هنرآنلاین: انقلاب اسلامی، انقلابی فرهنگی است، در طی این چهل سال در زمینه فرهنگ و هنر جریانات پایداری خلق شده که البته برخی از رویکردها با نوساناتی همراه بوده است. اما در آغاز پنجمین دهه از انقلاب اسلامی که با سال 98 مصادف شده، رهبر انقلاب امسال را سال "رونق تولید" نامگذاری کردند و امید می‌رود به موضوع تولید در زمینه‌های فرهنگی و هنری، توجه ویژه‌ای از سوی جامعه هنری و مدیران هنری کشور صورت گیرد. در همین راستا با برخی از هنرمندان گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
توجه به تئاتر کارگری رونق تولید را در پی خواهد داشت
رحمت امینی هم درباره نامگذاری سال جاری از سوی مقام معظم رهبری با عنوان سال "رونق تولید" به هنرآنلاین گفت: به نظر من و بسیاری دیگر، تئاتر نیز نوعی تولید است و گروه‌های تئاتری هم از این اصطلاح استفاده می‌کنند و کار خودشان را یک تولید هنری می‌نامند. بنابراین خود تئاتر فی نفسه یک تولید هنری است و موضوعاتی که نیز در آن مطرح است گاه می‌تواند در این رابطه باشد.
این مدرس دانشگاه در ادامه افزود: در صورتی‌که ما بتوانیم در سال ۹۸ هر انداره بر روند تولیدات تئاتری خودمان بیفزاییم و به آن رونق دهیم، از وجوه مختلف قابل ملاحظه است. هر چقدر که تولید تئاتر افزایش یابد به معنای رونق کار افرادی است که در این رشته درس خوانده‌اند و یا کار کرده‌اند و همین‌طور افزوده شدن بر تعداد مخاطبان این هنر است و حتی چرخش اقتصادی در حوزه تئاتر می‌تواند شکل بگیرد.
امینی ضمن اشاره به برگزاری جشنواره تئاتری در دهه هفتاد با عنوان "آتشکار" خاطرنشان کرد: ما جشنواره‌ای با عنوان "آتشکار" داشتیم که این جشنواره در کارخانه ذوب آهن اصفهان برگزار می‌شد . یک بار من به اتفاق هنرمندانی چون محمدعلی کشاورز و امثال این بزرگواران در این جشنواره حضور داشتیم و در روند برگزاری، از کارخانه ذوب آهن و همچنین با کارگران و رئیس کارخانه دیدار کردیم.
او همچنین اضافه کرد: ریاست این کارخانه زمانی‌که به ژاپن سفر کرده، متوجه شده بود که حضور گروه‌های تئاتری تا چه اندازه به کیفیت بهتر فعالیت کارگران کمک کرده است، بنابراین تصمیم گرفته بود تا با نیت کاملاً اقتصادی چنین جشنواره تئاتری را در آن کارخانه برگزار کند و با برپایی این جشنواره حتی خانواده کارگران نیز روحیه گرفته بودند.
کارگردان نمایش "جیجک علیشاه" با بیان اینکه به یاد دارم که در نخستین اساسنامه انجمن نمایش نیز آمده بود که بخشی از تئاتر باید در نهادها و مراکز کارگری شکل بگیرد، یادآور شد: به نظرم این اتفاق دلیل موجهی بود و امیدوارم که تئاتر دوباره جای پای خود را در چنین محیط‌هایی پیدا کند و از یک طرف تئاتری‌ها تولیدات بیشتری داشته باشند و از طرف دیگر تولیدات مراکز، کارخانجات و نهادها کیفیت بیشتری پیدا کنند.
امینی در پاسخ به این پرسش که با توجه به شرایط اقتصادی موجود در جامعه آیا امیدی به تولیدات بیشتر تئاتر در سال جاری هست؟ عنوان کرد: نا امید نیستم؛ درست است زمانی‌که در شرایط بد اقتصادی قرار بگیریم متاسفانه اولین بخش‌هایی که دچار آسیب می‌شوند حوزه فرهنگ است و این بخش در اولویت قرار نمی‌گیرد و برخی از مردم نان شب را واجب‌تر از فرهنگ می‌دانند؛ اما به هر حال ما نه تنها در دوران انقلاب اسلامی بلکه در همه ادوار تاریخی‌مان، ادعای فرهنگی بودن و همواره فرهنگ را یکی از ضرورت‌ها می‌دانیم. در واقع ما مدعی هستیم که فرهنگ برای ما به مثابه بقیه بخش‌ها دارای اهمیت است.
او همچنین افزود: به هر حال قرار بر این بود که انقلاب ما انقلابی فرهنگی باشد بنابراین انتظار من این است که کسانی که مسئول و تصمیم‌گیرنده هستند به این وجه قضیه نیز توجه کرده و نه تنها سهم حمایت از تئاتر و دیگر هنرها را کم نکنند بلکه بیش از پیش نیز به آن بها دهند.
