سرویس تئاتر هنرآنلاین: سیدصادق موسوی درباره تئاتر کودک و نوجوان که معمولا توسط نهادها کمتر جدی گرفته میشود، بیان کرد: جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان یک جشنواره حرفهای است و اینکه دستگاهها به آن توجه ندارند بیلیاقتی خودشان است.
وی افزود: منظور از حرفهای بودن هم این است که اکثر بچههای تئاتر کودک و نوجوان عمدتاً از این حرفه ارتزاق میکنند و در مدارس و یا سالنهای تئاتر فعالیت دارند؛ در حالیکه در اشکال دیگر تئاتر کمتر فضای بلیتفروشی حاکم است و شاید با حداقل مخاطب کار خود را اجرا کنند. البته بخشی از تئاتر حرفهای هم هست که با مردم در ارتباط هستند و بلیتفروشی موفقی دارند ولی شکل ثالثی نداریم که به طور مثال مانند تئاتر کودک فارغ از نسبت با مخاطب و مردم تولید شود.
وی ادامه داد: جشنواره تئاتر کودک و نوجوان هرچقدر هم از دولت حمایت بگیرد باز هم متکی بر توجه و ارتباط با مردم است و از این نظر یک جشنواره حرفهای است.
این مدیر عرصههای هنرهای نمایشی و سینما درباره ضرورت جشنوارههایی که برای کودکان برگزار میشود، عنوان کرد: جشنواره قرار نیست به کودک و نوجوان کمک کند، جشنوارهها قرار است به هنرمندان کمک کنند و فرصتی برای بهرهمند شدن از آنها باشد. درست است که مردم مخاطب هستند ولی فیالواقع جشنواره فرصتی برای کشف استعداد هنرمند است. البته در کنار آن، مردم هم تئاتر میبینند و استفاده میکنند ولی باید فضای پرشور و نشاطی بین هنرمند ایجاد کنیم و رقابت را بین آنها زنده نگه داریم.
وی که زمانی به عنوان قائم مقام دبیر جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان در دوره دبیری مصطفی رحماندوست فعالیت داشت، درباره جریانسازی این جشنواره توضیح داد: خوشبختانه این جشنواره بعد از چندین دوره به نوعی جایگاه خود را پیدا کرده و اثربخش بوده است. یکی از مهمترین مسائل جشنوارهها ثبات محل برگزاری است. در برخی دورهها این ضرورت نبود و جشنواره در شهرهای مختلف برگزار میشد در حالیکه این ثبات تعیینکننده است. البته جریان عمومی تئاتر کشور است که میتواند اثربخشی یک فستیوال را زیاد کند و باید حال عمومی تئاتر کل کشور خوب باشد تا حال جشنواره تئاتر همدان هم خوب باشد ولی نفس ماندگاری در همدان و تداوم در این پایگاه به خودی خود امری مثبت تلقی میشود.
موسوی درباره برگزاری این رویداد نمایشی در سایر شهرها، تصریح کرد: ما میتوانیم در هر استانی یک جشنواره تئاتر کودک داشته باشیم و برگزیدههای آنها در این جشنواره حضور یابند. همچنین میتوان جشنواره را به صورت منطقهای برگزار کرد و برگزیدههای جشنوارههای استانی و منطقهای به جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان همدان راه یابند. به هر حال ما به نوعی رونق سالانه نیاز داریم؛ اگر بشود تعداد رویدادها را با همکاری آموزش و پرورش توسعه داد به نوعی یاری کردهایم که حال و هوای تئاتر در همه فصلهای سال زنده بماند. هرچه رویدادها بیشتر و البته مردمیتر باشد و اسپانسرهای خصوصی جذب کنیم، میتوان جشنواره پرشورتری برگزار کرد.
وی با اشاره به معضلات موجود در زمان حضورش در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان عنوان کرد: مهمترین مساله جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان در زمان ما همیشه مکانیزم انتخاب بود که باید براساس فیلم، آثار را میدیدیم و لطمه بزرگی برای شرکتکنندگان بود. تئاتر را نمیتوان براساس فیلم قضاوت کرد و البته اگر هم بخواهیم زنده ببینیم باز هم فرآیند پیچیدهای دارد. با این حال فیلم نمیتواند حال و هوا و توان نمایش را انتقال دهد و اگر با دوربینهایی با کیفیت پایین آثار ضبط شوند، این آسیب بیشتر هم میشود. البته از یک لحاظ که همه آثار در این نوع انتخاب با هم برابر هستند عدالت برقرار است اما در عین حال کار را برای داور سخت میکرد.
وی درباره تعامل نهادها و یا سازمانها برای برگزاری جشنواره اظهار کرد: آنچه تئاتر کودک را سازنده نگه میدارد اقتصاد تئاتر کودک است که با اجرای در مدارس و سالنها امکانپذیر خواهد بود و اگر پویا باشد جشنوارهها و رخدادها میتوانند موفق باشند.
