سرویس تئاتر هنرآنلاین، نشست رسانه‌ای سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر صبح امروز ششم بهمن ماه با حضور شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی و نادر برهانی مرند دبیر این دوره از جشنواره در سالن مشاهیر مجموعه تئاعرشهر برگزار شد.
شهرام کرمی در ابتدای نشست با یاد شهید سردار شهید قاسم سلیمانی و جان‌باختگان واقعه هواپیمایی اخیر و ابراز همدردی با آن‌ها صحبت‌های خود را آغاز کرد و گفت: همه آگاه هستیم جشنواره تئاتر فجر به عنوان بزرگترین گردهمایی تئاتر، طی سی و هفت دوره سهم بزرگی در میان خانواده تئاتر داشته است. این رویداد از سال ۶۱ در شرایط بحرانی جنگ آغاز شد و به عنوان یک فستیوال شناخته شده در عرصه بین‌المللی به خوبی معرفی شده است.
او در ادامه افزود: سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با مشارکت هنرمندان در استان‌ها و برگزاری جشنواره تئاتر استانی، پیشتر آغاز شده است که ثمره آن را در این رویداد می‌توانیم شاهد باشیم. ارزش، اهمیت و تاثیر جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر برای همه ما واضح و مبرهن است و اداره کل هنرهای نمایشی آن را به عنوان بزرگترین رویداد نمایشی هر ساله برگزار می‌کند.
این نویسنده و کارگردان تئاتر با اشاره به اینکه اگر جشنواره تئاتر فجر از سرمایه‌های واقعی بهره نبرد نمی‌تواند تأثیرگذار باشد، عنوان کرد: در برگزاری این جشنواره با چند چالش روبرو بودیم؛ بخشی از آن چالش‌های همیشگی بوده که همواره با آن دست به گریبان بودیم و امیدوارم در سال‌های آتی با چشم‌اندازی روشن برطرف شوند. نخستین چالش فقدان اعتبار به نسبت سال‌های گذشته بوده و امسال با کسر بودجه روبرو بودیم و در نظر داشتیم با جذب اسپانسر آن را برطرف کنیم. مایه تأسف است که این دوره نیز برخلاف تلاش‌های بسیار، بدون مشارکت اسپانسری برگزار می‌شود و در حسرت این هستیم که یک نهاد صنفی، بنگاه اقتصادی و... در حمایت از برگزاری جشنواره شرکت کند تا موجب رونق آن شود. بنابراین سعی کردیم جشنواره را فشرده و با صرفه‌جویی برگزار کنیم و خوشبختانه خلایی در آن اتفاق نیفتاده است.
او همچنین افزود: دومین چالش در برگزاری این دوره از جشنواره تحریم‌های اقتصادی و سیاسی خارجی است که این تحریم‌های ظالمانه که در جهت حفظ استقلال کشور با آن روبرو هستیم به حوزه فرهنگ و هنر آسیب‌هایی را وارد کرده است. در عین حال آثاری را در بخش ملل به جشنواره دعوت کردیم و با تمهیداتی این بخش را برگزار می‌کنیم.
کرمی همچنین اضافه کرد: نبود تمایل حضور برخی از گروه‌های نمایشی در چند هفته اخیر باعث شد در تنظیم جدول نهایی با معضلی مواجه شویم. به صراحت می‌گویم یکی از موضوعات مهم که منجر به شکوفایی تئاتر ما می‌شود همدلی و هماهنگی خانواده بزرگ تئاتر ایران است. طی این روزها هنرمندان نجیبی تصمیم به آن گرفتند تا آثارشان را در جشنواره ارائه نکنند که به خودی خود همه آن‌ها قابل احترام هستند و من برای رای و نظرشان احترام قائل هستم و صور دیگری نسبت به تصمیم‌شان ندارم و تنها همدلی به منظور اعلام مشترک‌شان برای برگزاری جشنواره بوده است. خوشبختانه امسال با حضور همه هنرمندان می‌توانیم جشنواره بزرگی را برگزار کنیم.