امید دارم فرمایش رهبر انقلاب مورد توجه بیشتر مسئولان ذی‌ربط قرار بگیرد
محمد گلریز خواننده موسیقی انقلابی درباره نامگذاری سال 98 می‌گوید: رهبر انقلاب ما هر سال با درایت، راهکاری را برای سال پیش رو ابراز می‌کنند، اما فرمایشات ایشان کمتر عملیاتی می‌شود. ایشان سال گذشته درباره مسئله کار و تولید صحبت کردند ولی به نظرم در عمل، آن‌طور که باید، عملیاتی نشد. امسال هم به همین شکل خواهد بود. مقام معظم رهبری به رونق تولید اشاره کردند، اما متأسفانه مسئولان به این مسئله اهتمام نمی‌ورزند.
او ادامه داد: با این که همه تصور می‌کنند بیشتر فرمایشات رهبر بیشتر زمینه‌ای انقلابی و معنوی دارد، اما در صورتی که این فرمایشات در عرصه هنر بیشتر نمود پیدا کند می‌توان از آن بهره زیادی برد.
گلریز همچنین گفت: به‌عنوان نمونه در مسئله سیل چقدر اهالی هنر می‌توانستند کمک کنند و بانی خیر شوند اما مسئولان کمتر از این مسئله بهره بردند امید دارم که امسال فرمایش رهبر ما مورد توجه بیشتر مسئولان ذی‌ربط قرار بگیرد.
در سال رونق تولید برای بازسازی شهرهای سیل‌زده از ایده هنرمندان استفاده شود
کاظم چلیپا نیز درباره نام نهادن سال 98 با عنوان "رونق تولید" به هنرآنلاین گفت: تولید هنر با تولید سایر کالاهای کاربردی و ضروری متفاوت است، با وجود این باید فضایی ایجاد شود که برای این کالا نیز خریدارانی به میدان بیایند.
چلیپا ادامه داد: تولید هنر دارای چند بخش است. بخش اول، رابطه هنرمند با مردم است که به صورت خرید و فروش اثر از طریق گالری‌ها یا اکسپوها انجام می‌شود. بخش دوم به سفارش‌های دولتی از طریق نهادهایی مانند شهرداری‌ها اختصاص دارد. در شرایط فعلی کشور و هزینه‌های بسیار سنگینی که به دلیل وقوع سیل به کشور تحمیل شده است، بحث بازسازی مناطق سیل‌زده مطرح می‌شود و موضوع این است که این کار نباید فقط به شکل تعمیر شهرها انجام شود، بلکه نیاز به طراحی جدید و پیش‌بینی آینده ضروری است. در کنار بازسازی شهرها حضور هنر نقش مهمی در روحیه دادن و زیباسازی فضا دارد و اینجا است که تولید هنر معنا پیدا می‌کند. هنرمندان می‌توانند از طراحی فضای سبز تا نقاشی دیواری و مجسمه‌های شهری را در این مناطق انجام دهند. بنابراین هنر جدا از بازسازی شهرها نیست و باید هنرمندان را در این کار دخالت دهند تا آنها به صورت بهینه آثاری را خلق کنند که حتی در صد سال آینده نیز قابل توجه باشد.
چلیپا ادامه داد: بخش زیادی از هنرمندان ما باید ذهنیت کار آوانگارد را از خود دور کنند. درست است که همه هنرمندان تلاش می‌کنند با خلاقیت خود آثار تاثیرگذاری را به وجود آورند که در جامعه حرفی برای گفتن داشته باشد و تلاش می‌کنند چیزهای جدیدی به وجود آورند که پیش از این سابقه نداشته است، اما واقعیت این است که تنها عده بسیار محدودی توان این کار را دارند. بنابراین بقیه هنرمندان و فارغ‌التحصیلان هنر که هر سال به تعداد آنها اضافه می‌شوند می‌توانند به زندگی مردم وارد شوند و آثار هنری خود را در ارتباط با آنها خلق کنند.
این هنرمند نقاش افزود: سال‌هاست این نکته را مطرح می‌کنم که در فضاهایی مانند پارک‌ها باید فضاهای ویژه‌ای به هنرمندان جوان اختصاص پیدا کند تا آنها به خلق اثر هنری در ارتباط با مردم بپردازند. به عنوان مثال پرتره مردم را طراحی کنند و به این ترتیب مخاطب عام به مرور با هنر آشنا می‌شود. حساب مخاطب خاص که به گالری می‌رود و پیگیر آثار هنرمندان است از این داستان جداست، اما به این شکل برای همه هنرمندان کار ایجاد می‌شود و آنها می‌توانند آثار هنری را تولید کنند.
