سرویس تئاتر هنرآنلاین، آرش دادگر داور جشنواره تئاتر فتح خرمشهر در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره جشنواره‌های موضوعی گفت: به نظرم هیچ ایرادی ندارد که یک جشنواره موضوع خاصی داشته باشد؛ اما زمانی که تئاتر مهم باشد خود آن موضوع هم گسترش می‌یابد. چرا که اگر تئاتر ملاک باشد موضوعیت به حد اعلای خود می‌رسد و تأثیرگذاری بیشتری نیز خواهد داشت.
او در ادامه افزود: من با جشنواره‌های آماتوری و دولتی مخالفم. البته در واقع ما در ایران هیچ جشنواره حرفه‌ای نداریم چراکه تمام جشنواره‌ها آماتوری یا دولتی‌اند. حتی جشنواره فجر را هم آماتوری کرده‌ایم چراکه معتقدیم همه باید به بخش مسابقه راه پیدا کنند.
او با انتقاد به سیاست‌های جشنواره تئاتر فجر گفت: مدام با اضافه کردن بخش‌های مختلف مسابقه در حال ساختن سطح نوجوانان، جوانان، امید و بزرگ‌سالان هستیم. انگار اینجا کمپ تیم ملی است. بعضی‌ها می‌آیند و می‌گویند ما باید روی پایه‌های تئاتر خود کار کنیم. مگر کسی از این جوانان دعوت کرد که تئاتر کار کنند؟ مگر نامه فدایت شوم برای کسی نوشتند؟ خودشان انتخاب کردند تئاتر را وسیله‌ای برای آفرینش هنری قرار دهند. سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا تئاتر را بلدید؟ در آن توانا هستید چرا فکر می‌کنید کار شما بهترین کار است؟
این استاد دانشگاه سؤالاتی را مطرح کرد: تابه‌حال از خودتان پرسیده‌اید که چرا هیچ‌کس در هیچ جشنواره‌ای انتخاب‌گران را قبول ندارد؟ حتی اگر آن‌ها بهترین‌های تئاتر باشند. اصلاً ما می‌دانیم چرا به سراغ تئاتر آمده‌ایم؟ ما می‌دانیم چرا در جشنواره شرکت می‌کنیم؟ ما فقط در جشنواره شرکت می‌کنیم چون تنها راه تئاتر کار کردن در شهرستان‌ها جشنواره است.
او ادامه داد: حالا اگر شهرستان‌ها، ادارات کل ارشاد و نهادهایی که بودجه فرهنگی دارند بیایند و به این هنر توجه کنند؛ می‌تواند فرهنگ‌ساز باشد و احتیاجی به جشنواره ندارند. پس جشنواره به معنای واقعی خود یعنی جشن، تبدیل می‌شود. جشن یعنی دورهم بودن و شاد بودن نه رقابت و دعوا. در جشن ما دارایی‌های‌مان را باهم تقسیم می‌کنیم.
آرش دادگر در ادامه توضیح داد: البته وظیفه من سیاست‌گذاری نیست و این‌ها پیشنهاد‌ها است. از من دعوت‌شده تا وظیفه انتخاب آثار انجام بدهم و من هم پذیرفتم. این چیزی است که من برای آن درس خواندم؛ تجربه کردم و در آن ماهر هستم. حتی اینکه سیاست‌گذاری جشنواره چه بوده در رویکرد انتخاب من تأثیری نداشته و تئاتر تنها مؤلفه انتخاب آثار بوده است.
او به سؤالی درباره لزوم پرداختن به دفاع مقدس پس از سال‌ها گفت: ادبیات جنگ معمولاً سی سال پس از جنگ شکل می‌گیرد. در دوران جنگ و پس از آن، ادبیات جنگ ادبیات پروپاگانداست. سی سال بعد ادبیات صحیح جنگ شکل می‌گیرد و ما می‌فهمیم که چه داشتیم.
این کارگردان تئاتر اضافه کرد: ادبیات جنگ جهانی اول در دهه ۷۰ و ۸۰ شکل می‌گیرد ما در زمان حال می‌توانیم قدم‌های اولیه در ادبیات جنگ را برداریم. زمانی که به یک رمان‌نویس معروف گفتند چرا شما درباره جنگ نمی‌نویسید؟ گفت: در حال حاضر نمی‌توانم این کار را بکنم. چراکه هرچه بنویسم تجربه من از جنگ است و این یک‌طرفه به قاضی رفتن است. سی سال پس از جنگ همه‌چیز ته‌نشین شده و کسی یادش نمی‌آید چه اتفاقاتی افتاده. پس حالا همه‌چیز ناب‌تر، انسانی‌تر و به‌دور از قضاوت‌های سیاسی، میهن‌پرستان و عقیدتی است؛ بنابراین ما باید از دوران گذار در جشنواره فتح خرمشهر عبور کنیم.
