سرویس تئاتر هنرآنلاین: بابک چمنآرا مدیر انتشارات و مرکز موسیقی بتهوون در گفتوگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره فعالیتهای این مرکز طی این روزها گفت: طی این روزها انتشارات و مرکز بتهوون تعطیل نیست، اما حداقلترین فعالیتها را به لحاظ ساعت کاری نیرو و پرسنل و کارهای اجرایی دارد و از طرفی بازار نیز حداقل تقاضا را از ما دارد. در این شرایط هم نمیتوانیم بیشتر از این به مردم، خودمان و پرسنل مجموعه فشار وارد کنیم، بنابراین فعلاً تنها سعیمان بر این است که حضور خود را حفظ کنیم و ارتباطاتمان را در یک سطح حداقلی نگاه داریم و در صورتیکه بتوانیم آن را افزایش دهیم خوشحال خواهیم شد. اما جملهای که از همان روزهای نخست شیوع کرونا ویروس مطرح میشد این بود که ما انسانها در پی این اتفاق در ابعداد گوناگون زندگی دچار تغییر خواهیم شد.
او در ادامه افزود: در طول زندگی بشر این تغییرات هر چند وقت یکبار اتفاق افتاده است، اما حواشی این تغییرات به دلیل فاصله مکانی با مدت زمان طولانی به سوی دیگرِ دنیا رسیده است اما اکنون ما در یک دهکده جهانی هستیم و همه انسانها در سراسر دنیا از وضعیت هم مطلع هستند و با فاصله کمتری دچار تغییر میشوند و از یکدیگر الگوبرداری میکنند. شاید تغییر سبک زندگی کنونی به دلیل شیوع ویروس کرونا همچون استفاده از ماسک و ژل ضدعفونی در آینده عادی شود، بدون آنکه انسانهایی که ده سال دیگر به دنیا میآیند دلیل استفاده از این اقلام را در زندگی خود بدانند. بنابراین اکنون ناگزیر به تغییراتی در زندگی هستیم.
چمنآرا با بیان اینکه ما در انتشارات و مرکز موسیقی بتهوون در حال تغییر فعالیتهای خود هستیم، عنوان کرد: شاید این امکان وجود داشته باشد تا نانوایی نان نیمپز آماده کنند و به دست مشتریان برسانند اما نمیشود تئاتر، موسیقی و سینما را نیمپز آماده کرد و به دست مخاطبان داد. ما باید خلاقیت به خرج دهیم چراکه هنر و فرهنگ همواره حفظ خواهد شد و از بین رفتنی نیست و مسئله این است تا چه میزان میتوانیم با این تغییرات همراه شویم و در این مسیر چه کسانی ممکن است از این قافله جا بمانند و چه کسانی همراه تازه ما میشوند؟
او در ادامه اضافه کرد: ما در تلاش هستیم در حد بضاعت و زیرساختهای خود وارد فضای مجازی شویم اما این امر به شخصه برایمان کار دشواری است چراکه انتشارات و مرکز موسیقی بتهوون بخش خصوصی و صرفاً فرهنگی است و نقدینگی و پول نداریم و این امکان برایمان وجود ندارد که به یکباره یک سایت، اپلیکیشن، پهنای باند و ... داشته باشیم و باید به مدل خودمان حرکت کنیم و از افرادی که در این امر به ما یاری رسانند، استقبال خواهیم کرد اما در این حد هم سعیمان بر این است تا ارتباطمان را با مخاطبانمان حفظ کنیم هرچند که در این روزگار مخاطبان ما نیز تغییر خواهند کرد.
چمن آرا همچنین افزود: بخش حضوری شامل آثار هنری و موزه این مرکز فعال است اما بازدیدکننده حضوری چندانی ندارد و هزینههای جاری و حداقلی مرکز را قطعاً پوشش نمیدهد. همچنین بخش دیجیتال و فضای مجازی این مرکز فعال است و طبیعتاً از یکسال گذشته بیشتر بازدید، مراوده و فروش دارد اما این بخش هم به اضافه فعالیت فیزیکی ما این امکان را ندارد که هزینهها را پوشش دهد. زمانیکه صحبت از زیرساختها میشود همه تصور میکنند منظور سرعت اینترنت است در صورتیکه میتواند صحبت از زیرساختهای فرهنگی و مصرفی باشد. به هر حال زمان لازم است تا همه بیاموزیم و این تغییر را قبول کنیم تا آشوب کنونی از بین برود.
مدیر انتشارات و مرکز موسیقی بتهوون که یکی از تولیدکنندگان فیلم تئاتر در سالهای اخیر بوده در پاسخ به این پرسش که در این شرایط برخی از سایتها و سامانههای اینترنتی اقدام به پخش فیلم تئاتر خارجی کردهاند و این موضوع به دلیل رعایت حق کپی رایت در سایر کشورها، تا چه اندازه امکانپذیر است، یادآور شد: حقوق مولف و مصنف در بسیاری از کشورها جدی گرفته شده اما در کشور ما به نظر میرسد که جدی است اما دارای باگها و مشکلات بسیاری است و ما در کشورمان این حقوق را به درستی رعایت نمیکنیم. به اعتقاد من نمایش فیلم تئاتر خارجی صددرصد غیرقانونی و غیراخلاقی است و ما در مرکزمان هرگز این کار را انجام نخواهیم داد؛ اما سالهاست که در ایران این کار انجام میشود و تبدیل به بخشی از فرهنگ مصرف ما شده است.
