گروه تئاتر هنرآنلاین: منوچهر اکبرلو داور بخش بیرونی پنجمین دوره جشنواره ملی تئاتر کمدی خندستان در گفتوگو با هنرآنلاین با بیان اینکه تئاتر محیطی و تولیدات کودک، دروازه ورود و علاقهمندی به تئاتر است، گفت: طی یک دهه اخیر بیشتر جشنوارهها بخشهای فضای باز و کودک را اضافه کردهاند که بهنظر میرسد، برگزارکنندگان به این درک رسیدهاند که وجود این دو بخش در جشنوارهها ضروری است. به عنوان مثال برای کودکان جشنواره مستقلی در شهر همدان برپا میشود.
او درباره افزوده شدن بخش کودک به جشنواره ملی تئاتر کمدی خندستان اظهار کرد: اضافه شدن این بخش از پیشنهادات من برای مسئولان برگزارکننده این جشنواره است. معتقدم تئاتر محیطی و خارج از سالنهای حرفهای و تئاتر کودک بهترین شاخههای تئاتر هستند که میتوانند تودههای جامعه را با کلیت تئاتر آشنا کنند و آنها را با کلیت این هنر تربیت کرده و آشتی دهند.
اکبرلو همچنین اضافه کرد: به دلایل مختلف جامعه شناسی، تاریخی و غیره، عده قابل توجهی از مردم ایران راهی سالنهای تئاتر نمیشوند و گاهی اهالی شهرستانها معتقدند پتانسیل تئاتر وجود دارد اما سالن آن وجود ندارد و حمایتی از تئاتر نمیشود؛ در صورتیکه تئاتر محیطی و کودک از پیش قراولان تئاتر هستند و درصورتیکه هدف فراگیری و مردمی و همگانی شدن تئاتر و همچنین از اولویتهای کالای فرهنگی باشد، باید به تئاتر محیطی نیز توجه شود.
داور بخش بیرونی پنجمین دوره جشنواره ملی تئاتر کمدی خندستان ادامه داد: فضای روشنفکرنمایی حاکم بر تئاتر حرفهای و دانشگاههای هنری ما باعث شده که تئاتر محیطی جدی گرفته نشود و زمانیکه بحث حمایت، کمک هزینه و بودجه میشود، تئاتر محیطی و صحنهای در شرایط برابری قرار ندارند و این فضای حاکم بر تئاتر ماست که باید اصلاح شود. این موضوع باعث حمایتهای کمتر از تئاتر محیطی و همچنین تمایل کمتر دانشآموختگان به این گونه تئاتری میشود.
منوچهر اکبرلو در ادامه افزود: برگزاری جشنوارههایی نظیر تئاتر ملی خندستان میتواند به تحقق این موضوع کمک کند و این آغاز رفتن به سوی تئاتر برای همه است؛ بنابراین در کنار این جشنوارهها، انجام کارهای آموزشی و پژوهشی و سخنرانیها به رفع این سوتفاهم کمک میکند.
این پژوهشگر ضمن اشاره به اینکه یکی از کاستیهای جشنواره نداشتن کتاب در زمینه تئاتر محیطی است، تصریح کرد: در زمینه بازیگری، نمایشنامهنویسی و کارگردانی کتابهای بسیاری وجود دارد اما در زمینه تئاتر محیطی که خودم نیز دو کتاب نوشتهام، شاید ۱۰ جلد کتاب نیز منتشر نشده باشد. در کنار برگزاری این جشنوارهها وجود کتابهای آموزشی و مکتوب کردن تجربیات هنرمندان این عرصه با قیمتهای ارزان ضروری است چراکه تئاتر محیطی هم مانند سایر شاخههای تئاتر، یک دانش است.
او با بیان این موضوع که یک خانواده برای مسالهای که اولویتشان است هزینه میکند، یادآور شد: قیمت بلیت تئاتر نسبت به همه هزینههای زندگی عدد پایینی است حتی در ابتدای هر سال بحث بر سر افزایش قیمت بلیتها مطرح میشود و جالب است که سینماگران و صاحبان سینما مخالف افزایش قیمت بیشتر هستند چون اولویت این کالا هنوز مشخص نیست و تا زمانی که به عنوان یک اولویت و کالای فرهنگی، ارزش تئاتر محیطی انتقال پیدا نکند برای آن هزینه هم نخواهد شد بنابراین حتی اگر رایگان هم باشد چون اولویت همه مردم نیست به تماشای تئاتر نمیآیند.
اکبرلو افزود: در گذشته افرادی که نقاد بودهاند میان نمایش، کاسهگردانی کرده و پول جمع میکردند. این موضوع را چند بار پیشنهاد کردم که بازتاب منفی داشت چون کاسه گرفتن در فرهنگ ما تکدیگری تلقی میشود و امروزه فیدبک منفی دارد پس خود تئاتر محیطی باید درآمدزا باشد.
این نویسنده و کارگردان در بخشی از صحبتهایش گفت: در فضای شبه روشنفکرانهای که در محیطهای آکادمیک وجود دارد، بیشتر افراد تمایل به اجراهای صحنهای دارند. تئاتر محیطی بیشتر دیده میشود و در آن تکثیر بیشتری وجود دارد اما برخی با پدیده تجمع فرهنگی مشکل دارند در حالی که ثبت تمام سبکهای جدید هنری و غنی شدن هنرها در طول تاریخ در این تجمعات اتفاق میافتد.
او تصریح کرد: برگزاری جشنواره خندستان به شکل تخصصی و پرداختن آن به یک شاخه، رویکرد درستی است. برگزاری جشنوارههای عمومی که هر فردی با هر تکنیکی در آن شرکت میکند موازی کاری است و باید به سمت تجمیع و ادغام جشنوارهها حرکت کنیم و تلاشهایی نیز برای تحقق این امر شده است.
داور بخش بیرونی پنجمین دوره جشنواره ملی تئاتر کمدی خندستان، اظهار کرد: جشنوارههایی که رویکردی مشخص دارند باید ترویج یابند. رویدادهایی که برای استان خاصی برگزار میشود اگر به عنوان مثال کمدی است، باید آن فضا و استان هم کمدیخیز باشد و این پیشینه و زیرساخت فکری نیز در سطح آن شهر وجود داشته باشد.
او اضافه کرد: در اصفهان بستر کمدی وجود دارد و تصنعی نیست جالب است در برخی شهرها خواستهاند این کار را در وجهی کوچکتر انجام دهند اما به ثمر ننشسته و بصورت غریزی هنرمندان کمتری در آن شرکت کردهاند. برگزاری جشنواره ملی تئاتر کمدی خندستان در اصفهان، به دلیل پیشینه طنز و مکتب کمدی انتخاب درستی است و لازمه آن وجود کتابهایی در این خصوص است.
منوچهر اکبرلو با تاکید بر اینکه جای کتابهای آموزشی در این جشنواره خالی است، عنوان کرد: این کتابها باعث میشود تا اعلام کنیم تئاتر محیطی هم نیاز به دانش و تجربه علمی دارد.
او در پایان گفت: جشنواره ملی تئاتر کمدی خندستان توسعه تئاتر کمدی را به همراه دارد چراکه موضوع آن مشخص و کمدی است.