گروه تئاتر هنرآنلاین، نمایش «دریایی مرغ» نوشته و کار علیرضا حمیدین از ۲۳ مرداد ساعت ۲۰:۳۰ در تماشاخانه استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه رفته و محمد شریفی، سینتیا سرکیس وارطانیان، میلاد اسکندری، آرمیتا فروزنده اصیل، زهرا حیدری و محمدرضا محمدبیگی در آن بازی میکنند.
علیرضا حمیدین درباره این اثر گفت: این نمایش یک برداشت آزاد از نمایشنامه «مرغ دریایی» آنتوان چخوف است که هم به تهران و ایران امروز نزدیک شده هم بهصورت مستقیم به حال و روز بچههایی ربط پیدا میکند که مشغول کار تئاتر و سینما در مختصات کوچک هستند و سرخوردگیها، ناامیدیها و اتفاقاتی را تجربه میکنند.
او افزود: نمایش یک نقد کلی نسبت به وضعیت سریالها و تئاترهای روز هم دارد. «دریایی مرغ» در اجرا از یک فرم جدید پیروی میکند و از آخر به اول میرسد. از بین تمام شخصیتهای نمایش چخوف هم تنها شش شخصیت را نگه داشتهایم.
حمیدین درباره بازتاب زیست شخصی و تجربههای خود و اطرافیان در این اثر گفت: واقعیت این است که حال و روز امروز تئاتر ما خوب نیست. احوال تئاتر تجربی ما هم شبیه یک بیمار مبتلا به غده سرطانی شده که تئاترهای پر تاره و سلبریتیمحور در حال نابود کردن آن هستند. به نظرم «تجربه» در تئاتر ما در حال از بین رفتن است و جای خود را به یک سری اصول از پیش تعیینشده میدهد که یکی از آنها وجود ستاره در ترکیب بازیگران است. یک اصل دیگر هم دوری از تجربههای جدید و چیزهایی است که شاید فهمیدن آنها برای مخاطب کمی دشوار باشد. این موارد شامل حال من هم میشود.
او در تشریح این موضوع گفت: من یک ترپلف و نینا در داستان نمایش خود دارم که فکر میکنم هر روز با دهها نمونه واقعی از آنها روبهرو هستم. افرادی که با امید سرشار وارد آموزشگاهها میشوند، در کلاسها شرکت میکنند و برای آنچه میخواهند زحمت میکشند، اما دست آخر سرخورده و ناامید از این حرفه بیرون میروند. در بهترین حالت این افراد جذب بازارهای کار غیرهنری و در بدترین حالتها هم گرفتار سرخوردگی و مصرف قرصهای روانی میشوند.
این کارگردان در پاسخ به این گزاره که حضور چهرهها و سلبریتیها روی صحنه به اقتصاد تئاتر کمک میکنند، اظهار کرد: تئاتر قبل از ما بوده است، امروز هست، بعد از ما هم خواهد بود. واقعیت این است که من هم درک میکنم امروز در شرایطی هستیم که کار کردن در تئاتر واقعا ترسناک و سخت است. دودوتا چهارتای مالی این حرفه هم باید دربیاید اما سوال این است که مگر قبلا اینگونه نبوده است؟ بالاخره این تئاتر به زندگی خود ادامه داده اما رویکرد قبل باعث میشد چهرههایی از دل تئاتر بیرون بیایند و به دیگر حوزهها معرفی شوند. تئاتر امروز اما بیشتر شبیه یک بنگاه اقتصادی شده است به جای آنکه یک بنگاه هنری باشد. هر لحظه تجربه و کارهای نو دارد در این تئاتر فرسودهتر، ناامیدتر و سرخوردهتر میشود.
او افزود: متأسفانه دیدگاهی هم به وجود آمده است که برخی بچههای فعال در حوزه بازیگری، خیلی زود میخواهند به دوربین برسند و این اتفاق نخواهد افتاد؛ چرا که این اتفاق نیاز به یک تجربه خوب در تئاتر دارد. اگر هم این اتفاق رخ بدهد و برخی از این بچهها جذب سریالهای خانگی یا تلویزیونی شوند، آنچه در این میان آسیب میبیند ذات تئاتر است.
حمیدین تأکید کرد: آمدن سلبریتیها به عرصه تئاتر، هزینه گزافی به دوش بچههایی تحمیل میکند که میخواهند کار تئاتر کنند. این بچهها هم باید بلیتفروشی کنند اما تماشاگر امروز گویی عادت کرده چهره روی صحنه ببیند. وقتی نمایشی چهره ندارد، تماشاگر امروز دیگر به تماشای آن نمینشیند و این گونه اصل نوآوری و خلاقیت در تئاتر آسیب میبیند.
کارگردان «دریایی مرغ» درباره انتخاب فرم متفاوت اجرای این نمایش هم توضیح داد: وقتی چخوف «مرغ دریایی» را نوشت، روسیه شاهد اجرای تئاترهای خیلی بزرگ و پر از ستاره و زرق و برق بود. در آن شرایط چخوف در نمایشنامهاش یک پرده ساده میکشد و با یک بازیگر و بوی گوگرد، فرم جدیدی ایجاد میکند که از تئاتر کلاسیک به سمت تئاتر مدرن میرود. ایدهای که به ذهن من رسید این بود که اگر بخواهم از تئاتر مدرن به سمت تئاتر پستمدرن حرکت کنم، چه کار میتوانم انجام دهم؟ به همین دلیل انتخاب فرم متفاوت، ذهن من را درگیر خودش کرد. سلیقهای که در سینما و تئاتر دارم، معطوف به جریان پستمدرن است و به همین دلیل با الهام از چند آدم سینمایی و تئاتری مانند کاستلوچی یا نولان یا رابرت ویلسون به مجموعهای از الهامات رسیدم که خروجیاش این فرم از اجرای نمایش شد.
حمیدین درباره عنوان نمایش «دریایی مرغ» هم گفت: خیلی نگرانی وجود داشت که فرم اجرای ما درک نشود، به همین دلیل تعداد زیادی المان در کار گنجاندهام تا به هر نحوی بتوانم مخاطب را با این فرم همراه کنم که دارم از انتها به ابتدا حرکت میکنم. برای همین عنوان «مرغ دریایی» را هم به «دریایی مرغ» تغییر دادیم.
نمایش «دریایی مرغ» به کارگردانی علیرضا حمیدین تا ۱۷ شهریور در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران به نشانی تهران، خیابان طالقانی، خیابان موسوی شمالی (فرصت)، ضلع جنوبی باغ هنر اجرا میشود.