گروه تئاتر هنرآنلاین، مهدی خمسه، نویسنده و کارگردان تئاتر با نمایش پرمخاطب «نجواهای عزازیل» در یازدهمین دوره تئاتر صاحبدلان شرکت کرده بود. او تئاتر صاحبدلان را فرصتی برای طرح روایت‌ها و شخصیت‌های ناشناخته‌ای می‌داند که تاکنون ارتباط و تاثیرپذیری‌شان از امام حسین (ع) و مکتب زنده و پویای او، مجالی برای شناخته شدن نیافته‌اند. او در گفت‌وگو با هنرآنلاین در مورد نمایش «نجواهای عزازیل» گفت: «نجواهای عزازیل» در تئاتر صاحبدلان علاوه بر برنامه از پیش‌تعیین شده، چند اجرای ویژه هم در محوطه باز تئاتر شهر داشت که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت. در مورد داستان این نمایش هم باید بگویم این داستان به سال 750 هجری قمری برمی‌گردد و در واقع روایت زندگی جمال‌الدین ناصبی خلیعی فرزند حاکم شهر موصل است. ناصبی در اصل پیدایش به فرقه داعش بازمی‌گردد، به ریشه و تبار ناصبی‌ها که بعد از جنگ جمل و جنگ صفین، دشمن امیرالمومنین (ع) و اهل بیت (ع) شدند. حاکم وقت موصل صاحب فرزند نمی‌شد و نذر می‌کند اگر خداوند فرزندی به او عطا کند، راهزن راه کربلا شود و زائران امام حسین (ع) را بعد از غارت به قتل برساند. پدر جمال‌الدین خلیعی این نذر را می‌کند و جمال‌الدین به دنیا می‌آید و تمام آموزش‌ها را در مورد اینکه بتواند یک راهزن در مسیر کربلا شود، می‌بیند اما شبی که زمان موعود فرا می‌رسد و می‌رود برای بستن راه، کنار همان کمینگاهی که داشته خوابش می‌برد و یک قافله از کنار او می‌گذرد.
خمسه در ادامه افزود: ما در نمایش جمال‌الدین را عماد خطاب کردیم و یک اسم مستعار برای او گذاشتیم. هنگام گذشتن قافله از کنار جمال‌الدین غرقه در خواب، او خواب می‌بیند که دارند به سمت جهنم می‌برندش تا در آتش انداخته شود. ناگهان فریاد زده می‌شود که او را بازگردانید و جمال‌الدین در عالم خواب متوجه می‌شود که مشمول شفاعت امام حسین (ع) شده و به خاطر گرد و غباری که از عبور قافله‌ای که به سمت کربلا رفته، روی بدن و صورتش نشسته، نتوانسته‌اند او را به آتش دوزخ بیندازند. همین مسئله باعث می‌شود از خواب بیدار شود و ببیند که کاروان رهسپار کربلا از کنار او به سلامت عبور کرده است. جمال‌الدین خلیلی یعنی عماد نمایش از همان لحظه متحول می‌شود و بعدها از شاعران دوستدار اهل بیت (ع) می‌شود. او برای امام حسین (ع) و اهل بیت (ع) شعر‌های بسیار زیبایی گفته که در ادبیات عرب این اشعار موجود است.
این کارگردان درباره ویژگی همزمان شدن ایام هفته دفاع مقدس با رویداد تئاتر صاحبدلان در سال جاری اظهار داشت: قطعاً روحیه عاشورایی و فرهنگ منبعث از مکتب امام حسین (ع)، مهمترین شاخصه در دفاع مقدس محسوب می‌شود. به این معنی که این روحیه شهادت‌طلبی و ایستادگی با دست خالی اما با اراده‌ای پولادین در مقابل لشکر تا دندان مسلح بعثی‌ها به‌وفور در شهدا و در تمامی مقاطع دفاع مقدس وجود دارد که در بسیاری از فیلم و تئاتر‌های ما قابل مشاهده است. این مفاهیم عالیه و انسان‌ساز با جان رزمندگان ما گره خورده؛ از آن پیشانی‌بندهایی که رزمنده‌ها به سرهایشان می‌بستند که لبیک یا حسین (ع) بر آنها نقش بسته بود تا روحیه حق‌طلبی و عزتمندی و شهادت‌طلبی که در لشکر مخلص خدا موج می‌زد. از نظر من همه اینها در نهایت پیروی از مکتب عاشورا و منش امام حسین (ع) و یارانش است. از سوی دیگر همزمان برگزار شدن تئاتر صاحبدلان با برنامه‌های چهل و یکمین سالگرد دفاع مقدس نقطه عطفی را به وجود آورده است. تئاتر صاحبدلان با توجه به درونمایه و محتوای نمایش‌هایی که مورد حمایت قرار می‌دهد، کاملاً گویای حقایق و به اصطلاح همان فرهنگ و مکتب امام حسین (ع) و اهل بیت است.