نادر برهانی‌مرند دبیر سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در ادامه و ابتدای سخنانش عنوان کرد: گریز کوتاهی به فراخوان سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌زنم که حاوی نکاتی برای آسیب‌شناسی‌های پس از جشنواره است و جای درنگ دارد. در سال گذشته در چندین نشست آسیب‌شناسی جشنواره تئاتر فجر شرکت کردم تا صحبت‌های منتقدان، دانشگاهیان و نظریه‌پردازان را به دقت گوش کنم و تا حدامکان و در حد آنچه می‌شود آن‌ها را در این دوره از جشنواره اعمال کنم.
او همچنین افزود: ترجیح‌بند همه نکات شاید در سه محور گنجانده شود. نخست اینکه جشنواره تئاتر فجر عریض و طویل شده و وسعتش باعث شده از کیفیت آن کاسته شود و باید فکری برای آن شود. دومین نکته بحث رقابتی و غیررقابتی برگزار شدن جشنواره است و اشاره شد این جشنواره رقابت‌زده شده است و سومین بحث بخش تئاتر ملل و بین‌الملل جشنواره بود که سعی شد با کمک دوستان، همکاران دبیرخانه و مشاورت رئیس جشنواره آقای کرمی، امسال این آسیب‌شناسی‌ها اعمال شود تا جشنواره با کیفیت‌تر برگزار شود.
این نویسنده و کارگردان تئاتر در ادامه اضافه کرد: اولین بخشی که می‌دانستم با چالش همراه است این بود که تعداد آثار حاضر در بخش رقابتی کاهش یابد و بر این اساس این دوره از جشنواره در بخش صحنه‌ای تنها یک بخش رقابتی دارد در حالی‌که در سال‌های گذشته حداقل سه بخش رقابتی با حضور حدود سی گروه نمایشی در جشنواره حضور داشت. امسال یک بخش مسابقه تئاتر ایران با سی نمایش و یک بخش غیررقابتی با بیست و هفت گروه نمایشی در جشنواره حضور دارد که شش نمایش آن در بخش ملل ست و در مجموع این جشنواره به پنجاه و هفت اثر خلاصه می‌شود. اساساً و پیش از اتفاقات اخیر قرار بود جشنواره تئاتر فجر کوچک اما کیفی باشد.
برهانی‌مرند با بیان اینکه ثبت نام‌ها و درخواست حضور در جشنواره تئاتر فجر حاوی پیامی بود که می‌تواند بحث آسیب‌شناسی پس از جشنواره باشد، تصریح کرد: در بخش رقابتی جشنواره ۲۴۹ ثبت‌نام کننده در این دوره داشتیم در صورتی‌که در بخش غیررقابتی ۵۰ نمایش برای حضور در جشنواره ثبت‌نام کردند. به زعم ما قرار بود بخش غیررقابتی، بخش ویژه جشنواره باشد و گروه‌های حرفه‌ای به این بخش خواهند آمد. ورودی بخش غیررقابتی به شکلی طراحی شد که انگیزه بیشتری به منظور حضور فراهم کند و براین اساس سقف بیست میلیون تومان کمک هزینه را برای بخش رقابتی جشنواره در نظر گرفتیم و برای بخش غیررقابتی تا سی میلیون تومان کمک هزینه را برآورد کردیم. در آسیب‌شناسی‌های جشنواره تئاتر فجر دوستان و کارگردانی بودند که در زعم رقابت سخنرانی‌های درستی کردند اما امسال زمانی‌که از آن‌ها دعوت کردم، شرط حضور را شرکت در بخش رقابتی گذاشتند.
