افراد می‌توان به حضور نمایش‌های آیدا کیخایی کارگردان نمایش"آیس‌لند"، نازیار عمرانی نویسنده و کارگردان نمایش "قیطریه"، زیبا دریاسفر کارگردان نمایش "پاییز نگفته بود"، سوگند فیروزی کارگردان "مجنون‌تر از مجنون"، مرجان پورغلامحسین کارگردان "نمایش پرواز شماره 745"، ملیحه سلیمانی کارگردان نمایش "فراموشی"، پانته‌آ آرمان‌فر کارگردان "ویدئو کال 2"، ریحان نبی یین کارگردان "رپرتوار بدن و حرکت کلفت‌ها"، مارین ون هولک کارگردان "کروماکی"، ندا شاهرخی کارگردان "بلند بگو آخ"، سپیده عبدی نویسنده و کارگردان "چهار + یک روایت"، طاهره قهرمانی کارگردان "کمد دیواری"، هلن خانزاده نویسنده نمایش "بانوی گمشده، فاطمه کاظمی نویسنده "زندگی من و موریس"، ماندانا عبقری نویسنده "حواست کجا بود"، نرگس قرنی نویسنده "963" اشاره کرد.
سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دبیری سعید اسدی اول تا دوازدهم بهمن ماه برگزار می‌شود.