خمسه همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه شیوه روایی را برای اجرای این نمایش در نظر گرفته که روایت داستانی مربوط به چندین قرن پیش برای مخاطب امروز تئاتر جذاب باشد، بیان کرد: «نجواهای عزازیل» نمایشی است که توسط شخصیت اصلی قصه به بهانه حضور شیطان روایت می‌شود. چون شخصیت شیطان در مقابل شخصیت جمال‌الدین قرار می‌گیرد و بهانه‌ای برای روایت قصه ما پدید می‌آید. عماد دائماً بعد از تغییری که برایش به وجود می‌آید و بعد از اینکه جریان قافله اتفاق می‌ا‌فتد تصمیم می‌گیرد راهش را عوض کند، از مریدان و شیفتگان اهل بیت و به‌ویژه امام حسین(ع) می‌شود؛ از این لحظه به بعد دیگر دائماً دچار کابوس‌هایی می‌شود. در این کابوس‌ها شیطان سعی دارد که تصمیم و رای عماد را عوض کند و از اینکه فرقه، دیدگاه و حتی مذهب خودش را عوض کرده، پشیمان سازد. بنابراین اگر بخواهم از شاخصه و نکته مهم این روند و شیوه اجرایی بگویم، باید تاکید کنم که مبنای روایی نمایش ما برای نشان دادن تحول شخصیتی عماد، روایت‌گونه است؛ یعنی ما روایت‌ها را می‌شنویم و بعد فلش‌بک‌ها را می‌بینیم.
او در توضیح درباره تکنیک‌های اجرایی هم گفت: نکته مهم دیگری که در روند اجرا وجود دارد، حضور گروه فرم است. این فرم هم در نقش ملائکه زمان آفریده شدن انسان و گفت‌وگوی خدا و شیطان که واژه به واژه آن ترجمه آیات سوره بقره و چندین سوره دیگر است و هم به عنوان ماموران دوزخ و هم هنگامی که به عنوان راهزن‌ها ایفای نقش می‌کنند، بسیار موثر بوده است.
این کارگردان جوان درباره حضورش در تئاتر صاحبدلان، یادآور شد: سال گذشته همین کار را آماده اجرا داشتیم یعنی همه کار‌ها انجام شده بود و منتظر تعیین زمان و مکان اجرای نمایش بودیم و با اعضای گروه زحمت بسیاری هم کشیده بودیم که اثری در خور را اجرا کنیم که متاسفانه به دلیل همه‌گیری بیماری کرونا موفق نشدیم این کار را اجرا کنیم. امسال اما خوشبختانه موفق شدیم که در تئاتر صاحبدلان شرکت کنیم. در مجموع می‌توان گفت این اولین حضور بنده در رویداد بزرگ صاحبدلان است اما پارسال هم با تمام توانمان آماده حضور و اجرای نمایش بودیم که به دلیل شرایط بحرانی ناشی از شیوع کرونا، قسمت نشد.