دبیر جشنواره تئاتر فجر درباره بخش بین‌الملل و تئاتر ملل این دوره از جشنواره اظهار کرد: در این بخش الزام مسابقه بین‌الملل را برداشتیم و دلایل متعددی هم داشتیم؛ اول اینکه در این شرایط جشنواره استانداردتر و در قواره بین‌المللی‌تر برگزار خواهد شد و دوم اینکه باید در این بخش سی شرکت‌کننده داشته باشیم که نیمی از آن‌ها خارجی باشند. اما امسال وضعیت مالی وحشتناکی داریم و به شدت دستمان بسته است، کمااینکه هنوز هم دچار چالش هستیم و بنابراین بهانه خوبی بود تا الزام دعوت پانزده گروه خارجی را برداریم و بیشتر به کیفیت فکر کنیم و پایمان را به اندازه گلیم‌مان دراز کنیم. گروه‌های کمتر و آثار باکیفیت‌تری را به جشنواره بیاوریم و از آن سو به بحث بازار بین‌المللی که در جهت معرفی تئاتر ایران به عرصه بین‌المللی است، فکر کنیم. خوشبختانه با فراز و فرودهای بسیار این بخش از سیزدهم تا هفدهم بهمن ماه با حضور بیست و پنج میهمان از سراسر کشور در طبقه دوم تالار وحدت برگزار خواهد شد.
او ضمن اشاره به اینکه اساساً ما در جشنواره امسال با توجه به آسیب‌شناسی‌ها قواره کوچک‌تر و با کیفیت‌تری ارائه خواهیم کرد، گفت: طبق فراخوان قرار بود در بخش رقابتی سی اثر در جشنواره حضور داشته باشند اما پس از اتفاقات اخیر بیست و دو نمایش در بخش روی صحنه خواهد رفت. در بخش غیررقابتی مبنا را در فراخوان بیست هفت نمایش قرار دادیم و اکنون پانزده نمایش در این بخش حضور دارد که ممکن است تا چند روز آینده این تعداد کم و زیاد شود. در بخش ملل طبق فراخوان قرار بود هفت اثر در جشنواره شرکت کند اما اکنون حضور شش نمایش در این بخش قطعی شده است. در بخش خیابانی نیز بیست و دو نمایش را در نظر گرفته بودیم که اکنون بیست و سه اثر در این بخش شرکت می‌کند.
برهانی‌مرند در ادامه اضافه کرد: در بخش رادیو تئاتر طبق فراخوان قرار بر این بود تا ده نمایش در جشنواره حاضر شود و اکنون یازده اثر در این بخش حضور دارد. در بخش رادیو تئاتر آثاری ویژه شهید سردار قاسم سلیمانی و سانحه هوایی، دیده شده چراکه در این فرصت کوتاه نمی‌توانستیم نمایش صحنه‌ای را با این موضوعات آماده اجرا کنیم. قرار بر این بود تا افتتاحیه و برنامه‌هایی برای این جشنواره داشته باشیم با توجه به شرایط موجود و به فراخور این روزها از برخی برنامه‌ها عبور کردیم. امسال جشنی در کار نیست و بیشتر گردهمایی اهالی تئاتر به فراخور ایام فجر برگزار می‌شود.
او در خصوص بخش به علاوه فجر یادآور شد: در این بخش چهل و هشت نمایش حضور دارد. بخش دیگرگونه‌های اجرایی نیز قرار بود با هجده نمایش برگزار شود که اکنون چهار گروه در این بخش آثار خود را روی صحنه خواهند آورد. پس از وقایع اخیر، تصمیم دبیرخانه این بود تا در صورتی‌که قرار است با توجه به انصرافی‌ها، جایگزینی درنظر گرفته شود، تا حد امکان وفادار به مقررات فراخوان باشیم و اکنون نیز آمار، گویای همین موضوع است هرچند درخواست‌های بسیاری برای جایگزین شدن داشتیم. آنچه امسال در جدول جشنواره است داشته‌های خودمان و آلترناتیوهای هیئت‌های انتخاب است.
