گروه تئاتر هنرآنلاین: در پی انتخاب و معرفی مدیر عامل تازه خانه تئاتر، علیرضا آرا (بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون و عضو خانه تئاتر) با نگاهی انتقادی به فرآیند این گزینش یادداشتی نگاشته که متن کامل آن به این شرح است:
۱- هیات مدیره خانه تئاتر که منتخب اعضا بوده و موظف به اجابت خواست جمیع تئاتری‌هاست پیش از هر چیز باید در امور مهم و کلانِ خانه شفافیت کامل و اطلاع‌رسانی دقیق را سرلوحه خویش قرار داده و خود با کلی‌گویی و پنهانکاری و عدم شفافیت موجبات سوءتفاهم و بی‌احترامی به اعضا را فراهم نکند. دانستن روند انتخاب مدیر عامل و دلایل این انتخاب حق همه اعضای خانه تئاتر است.
۲-طبق اعلام هیات مدیره، مدیر عامل معرفی شده از میان گزینه‌های متعدد و پس از بررسی‌های فراوان انتخاب شده است. بهتر نیست هیات مدیره برای روشن شدن موضوع، اسامی تعدادی از گزینه‌های بررسی شده را که در نهایت منجر به انتخاب جناب نعیمی ذاکر شده اعلام کند؟
۳- رئیس محترم هیات مدیره جناب ایرج راد در توضیح خود راجع به ملاک انتخاب مدیر عامل فرموده‌اند که تصمیم گرفته شد از فردی استفاده شود که خود فعال تئاتری و هنری نباشد، چرا که هم به فعالیت‌هایش نمی‌رسد هم ممکن است نتواند به وظایف مدیر عاملی رسیدگی کند. ضمن اینکه سابقه مدیریت فرهنگی برای ما مهم بوده است. اکنون سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا هیات مدیره بنا به همین دلایل از میان گزینه‌های متعدد فردی را که سابقه تئاتری ندارد و شناختش از تئاتر و فضای امروز تئاتر تقریبا صفر بوده برگزیده است؟! یعنی مهم‌ترین فاکتور مدیریت بر یک حوزه که همان «شناخت» است با این استدلال به راحتی قربانی شده؟!
۴- جناب آقای راد در حالی از انتخاب مدیر عامل غیر تئاتری و غیر فعال در امور هنری دفاع کرده و انتخاب یک فعال این عرصه را دارای اشکال دانسته‌اند که نزدیک به دو دهه و تقریبا از بدو تاسیس خانه تئاتر خودشان مدیر عامل خانه بوده و در بسیاری مقاطع حتی به خواست منتقدان حاضر به ترک این مسند و سپردن آن به جوان‌ترها نشده‌اند و همواره نظرشان در این سال‌ها این بوده که صلاح نیست هدایت این خانه به دست بی‌تجربه‌ها یا افرادی از «بیرون خانه» بیفتد. مبادا که زحمات پیشکسوتان به باد رود و با همین دلایل به عنوان صاحب مجوز خانه تئاتر تصمیم‌گیرنده نهایی و تحمیلی همه امور بوده‌اند. البته که کسی منکر نیت خیر ایشان نیست اما…
۵- با نگاهی به افراد حاضر در هیات مدیره می‌شود به راحتی دریافت که معرفی جناب نعیمی‌ذاکر از سوی کدام عضو اتفاق افتاده است. با توجه به سابقه حضور جناب ذاکر در مدیریت گروه کودک و نوجوان تلویزیون و نیز عضویت آقای مجید قناد در هیات مدیره خانه و آشنایی‌شان در تلویزیون خیلی ساده این موضوع روشن می‌شود.حال آن‌که خود جناب مجید قناد بزرگوار غیر از حضور در انجمن تئاتر کودک چقدر در جریان مسائل کلان روز تئاتر هستند بماند…