خمسه در مورد جایگاه و ویژگی تئاتر صاحبدلان اظهار داشت: این رویداد تئاتری اندازه‌ای ملی دارد و گسترش‌دهنده و مروج فرهنگ عاشورایی است و برای طرح مسائل و روایت‌ها و آدم‌هایی زمینه‌سازی می‌کند که شاید در قالب‌های معمول و رایج از جمله مجالس تعزیه و مقاتل و سخنرانی‌های مذهبی و مناسبتی در هیئت‌ها و منبرها به آنها پرداخته نمی‌شود. همین بس که با استفاده از زبان و بیان هنر نمایش می‌توان مبتنی بر شیوه و شکل روایی نوینی با جزییات از وقایع و روایت‌های تاریخی گفت و سراغشان رفت. من فکر می‌کنم مهمترین رسالتی که به گردن برگزارکنندگان تئاتر صاحبدلان است ترویج همین فرهنگ عاشورایی امام حسین(ع) است. باز هم تاکید می‌کنم ویژگی این رویداد و پروژه‌های تئاتری که در آن اجرا می‌شوند برمی‌گردد به امکان طرح خیلی از مطالب و شخصیت‌های برجسته که در جریان عاشورا و در ارتباط با عاشورا و امام حسین (ع) بودند ولی تاکنون با همه کوشش‌های دلسوزان و دلدادگان فرهنگ عاشورایی و پیشینیان ما هنوز مکتوم و مغفول مانده‌اند. تئاتر صاحبدلان یک فرصت ویژه برای کسانی است که این مکتب را دنبال می‌کنند و فضای خیلی مناسبی است برای معرفی این افراد و اشخاصی که در تاریخ وجود دارند.
کارگردان نمایش «نجواهای عزازیل» همچنین در مورد محدود نبودن اجراهای تئاتر صاحبدلان به شهر تهران اظهار داشت: از آنجایی که در تئاتر صاحبدلان سعی شده که هر اثری در شهر خودش اجرا شود به نظرم اتفاق بسیار خجسته و موثری است برای تئاتر کشور و کسانی که دارند در شهر‌ها و استان‌های مختلف کار تئاتر انجام می‌دهند. خیلی خوب است که هر کسی در شهر خودش بتواند اجرا برود و کار کند؛ این مسئله که صرفاً همه استان‌ها بیایند در تهران اجرا بروند، باعث به وجود آمدن ترافیک نمایش‌ها می‌شود و شاید خیلی از کار‌ها موفق به حضور در تئاتر صاحبدلان نشوند ولی زمانی که هر گروهی در شهر خودش اجرا برود ترافیکی به وجود نمی‌آید و همه آثار دیده می‌شوند و همه هنرمندان این رشته فرصتی دارند که در این جشنواره شرکت کنند.
همچنین خمسه در مورد تداوم اجرای نمایش‌های دینی در طول سال افزود: تداوم اجرای تئاتر در سایر ایام سال رویکرد بسیار خوب و موثری خواهد بود. بعد از ایام محرم مردمی که در هیئت‌های پرشور شرکت می‌کنند، مشتاق هستند که بیشتر در این حال و هوا باشند. با برگزاری تئاتر صاحبدلان فکر می‌کنم نه تنها این دلبستگی بیشتر می‌شود بلکه یک آگاهی و به اصطلاح یک سندیتی به مسئله عاشورا و مکتب حضرت اباعبدالله الحسین داده می‌شود و این یک مکمل است. به نظر من رویداد صاحبدلان مکمل فوق‌العاده خوبی برای ماه محرم و صفر و نزد کسانی است که ای مکتب را دنبال می‌کنند.
او در پایان گفت: در شرایط و وضعیت بیماری کرونا، باورهای دینی مردم ما و رویدادهایی چون تئاتر صاحبدلان چه تاثیری روی مردم دارد؟ قطعاً ما همیشه این را از کودکی آموزش دیده‌ایم و اکثر مردم در کشور ما این اعتقاد را دارند که در زمان ظهور بلایای سخت یا بیماری و یا هر گرفتاری، همیشه متوسل شدن به اهل بیت و برگزاری رویدادی برمبنای حضور و اندیشه بزرگان دین و مذهب ما و همدردی با مصائب اهل بیت (ع) می‌تواند از نظر روحی تاثیر خیلی خوبی داشته باشد. در پایان لازم می‌دانم از جناب فرهنگ و جناب آشنا و همه برگزارکنندگان تئاتر صاحبدلان تشکر و قدردانی کنم. امیدوارم که خداوند توفیق دهد که در سال‌های آینده نیز بتوانم در خدمت عزیزان در تئاتر صاحبدلان باشم.