او درباره تفاوت پرداختن به دفاع مقدس و دیگر جنگ‌ها گفت: در زمان جنگ آمریکا و ویتنام گروهی به نام لیوینگ تئاتر شروع به ساخت نمایش‌هایی درباره جنگ آمریکا و ویتنام کردند، یا پیتر بروک در us یا رابرت آلتا در نمایشنامه آژاکس کارهایی کردند که در آن معترض به سیاست آمریکا و جنگ در خاک ویتنام هستند. آیا باز هم کارگردان‌ها درباره جنگ ویتنام نمایش ساختند؟ چراکه نمی‌خواستند آن جنگ را به‌عنوان یادواره نگه‌دارند؛ اما موضوع جنگ ما متفاوت است؛ چرا که موضوع عقیده و باور وسط است.
دادگر تصریح کرد: همین عقیده و باور است که باعث می‌شود سرباز ما یک سرباز صفر نباشد. خود او انتخاب می‌کند که به جنگ برود. خود او شناسنامه برادر بزرگ خود را برمی‌دارد و به جنگ اعزام می‌شود. آن چیزی که ادبیات ۳۰ سال پس از جنگ ایجاد می‌کند هم این است که می‌گوید چه اتفاقی افتاده است که آن نوجوان می‌رود و وحشتناک‌ترین اتفاق زندگی خود را تجربه می‌کند. در واقع مرگ را تجربه می‌کنند اما از آن نمی‌ترسد چه چیزی باعث این اتفاق شده؟
او با بیان اینکه در واقع حالا قرار نیست ما بحث‌های جنگ را بشنویم، اظهار کرد: حالا وقتی جوان امروز با این موضوع مواجه می‌شود به پروپاگاندای آن اهمیت نمی‌دهد؛ به انسان در آن لحظه اهمیت می‌دهد، این انسان ممکن است هم‌وطن او باشد، برادر بزرگ‌تر از او باشد یا پدربزرگ باشد. حالا خود را در آن موقعیت می‌بیند. اگر این اتفاق برای من می‌افتاد من چه می‌کردم؟ این سؤالی است که ادبیات جنگ به وجود می‌آورد.
این کارگردان تئاتر ضمن اشاره به انتقاداتی به جشنواره گفت: می‌خواهم به آن‌هایی که در سطح کلان می‌خواهند فقط یک بیلان داشته باشند و هیچ هزینه‌ای هم نمی‌کنند؛ آن‌هایی که به‌اندازه یک مورچه هزینه می‌کنند اما می‌خواهند به‌اندازه یک فیل نتیجه بگیرند؛ بگویم که نمی‌شود. قطعاً شما نمی‌خواهید که تأثیر بگذارید چون بدون هزینه کردن تأثیر ممکن نیست. البته منظور من اصلاً آقای آذرنگ و دبیرخانه جشنواره نیستند. منظور من با آن‌هایی هست که در سطح کلان سیاست‌گذاری می‌کنند. من مدام می‌بینم که آقای آذرنگ در حال تلاش برای گرفتن بودجه جشنواره هستند؛ اما پولی وجود ندارد. از قدیم گفته‌اند که عنایتی بنما تا سعادتی ببری.
آرش دادگر در پایان گفت: ما کار خودمان را بلدیم آیا شما هم کار خودتان را بلدید؟ ما کار خودمان را انجام دادیم گروه‌های تئاتری کار خودشان را انجام دادند. اگر آن‌ها نباشند که جشنواره برگزار نمی‌شود حالا اگر شما جشنواره نمی‌خواهید برگزار نکنید، صدقه که به گروه‌های تئاتر نمی‌دهید. شما دارید با دارایی ما مانور می‌دهید. این دارایی ماست و دارایی شما نیست. لطفاً بودجه و مصوبه درست داشته باشید لطفاً حمایت کنید و سالن بسازید. شما این کارها را بلد نیستید شما فقط می‌خواهید در حداقل هزینه و بالاترین بیلان را برای خود بردارید انتقاد من این است.