سرویس تئاتر هنرآنلاین، داوود فتحعلیبیگی نمایشنامهنویس، کارگردان، پژوهشگر و استاد دانشگاه در گفتوگو با هنرآنلاین با اعلام خبر اجرای یک نمایش در تماشاخانه سنگلج گفت: اکنون مشغول تمرین نمایش "عمو هاشم" هستیم و در صورتیکه این نمایش در بازبینی اداره کل هنرهای نمایشی پذیرفته شود پس از عاشورای حسینی در تماشاخانه سنگلج به صحنه خواهد آمد.
او درباره موضوع و مضمون نمایش "عمو هاشم" عنوان کرد: این نمایش بازآفرینی بخشی از خاطرات زندهیاد هاشم فیاض است. در دورهای گروههای تعزیه به منظور اجرا، روستا به روستا سفر میکردند برخی از این گروهها طی مسیر سفر خود برنامه سالیانه داشتند و از مبدا تا مقصد براساس میزان استقبال ساکنان، تعزیههایی را اجرا میکردند. طبیعتاً در مسیر دشواریها و سختیهای بسیاری متحمل میشدند در عین حال به رواج فرهنگ شبیهخوانی از این طریق در میان افرادی که از بسیاری از امکانات محروم بودند، میپرداختند و براین اساس فرهنگ عاشورا، تعزیه و داستانهای مذهبی، تبلیغ، ترویج و معرفی میشد.
او در ادامه افزود: از این طریق تعزیه سالهای متمادی به عنوان رسانه تاثیرگذار بود هرچند که مردم این دوره به اینترنت، ماهواره و وسایل ارتباط جمعی دسترسی دارند اما بسیاری به منظور تماشای تعزیه گردهم میآیند و این موضوع نشاندهنده آن است که همچنان این هنر خواهان و جاذبه دارد. در این سفرها برخی از اهالی روستاها تعزیهخوانها را به منزلشان دعوت میکردند تا ذکر مصیبت و شبنشینی داشته باشند و اغلب میزبان اولیا خوانها میشدند و بعضیها رغبتی به دعوت اشقیا خوانها نداشتند. براساس روایت هاشم فیاض طی یکی از شبها پیرزنی او را به منزلش دعوت میکند و پس از صرف شام، شوهر زن که تعزیه را ندیده بود از او میخواهد کمی از مجلس را بخواند. هاشم فیاض به مرد میگوید من مخالفخوان و شمرخوان هستم. پیرمرد با زن خود دعوا میکند که همه اولیاخوان به منزلشان دعوت میکنند و تو اشقیاخوان. فیاض از آنها میخواهد با یکدیگر بحث نکنند و منزل را ترک میکند و به مسجد رفته و شب را در آنجا میگذراند. داستان از این قرار است اما من نیز دخل و تصرفی در آن داشتهام.
این پژوهشگر تئاتر ضمن اشاره به اینکه این نمایش سه بازیگر دارد، افزود: این نمایش فضای تعزیه و تعزیهخوانی دارد و درباره تلاشهایی است که به منظور حفظ و نگهداری این هنر انجام شده است و به نوعی ادای دینی به شبیهخوانهای گذشته است که با تلاشهایشان توانستند این هنر را حفظ کنند.
فتحعلیبیگی درباره سرنوشت اجرای نمایش "یک قرص نان" اظهار کرد: پیش از ایام نوروز که با شیوع کرونا مواجه نشده بودیم در حال تمرین نمایش "یک قرص نان" به منظور اجرا در تماشخانه سنگلج در ماه مبارک رمضان بودیم. اما از آنجا که این نمایش بسیار پرجمعیت بود به منظور از سرگیری مجدد تمرینات هراس داشتم، ضمن اینکه این نمایش با اینکه زیربنای فکری مذهبی دارد اما بار کمدی دارد و مناسب اجرا در این ایام نیست.
او ضمن اشاره به اینکه چند روز گذشته مشغول ضبط سریالی در باب تعزیه بودم، اظهار کرد: مجموعه نیمه مستندی تحت عنوان "بر بال تعزیه" را برای پخش از شبکه دو سیما ضبط کردیم که پخش آن از روز جمعه از این شبکه آغاز شد. این برنامه یک مقدار خط داستانی دارد اما بیشتر مستند و آموزشی است.
داوود فتحعلیبیگی در بخشی از صحبتهایش گفت: همچنین از چندی پیش نیز یادداشتهایی که طی این سالها در زمینه آموزش، پژوهش و تجربه درباره نقالی داشتم را تجمیع و مدونسازی کردم تا در قالب کتاب "نقالی از متن تا اجرا" منتشر کنم. دو سه مورد کتاب در حوزه نقالی وجود دارد که با وجود ارزشهایی که دارند، اما کاربردی نیستند به این معنی که کسی با خواندن آنها نمیتواند نقالی کند. اما این کتاب آموزشی است و برای نگارنده و اجراکننده مناسب است.
او در ادامه افزود: پس از اتمام این کتاب در نظر دارم مبانی روحوضی را بنویسم.