سرویس تئاتر هنرآنلاین: پیشینه تئاتر مجازی در بسیاری از کشورهای دنیا ارتباطی با گسترش ویروس کرونا ندارد و خیلی پیشتر از شیوع این بیماری، تجربه شده است هرچند که در ایران نیز به این امکان کم و بیش پرداخته شده بود اما هیچگاه به صورت جدی به آن توجه نشده و زیرساخت‌های مناسبی برای تئاتر مجازی فراهم نبوده است، از این رو اکنون جای خالی آن در پی تعطیلی سالن‌های نمایش به شدت احساس می‌شود. با اینکه به اعتقاد بسیاری، لذت تماشای تئاتر، به زنده و بی‌واسطه بودن آن است اما زمانی‌که این امکان در شرایط کنونی فراهم نیست، بهتر آن است که به جای تعطیلی کامل این هنر، از راه‌های جایگزین بی‌بهره نبود چراکه بنا به اعلام پزشکان و متخصصان ممکن است حتی تا یک یا دو سال آینده ویروس کرونا همنشین انسان‌های کره زمین باشد. بنابراین استفاده از جایگزین‌های مقطعی، امری غیرمعقول نیست کما اینکه پرداختن و ایجاد زیرساخت‌های لازم به منظور تئاتر مجازی کاربردهای درازمدت و ماندگاری نیز دارد و می‌تواند در دنیای دیجیتال امروز فاصله‌ها را از میان بردارد و شرایطی را ایجاد کند تا دورافتاده‌ترین نقاط کشور و حتی جهان به منظور تماشای یک نمایش مجبور به سفر نشوند و با استفاده از این امکان، اهالی و علاقمندان هنر تئاتر در هر نقطه‌ای، می‌توانند تماشاگر اثر نمایشی در اقصی نقاط دیگر باشند و بدین گونه حتی برگزاری کلاس‌های آموزشی نیز برای علاقمندانی که از امکانات آموزشی در محل زندگی خود بی‌بهره هستند به سهولت ایجاد خواهد شد. بر این اساس شیوع و گسترش ویروس کرونا چندان خالی از لطف نبوده و شرایطی مهیا کرده تا انسان‌ها را برای یافتن مسیرها و بروز خلاقیت‌هایی به تکاپو بیاندازد که این راه‌ها پس از نابودی این ویروس، بی‌فایده و بلااستفاده نخواهند ماند.
ششم اردیبهشت‌ماه سال جاری محسن امیری با حکم قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی به سمت مسئول بررسی و پیگیری فعالیت‌های نمایشی در فضای مجازی منصوب شد. امیری در گفت‌وگو با هنرآنلاین گفت: اجراها و فعالیت‌های صحنه‌ای تئاتر مثل همه صنوف به دلیل شرایط بیماری کرونا دست‌خوش تغییرات شده است. پیشتر بخش خصوصی بسترهایی را در فضای مجازی فراهم کرده بودند که پس از کرونا توجه به این حوزه پررنگ‌تر شد. ما هم در اداره کل هنرهای نمایشی بنیانی را ایجاد کردیم که به واسطه کرونا آهنگ‌مان تسریع پیدا کرد که امیدوارم پس از رفتن این ابر سیاه از بام خانه همه ما، به‌عنوان یک ظرفیت جدید ادامه پیدا کند و باعث فعالیت بیشتر هنرمندان و در نهایت رونق تئاتر شود.
وی ادامه داد: طبیعتاً ما به‌عنوان اداره کل تخصصی باید در این زمینه دقیق و درست رفتار می‌کردیم. در ابتدای امر فعالیت‌های خودمان را مشخص کردیم که به عنوان مثال زمانی‌که می‌گوییم در نظر داریم از فضای مجازی استفاده کنیم، باید با چه عناوینی به سمت این فضا برویم؟ تهدیدهای فضای مجازی را مرتفع و فرصت‌ها را تقویت کنیم و به سمت ایجاد بستر مناسب برویم.