۶- اما سوال ساده‌ای در اینجا مطرح است که نیاز به یک مقدمه کوتاه دارد. خانه تئاتر بنا شده تا نیازها و مشکلات صنفی و شغلی اهالی تئاتر را مرتفع کند. مشکلات اقتصادی، هنری، شغلی، حمایت‌ها، مشارکت در تصمیم‌های کلان و تعامل با مرکز هنرهای نمایشی، امور جشنواره‌ها، رسیدگی به شکایات شغلی اعضا و گروه‌ها، مشاوره، مذاکره و ایجاد کانال با نهادها و مراکز دیگر در جهت تأمین منافع تئاتری‌ها و ایجاد سهولت در امور مربوط به اجراها و نمایش‌ها و خلاصه هر آنچه جزو وظایف و اهداف خانه تئاتر است، همگی ابتدا نیاز به یک چیز دارد: «شناخت» فضای تئاتر، مناسبات و جریان روز تئاتر ایران. (ارجاع به ماده هفتم اساسنامه خانه تئاتر)
حال آن سوال ساده و سوال‌های به پیوست آن این است که نفر اول اجرایی این خانه با این گستردگی وظایف چقدر از حوزه تئاتر شناخت دارد؟ چقدر در این سال‌ها در جریان تئاتر بوده است؟ اصولا از خود هنر نمایش، صحنه، سالن‌ها، گروه‌ها و افراد اطلاعات و شناخت دارد؟ آیا حتی مخاطب این هنر بوده؟ در این سال‌ها به دیدن چند نمایش رفته تا از نزدیک با امور مربوط آشنا شود؟ آدرس سالن‌ها، تاریخ جشنواره‌ها، رویکرد مدیران فعلی و قبلی تئاتر را می‌داند؟ از تاریخ مناسبات و رویدادهای خود خانه تئاتر چیزی شنیده است؟ مجموعه تحت مدیریت خودش را چقدر می‌شناسد؟ اساسنامه خانه تئاتر را پیش از قبول سمت مطالعه کرده است؟
شاید جواب هیات مدیره به این سوال‌ها این باشد که او فقط قرار است مجری مصوبات ما باشد و نیازی به شناخت او از حوزه تئاتر نیست! گمان کنم هیچ عضوی از خانه با توجه به تجربه نبود قواعد سیستماتیک ثابت و قابل پیش‌بینی در تئاتر ایران چنین پاسخی را با منطق جور نداند و نپذیرد!
۷- از عملکرد آقای مقصود نعیمی‌ذاکر در سمت‌های سابق‌شان خصوصا در مرکز صبا و گروه کودک تلویزیون به نیکی و با احترام یاد می‌شود. آنچه گفته شد نافی توانایی‌ها و اعتبار شخصیت ایشان نیست. بلکه بیشتر انتقادی است به نحوه انتخاب و عملکرد هیات مدیره خانه تئاتر که زمان زیاد از دست رفته برای آشنا شدن ایشان با خانه و تئاتر را در نظر نگرفته و لابد طبق معمول از اهالی خانه توقع صبر دارند تا فرصتی هم به مدیر عامل جدیدشان بدهند بلکه مشکلات ریشه‌ای خانه تئاتر و انجمن‌های زیرمجموعه‌اش این‌بار به دست غیر باز شود.
البته که شائبه دیگرى نیز در میان اهالى تئاتر بر این انتخاب مطرح است مبنى بر اینکه برخى اعضاى هیات مدیره از جمله خود جناب راد ظاهرا ترجیح مى‌دهند حرف اول و آخر را در همه چیز خودشان بزنند و هر چه مدیر عامل کمتر شناخت داشته باشد، کمتر صاحب‌نظر خواهد بود و یک مدیر عامل نسبتا تزئینى فقط سیبل خوبى براى نشستن تیرهاى انتقادى و بر عهده گرفتن مسئولیت ناکارآمدى‌هاست.
یادمان هست که در تمام این سال‌ها بسیارى با انگیزه و هدف اصلاح وارد هیات مدیره‌هاى مختلف خانه تئاتر شدند ولى همگى به دلیل همین دیکتاتورى‌ها و خودرأیى‌ها و انعطاف‌ناپذیر بودن اساتید دلسرد شده، نتوانستند مانند برخى مطیع راى و نظر رئیس بمانند و عطاى خانه را به لقایش بخشیدند و رفتند.
پی‌نوشت: ضمن آرزوی موفقیت برای مدیر عامل جدید (که موفقیت او به نفع همه است) افسوس می‌خورم برای خانه‌ای که حالا بیست و سه ساله است اما هنوز همچون کودکی برای بقا و حیات دست و پا می‌زند و این دلیلی جز بلاتکلیفی، سهم‌خواهی و افق کوتاهِ نگاه برخی بزرگانش ندارد.