او در ادامه اضافه کرد: اکنون در شرایطی قرار داریم که به دلیل تشویق افراد جامعه به در خانه ماندن نمیتوانیم این اتفاق را تشویق یا تنبیه کنیم. اما با این حال در صورتیکه سایت یا سامانهای این کار را انجام داده است، باید ابتدا توضیح دهد که چرا این کار را انجام میدهد و سپس نباید از این راه درآمدی داشته باشد و درصورتیکه درآمدی از این طریق کسب میکند آن را صرف امور خیریه کند، چراکه نمایش فیلم تئاتر بدون کسب مجوزهای لازم از تولیدکنندگان آن، بحث حرام، حلال و قانون است.
بابک چمنآرا درباره اقدام برخی از سایتها و سامانهها به نمایش فیلم تئاتر در این شرایط اظهار کرد: نمیدانم تا چه زمانی شرایط به این صورت است و سالنهای تئاتر تعطیل است و نمیدانم که اقدام سامانهها به منظور نمایش فیلم تئاتر در شرایط کنونی یک تب است و فروکش میکند یا خیر و تا چه اندازه این تب کمککننده یا آسیبزاست.
او درخصوص حمایت مسئولان از مراکز فرهنگی هنری که در این شرایط امکان نمایش فیلم تئاتر دارند، تصریح کرد: در واقع من سالهاست از مسئولان خواهشمند هستم که هیچ اقدامی انجام ندهند چراکه هر اقدامی انجام میدهند به نظر میرسد با یک نیت دیده نشده به نفعمان نیست و انگار مدیران تنها قصد دارند خودشان را نشان دهند، چراکه قول و قرارهایی عنوان میشود و سپس پنجاه درصد آن با منت اجرا میشود و پنجاه درصد مابقی هم که اجرا نمیشود، تمام برنامههای ما را بهم میریزد.
چمن آرا ضمن اشاره به اینکه در این شرایط صداوسیماست که میتواند درخصوص نمایش فیلم تئاترها حرکت و اقدامی صورت دهد، عنوان کرد: هر چند که از نظر من سازمان صداوسیما خود متهم است و سالهاست بدون اینکه مبلغی پرداخت کند، موسیقیهای بخش خصوصی را مورد استفاده قرار میدهد و حتی نامی از آنها نمیبرد. اما در صورتیکه قصد دارد کاری انجام دهد در کنار چندین و چند شبکه استانی و غیراستانی، موقتاً شبکه نمایش را راهاندازی کند و فیلم تئاترها را با مبلغی که به کار ناشر، تهیهکننده و جامعه تئاتری بیاید، خریداری و پخش کند. فیلم تئاتر تعریفی برای نمایشی بود که اجرای آن به پایان رسیده برای اینکه حضورش دائمی شود و یک آب باریکه باشد که قطعاً قرار نیست با آن چرخ اقتصادی بچرخد. باید تلاش بر این باشد تا مخاطب جدیدی اضافه شود تا این آب باریکه کمی پهنتر شود. یک یا دو شبکه سازمان صداوسیما تعطیل شده است و آن شبکههایی هم که فعال هستند سریالهای قدیمی پخش میکنند و چندین بار تکرار آنها را پخش میکنند. براین اساس سازمان صداوسیما با کمبود محتوا مواجه است و نیازمند آن است. حال محتوایی به اندازه پانصد ساعت فیلم تئاتر موجود است؛ به عنوان مثال مرکز ما صد و پنجاه ساعت فیلم تئاترهایش را منتشر کرده و صد و پنجاه ساعت را منتشر نکرده و به اندازه صد ساعت هم در دست بقیه است. صدا و سیما میتواند این فیلمها را با قیمت معقولی خریداری و پخش کند.
او در پایان صحبتهایش گفت: طی این تعطیلات در خانه موزه بتهوون مانند همه افراد سراسر دنیا بسیار فکر کردیم که در این شرایط چه کنیم و تکلیف را با شعار "تداوم زندگی، عافیت و فرهنگ" برای خودمان روشن کردیم. به هر حال زندگی ادامه دارد و باید توام با سلامتی باشد و امیدوارم همه در سلامت، صحت و عافیت به سر برند اما این زنده بودن بدون فرهنگ، هنر، حقوق شهروندی و قانون تبدیل به فاجعه خواهد شد. من به هیج وجه آدمها را تشویق نمیکنم که از خانه بیرون بیایند اما آنها را به تزریق و مرور فرهنگ، مطالعه کتاب و روزنامه تشویق میکنم. شاید شش ماه دیگر بابت پشت سر گذاشتن این بحران خوشحال باشیم اما ممکن است بدنه تئاتر، موسیقی و سینما نتواند روی پای خود بایستد. همانقدر که نیاز به ماسک و کمکرسانی داریم به همان میزان هم باید به بخش فرهنگ و هنر کمک و توجه شود و اگر آنها به امان خدا رها شوند، صدمات جبران ناپذیری در پی خواهد داشت. در صورتیکه دولت میخواست تاکنون کاری انجام دهد برادری خود را ثابت کرده بود و به نظرم اتکا به دولت بزرگترین ضعف را برایمان به وجود خواهد آورد و سرابی بیش نیست اما زمانیکه خودمان به یاری خودمان بشتابیم، قدمهای بسیاری بر خواهیم داشت. معتقدم خودمان، مردم و بخش فرهنگ دست به دست هم دهند و علاقمندان هنر ما را حمایت کنند و فراموش نکنند و ما را مرور کنند و همراهمان باشند و در صورتیکه میتوانند در مصرف محصولاتمان به ما کمک کنند.