مسئول پیگیری فعالیت‌های نمایشی در فضای مجازی عنوان کرد: از آنجایی که در بخش خصوصی این سازوکار وجود داشت، اصرار ما در پروسه تحقیق و پژوهش کمی طولانی مدت شد. ابتدا یک نگاهی به داخل کردیم و متوجه شدیم تقریباً نزدیک به 22 سایت به صورت قانونی در این حوزه فعالیت می‌کنند که دو یا سه سامانه شناخته‌تر شده هستند. بعد در ادامه، کشورهای دیگر را هم مورد بررسی قرار دادیم که آن‌ها جلوتر از ما بودند. مدل‌های آن‌ها را استخراج کردیم تا ببینیم چه‌کار می‌کنند. در نهایت به این منظور به سایت ایران تئاتر خودمان رسیدیم که تا جایی یک سایت خبری بود و فقط تکست و عکس در آن بارگذاری می‌شد.
امیری با اشاره به اینکه تقویت سایت کار زمان‌بری است، اذعان کرد: ما باید سه کار مختلف می‌کردیم. نخست اینکه باید به لحاظ فنی و مهندسی ساختارسازی می‌کردیم و استراکچر سایت را طراحی می‌کردیم. سپس باید به لحاظ گرافیکی و زیبایی‌شناختی توجه می‌کردیم تا رضایت هنرمند را جلب کنیم. سوم اینکه باید مسائل اداری، حقوقی و قانونی را مرتفع می‌کردیم. پس از آن باید اسناد بالادستی را می‌نوشتیم. در حال حاضر تقریباً همه این کارها انجام شده و حتی از سایت تست هم گرفته شده. عملاً با یک برنامه زمانی قرار است سایت را در سه گام افتتاح کنیم.
وی همچنین بیان کرد: ما علاوه‌بر اینکه همچنان امیدوار هستیم فعالیت‌های صحنه‌ای از نو آغاز شود و جان دوباره به سالن‌ها بازگردد، این فضا را هم به‌عنوان دولت طراحی می‌کنیم و در اختیار هنرمندان قرار می‌دهیم تا اولاً فضای فعالیت برای دوستان بیشتر شود و دوماً محدودیت‌های زمانی و مکانی که داریم را مرتفع کنیم. گذاشتن یک بنای جدید و طراحی یک حرکت، کمی سخت است و ما این سختی را برای خودمان دو چندان کرده‌ایم و دقت خودمان را بالا برده‌ایم. سعی کرده‌ایم تقریباً از نظر تمام دوستان، هنرمندان و خانه تئاتر بهره‌مند شویم.
مسئول پیگیری فعالیت‌های نمایشی در فضای مجازی ضمن تأکید بر اینکه این حرکت حتماً با یک سری ایرادات مواجه خواهد شد، گفت: ما با یک مدیوم و پدیده هنری نوظهور مواجه هستیم. ممکن است برخی از دوستان هنرمند اکنون نسبت به آن واکنش منفی داشته باشند. ضمن اینکه ما به لحاظ تبلیغاتی و فرهنگی هنوز فرهنگ‌سازی نکرده‌ایم که اینجا رسانه باید به کمک ما بیاید.
امیری در پاسخ به این سوال که چه حمایتی برای هنرمندان در نظر گرفته شده تا به این سمت بیایند، توضیح داد: حتماً هر پدیده‌ای در ابتدای امر یک سری مخالف و یک سری موافق دارد. ما نگاه مخالف هنرمندان را به دیده منت به روی چشم خودمان می‌گذاریم. ما قرار است در کنار همه فعالیت‌های صحنه‌ای که داریم از این فضا استفاده کنیم. من هم مثل همه هنرمندان قائل بر این هستم که هنر تئاتر یک هنر بی‌واسطه است و در رویارویی مستقیم و ارتباط مستقیم با تماشاگر شکل می‌گیرد. ما می‌دانیم که هیچ لذتی جایگزین این لذت نمی‌شود.
وی در پایان در رابطه با تاریخ افتتاح این سایت خاطرنشان کرد: من این وعده را به شما خواهم داد که این سایت برای جشنواره تئاتر فجر به‌عنوان یک ظرفیت رونمایی خواهد شد.