سرویس تئاتر هنرآنلاین، محمد جهانپا کارگردان نمایش "افسانه ماردوش" از مشهد، از جمله هنرمندانی است که در بخش مسابقه نوجوان جشنواره بیست و ششم حضور خواهد داشت.
جهانپا با ذکر خلاصه داستانی از نمایش "افسانه ماردوش" که منوچهر اکبرلو نگارش آن را بر عهده داشته است، گفت: منوچهر اکبرلو به عنوان یکی از اساتید دانشگاه که سالیان سال است در حوزه پژوهش، تالیف و نمایشنامهنویسی کودک و نوجوان فعالیت میکند به ما لطف کرد و این نمایشنامه را برای گروهمان "جلوه هشتم" نوشت و به دستمان رساند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان خراسان رضوی قرار بود فعالیتی در حوزه شاهنامه انجام دهد و با توجه به حُسننظر ابراهیم زرهساز مدیرعامل کانون قرار بر این شد که این اتفاق توسط گروه ما، با نمایش "افسانه ماردوش" رقم بخورد. همانطور که میدانید شاهنامه شامل سه دوره اسطورهای، پهلوانی و تاریخی است و "افسانه ماردوش" برگرفته از قسمت اسطورهای آن است و داستان ضحاک ماردوش را روایت میکند.
او در مورد علت انتخاب این بخش از شاهنامه برای تبدیل کردن به اثری نمایشی، تصریح کرد: من طی جلسات متعدد با کارشناسان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و به خصوص مربیانی که در طول سال از طریق کلاسهای کتابخوانی و قصهگویی با نوجوانان در ارتباط هستند و به واسطه پرسوجو از آنها، به این نتیجه رسیدم که داستان ضحاک بیشترین توفیق را در جلسات کتابخوانی و قصهگویی داشته است. در نتیجه فضای رزمی و حماسی این داستان به واسطه رویش مارها بر شانه ضحاک و قیام کاوه در کنار فریدون، به نظرمان برای نوجوانان جذاب آمد. فراتر از این، پرداختن به داستان ضحاک موجب بازگشت به فضایی بسیار جذاب میشد که شاهنامه بود، شاهنامهای که آبشخوری بسیار بزرگ است و میتوان سالهای سال از آن ایده گرفت و آثار متعدد ساخت. البته باید به این نکته اشاره کنم که از دیدگاهی روانشناسانه نمیتوان هر داستانی از شاهنامه را برای تبدیل کردن به اثری ویژه نوجوانان انتخاب کرد. به عنوان مثال داستان رستم و سهراب و پسرکُشی رخ داده در آن ممکن است حساسیتبرانگیز باشد و باید به این نکته دقت کرد اما اگر با تحقیق و بر پایه آزمون و خطاهایی که مربیان در طول سال با نوجوانان از سر میگذرانند وارد این فضا شوید ضریب خطایتان نیز کمتر خواهد بود. او که نمایش "تیستوی سبزانگشتی"اش برگزیده کارگردانی بخش کودک مسابقه تئاتر ایران بیست و پنجمین جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان همدان شد در خصوص تغییرات احتمالی که در نمایش "ماردوش" نسبت به داستان ضحاک در شاهنامه به وجود آمده است، توضیح داد: داستان بسیار سرراست است و ما دخل و تصرفی در آن نکرده و تلاش کردهایم وفادارانه عمل کنیم تا نوجوانان بیشتری با فضای شاهنامه آشنا و علاقمند به رجوع به آن شوند. شیوه اجراییمان نیز متکی بر حضور بازیگران روی صحنه است و تلاش کردهایم در زمینه طراحی صحنه کاربردی عمل کنیم. دکور ما از سطوحی تشکیل شده است که به فراخورِ هر صحنه تغییر میکند و برای هر صحنه، طراحی خاصی در نظر گرفته شده است.