نادر برهانی‌مرند در ادامه داورهای سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاترفجر را معرفی و عنوان کرد: مسعود دلخواه، رضا مهدی‌زاده و کیومرث مرادی داورهای بخش رقابتی این جشنواره هستند که بیست و دو نمایش در این بخش را داوری می‌کنند و حسین مسافرآستانه، مجید صالحی و علیرضا استادی داوری بخش خیابانی این رویداد را برعهده دارند.
دبیر دو دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر درباره بخش پژوهش این دوره از رویداد تئاتر فجر اظهار کرد: در بخش پژوهش و انتشارات، مصمم بودیم تا در صورتی‌که قرار است پژوهشی اتفاق بیفتاد مربوط به جشنواره باشد. خوشبختانه امسال کتاب جامع حاصل سال‌ها پژوهش در حدود نهصد صفحه منتشر خواهد شد و نسخه دیجیتال آن رونمایی می‌شود. این کتاب تاریخی از دوره یکم تا سی و هفتم به زبان فارسی و انگلیسی است هرچند که پیشتر این کتاب منتشر شده اما امسال کامل‌تر شده است. این کتاب به تفکیک دوره‌های برگزاری جشنواره از سال شصت و یک تا سال نود و هفت به صورت کامل توضیح داده شد. همچنین کتاب عکس، پوستر و نمایشنامه‌نویسی شامل نمایشنامه‌های برگزیده این دوره از جشنواره منتشر خواهد شد. مسابقه نمایشنامه‌نویسی امسال نیز برگزار می‌شود هرچند بازه زمانی ارسال آثار کوتاه بود اما بازه داوری طولانی است و اکنون داوری انجام شده و در اختتامیه برگزیدگان اعلام خواهند شد.
برهانی‌مرند در خصوص بخش رادیو تئاتر این دوره از جشنواره تصریح کرد: به منظور صرفه‌جویی اقتصادی در نشر داشتیم تا از ماموریت فرعی عبور کنیم و به ماموریت‌های اصلی بپردازیم. قرار بر این بود این بخش در جشنواره امسال برگزار نشود اما دوستان رادیو اصرار داشتند تا این بخش در جشنواره باشد و بیشترین هزینه‌های بخش رادیو تئاتر را خودشان متحمل شدند. داوران بخش رادیو تئاتر بهرام ابراهیمی، ایوب آقاخانی و فریدون محرابی هستند.
او اسامی هنرمندانی که در این دوره از جشنواره بزرگداشتی برای‌شان برگزار می‌شود را نام برد و گفت: آندرانیک خچومیان، کریم اکبری‌مبارکه، حسین عاطفی و مهدی نظیری پیشکسوت تئاتر استان‌ها، چهار عزیزی هستند که در این دوره از جشنواره بزرگداشت آن‌ها برگزار خواهد شد.
نادر برهانی‌مرند در ادامه افزود: طی دو سالی که در دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر مستقر بودم جای یک سایت جامع با اطلاعات کافی با دو زبان در جشنواره خالی بود. امسال به مدد دوستان این اراده را جامع عمل پوشاندیم و قرار است اولین سایت جامع تئاتر فجر رونمایی شود که شامل اطلاعات دوره‌های گذشته است.
دبیر جشنواره تئاتر فجر با بیلان اینکه قیمت بلیتهای این دوره از جشنواره نسبت به پارسال افزایش نداشته است، گفت: سایت تیوال مسئولیت فروش بلیتهای این دوره از جشنواره را برعهده دارد و پیش فروش بلیت‌ها از ساعت 20 روز سه‌شنبه هشتم بهمن‌ماه برای عموم باز خواهد شد. همچنین درصد تخفیف دانشجویی نیز در نظر گرفته شده است.
وحید لک مدیر روابط عمومی این دوره از جشنواره در ادامه از سید مجتبی حسینی، شهرام کرمی، نادر برهانی مرند، شهرام زرگر و و حسین مسافرآستانه به عنوان اعضای شورای سیاست‌گذاری سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نام برد.