موسوی درباره همکاری آموزش و پرورش نیز گفت: تجربههایی که به طور معمول شاهد آن بودهایم به این شکل بود که فعالان این حوزه با ارتباط شخصی خودشان با مدارس گفتگو کرده و نمونه کار خود را نشان میدادند و قرارداد میبستند. مساله این است که تئاتر کودک ظرفیت فراوان و اقتصاد پویایی دارد و باید بتواند به حیات طبیعی خودش ادامه دهد.
این مدیر عرصههای فرهنگی در ادامه در واکنش به تدوین آییننامه جشنواره تئاتر کودک و نوجوان از سال گذشته و ضرورت چنین آییننامهای در دورههای مختلف تصریح کرد: نفس داشتن آییننامهها و دستورالعملها اقدامی حرفهای است که شاید آن زمان ما این ضرورت را چندان حس نمیکردیم. من حدود شش یا هفت سال قائم مقام این جشنواره بودم و شاید به این دلیل که جشنواره از نوعی ثبات برخوردار بود و قوانین نانوشته آن در ذهنمان بود خیلی این ضرورت را حس نمیکردیم، ولی این نقص دوره ما بوده است و این امکان خوبی است که آییننامه تدوین شده است.
وی اضافه کرد: جشنوارهها باید این آییننامهها را منتشر کنند و امکان نقد آنها فراهم باشد. آییننامه میتواند ثبات سیاستگذاری و پرهیز از سلیقهگرایی را به وجود آورد. تکلیف جشنواره نیز با وجود آییننامه مدون، روشن و مشخص است. همچنین آییننامه میتواند پیشبینیپذیری برای یک جشنواره ایجاد کرده و کارگردانی که بخواهد وارد فستیوال شود چون همه قوانین و قواعد مدون شده است میتواند روند را پیشبینی کند.
مدیرعامل انجمن سینمای جوانان درباره دغدغه خود نسبت به تئاتر کودک و نوجوان و اینکه ممکن است دوباره به تئاتر برگردد، بیان کرد: من بیش از 20 و چند سال در حوزه فرهنگ و هنر گذراندهام و از این بابت خوشحالم. گروه سنی کودک و نوجوان یکی از گروههای هدف و مهم است ولی به هر ترتیب تئاتر را خیلی دوست دارم و هر وقت بتوانم به این عرصه کمک کنم خوشحال میشوم.
وی درباره اهمیت به کودکان یادآور شد: این گروه در سنی قرار دارند که شخصیت و هویتشان به خوبی شکل نگرفته است و اگر روی آنها کار کنیم میتوانند خوشبختتر از ما زندگی کنند، به آینده ایران امیدوار باشند و آینده بهتری را رقم بزنند. هرچند خیلی محدود و کوچک است و اثربخشی کار شاید روی 100 نفر از مخاطبان یک سالن باشد با این حال ما شاید نتوانیم ایران و جهان را عوض کنیم اما میتوان روی شعاع اطراف خود اثربخش بود.
موسوی که در دورهای به عنوان رئیس مجموعه تئاتر شهر فعالیت داشت درباره بخش بینالمللی جشنواره و گروههای خارجی که در زمان او دعوت شدهاند نیز توضیح داد: آن زمان تلاش ما این بود که از نمایشهایی دعوت کنیم که برای کارگردانان تئاتر کودک جنبه آموزشی داشته باشند. جشنواره هم عنوان بینالمللی دارد و این ظرفیت ایجاد شود که کارگردان و دستاندرکاران تئاتر بتوانند نمونههای موفق و شاخص را ببینند و با خلاقیتهای مختلف مواجه شوند. اما نمیدانم در این سالها که قیمت ارز تغییر کرده است، چه ساز و کاری در نظر است و شاید نتوان از هر گروه تئاتری دعوت کرد و شاید بیشتر سراغ نمایشهای کم پرسوناژ با دکورها و تجهیزات سادهتر بروند. به هر حال قیمت ارز محدودیتهایی را تحمیل میکند.
وی در پایان درباره فرایند چاپ و نگارش نمایشنامههای حرفهای به واسطه جشنواره تئاتر کودک و نوجوان تصریح کرد: نمایشنامه هسته اصلی یک تئاتر است و تمرکز روی آن خیلی مهم است به نظرم ضرورتی ندارد سالی چند صد نمایشنامه تولید شود، میتوان سالی چند نمایشنامه خوب تولید کرد که دستآویز اجراهای مختلف و متنوع قرار بگیرد.
بیست و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان با دبیری مجید قناد با شعار "کودک، تئاتر، طبیعت" از 16 تا 21 آبان ماه 1398 برگزار میشود.