جهانپا در مورد اجرای عمومی نمایش "افسانه ماردوش" در مشهد، پیش از حضور در بیست و ششمین جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان همدان نیز افزود: ما در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر مشهد روی صحنه رفتیم، مکانی که معمولا به دفعات معدود در اختیار گروههای تئاتر کودک و نوجوان قرار میگیرد اما با توجه به سابقه کاری گروهمان و اجرای موفق نمایش "تیستوی سبزانگشتی" در همان سالن، دوستان مجددا به ما اعتماد کردند و این سالن را در اختیارمان قرار دادند. "افسانه ماردوش" طی 12 اجرا در شهریورماه روی صحنه رفت و آخرین اجرایمان یک روز قبل از آغاز ماه محرم بود. طی همان 12 شب پیامهای متعددی از خانوادهها دریافت کردم که فرزندانشان در راستای علاقهمندی به داستانهای شاهنامه در پی خرید کتاب آن بودند. امیدوارم فصل دوم اجراهایمان را در دی و بهمن با قوت بیشتری برای مدارس مشهد در شیفت صبح و ظهر و عصرها در قالب اجرای عمومی پیگیری خواهیم کرد.
جهانپا در مورد گروه تئاتر جلوه هشتم که سرپرستی آن را بر عهده دارد نیز توضیح داد: این گروه از سال 1384 فعالیتش را با تئاتر بزرگسال آغاز کرد و حدود چهار سال است که به صورت مستمر در حوزه تئاتر کودک و نوجوان کار میکند. فعالیت ما در حوزه تئاتر کودک و نوجوان از سال 95 با نمایش "مورچهای به نام موری" و حضور در بیست و سومین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان آغاز شد. سال 96 با "دیواکولا" در جشنواره شرکت کردیم و سال 97 با "تیستوی سبزانگشتی" و امسال با "افسانه ماردوش". سه کار قبلیمان در حوزه کودک بود و با اقبال خوبی در جشنواره مواجه شد و "افسانه ماردوش" اولین کارمان در حوزه نوجوان است.
کارگردان نمایش "مورچهای به نام موری" که در بیست و سومین جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان همدان موفق به کسب جایزه ویژه هیئت داوران شد در خصوص دشواریهای روی صحنه بردن نمایشی برای نوجوانانِ امروزه که به واسطه تغییر دغدغههایشان نسبت به نسل قبل بسیار متفاوتند، گفت: زمانی که میخواهید اثری را برای نوجوانان تولید کنید باید بدانید با مخاطبانی در رده سنی خاص مواجهاید. مخاطبانی که بهترین انیمیشنهای جهان به راحتی در دسترسشان است و با هر اثری ارتباط برقرار نمیکنند. نوجوانان در این زمینه برخلاف کودکانند، مخاطب کودک سرعت بالاتری در ارتباطگیری با اثر دارد در حالی که هنگام روی صحنه بردن نمایشی برای نوجوانان نخست باید اعتمادشان را جلب کنید تا پای کار بمانند.
او در خصوص دشواریهای تئاتر کودک و نوجوان کار کردن در مشهد در قیاس با شهری چون تهران که به واسطه پایتخت بودنش احتمال تجمیع امکانات موجود در آن بیشتر است، نیز توضیح داد: تئاتر مشهد با تئاتر تهران هیچ تفاوتی ندارد مگر در یک چیز و آن امکانات سختافزاری است. همانطور که میدانید مشهد قطب دوم تئاتر ایران است و گواه آن حضور آثار متعدد تولیدشده در این شهر در جشنوارههای مختلف و مهمترین آنها جشنواره بینالمللی تئاتر فجر است. در مشهد در هر 365 روز سال تئاتر روی صحنه میرود و هر زمانی که در این شهر حضور داشته باشید و اراده کنید میتوانید به تماشای آثاری برای سلیقههای متفاوت بنشینید. ما تلاش کردهایم، حداقل در گروه خودمان جلوه هشتم، تئاتری کار کنیم که توام با احترام به درک و دریافت مخاطبمان باشد و این امر نمود خود را در انتخاب متن، انتخاب بازیگر، انتخاب موسیقی، طراحی صحنه، طراحی لباس و... نشان میدهد. رعایت این نکته منجر به جلب اعتماد مخاطب و تبدیل شدنش به تماشاگر ثابت آثار گروه ما شده است.
بیست و ششمین جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان همدان از 16 تا 21 آبان به دبیری مجید قناد در همدان برگزار خواهد شد.