چلیپا ادامه داد: جدا از عده‌ای از هنرمندان که در همکاری با شهرداری‌ها به نقاشی دیواری یا ساخت مجسمه می‌پردازند و یا عده‌ای که در بخش آموزش فعال هستند، عده دیگری از هنرمندان باید چشم مردم را به هنر عادت دهند. البته مردم ایران از قدیم‌الایام به واسطه آثاری مانند فرش و ظروف و... با هنر آشنایی دارند، اما آشنایی آنها با هنر معاصر باید توسط هنرمندان شکل بگیرد. به این ترتیب مردم پس از دیدن نمونه‌های آثار هنری در فضاهای عمومی و وارد کردن آنها به زندگی خود، کم‌کم به این فکر می‌کنند که ارزش‌های هنری و کار خوب را بشناسند.
او با اشاره به وجود تولید عام و تولید خاص، گفت: در بخش تولید خاص، هنرمندان برای مخاطبان خود آثار هنری را تولید می‌کنند، اما با توجه به کثرت جمعیت کشور، تولید عام در جهت ایجاد آرامش و تلطیف فضای زندگی مردم اهمیت زیادی دارد.
رونق تولید در سینما باید در راستای اهداف انقلاب و نیروی مقاومت باشد
انسیه شاه‌حسینی کارگردان سینما در زمینه سال "رونق تولید" گفت: خوشبختانه در در سال‌های گذشته رونق در سینما بد نبوده است و در یک دهه اخیر نیز هرچند به‌شدت منتقد آن هستم و با بسیاری از آثار تولیدشده در سینما مخالفم، اما رونق خوبی در عرصه تولید وجود داشته است. در اوایل انقلاب، سینمایی را که در حال نابودی بود، همکاران من در پل درستی قرار دادند و روند رو به رشدی را نیز طی کرد، اما متأسفانه در سال‌های اخیر سینما از اهداف خود دور شد و رونق تولید به دست آمد، اما فساد نیز در کنار آن رشد کرد.
وی ادامه داد: سال گذشته نیز مقام معظم رهبری به ارگان‌های موازی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کردند بر تولید آثار بیشتر همت گمارند و از کسانی که پول بیت‌المال در دستشان بود خواستند در راستای ارزش‌های انقلاب و حفظ ارزش‌های اسلامی، با در نظر گرفتن این نکته که صرفاً به دنبال گیشه نباشند، گام بردارند و تأکید کردند به جای پنج فیلم 20 فیلم خوب تولید شود که خودبه‌خود به رونق تولید منجر شود.
شاه‌حسینی عنوان کرد: متأسفانه سال گذشته نهادهایی که رهبری تأکید کرده بودند، از هر سال دیگری، کم‌کارتر شدند و در چهلمین سال انقلاب اسلامی این ارگان‌ها تولیداتشان بسیار اندک بود. رونق تولید در سینما باید همراه با تولید فیلم‌های ارزشمند و در راستای اهداف انقلاب و نیروی مقاومت باشد. تمام آنچه بچه‌های ما در هشت سال دفاع مقدس تلاش کردند در محور مقاومت در دنیا دیده شود، حالا در حال شکوفه زدن است و باید آن را حفظ کرد. امیدوارم رونق تولید در سینما اتفاق بیفتد ولی رونق در فساد و پر کردن جیب بعضی از آقایان نباشد.
کارگردان "شب‌به‌خیر فرمانده" همچنین اظهار کرد: جشنواره فیلم فجر در گذشته بسیار اتفاق ارزشمندی بود و اهداف سال سینمای ایران را مشخص می‌کرد و فیلم‌های خاص دیده می‌شد که در گیشه نیز حمایت می‌شدند، اتفاقی که متأسفانه این روزها بسیار کمرنگ شده است.
رونق تولید ملی ارتباطی تنگاتنگ با معماری دارد
معمار "خانه بی‌سنگ" و مدرس دانشگاه معتقد است که اگر تعریف درستی از مسکن به عنوان کالا در کشور شود، امکان رشد و رونق تولید ملی در این عرصه به شکلی پررنگ فراهم خواهد شد.
حمید ناصر خاکی معمار باسابقه رونق تولید ملی را موضوع مهمی در راستای رشد و توسعه معماری دانست و در این‌باره به هنرآنلاین گفت: اغلب افراد زمانی که از تولید صحبت می‌شود، به پدیده‌های صنعتی و رخدادهای این حوزه می‌اندیشند در حالی که رونق تولید ملی در ارتباطی تنگاتنگ با حوزه معماری است زیرا یکی از مهمترین بحران‌های امروز ما در کشور مشکلات مسکن و تولید آن به شمار می‌رود.
معمار "خانه بی‌سنگ" بر لزوم توجه به تولید مسکن به عنوان یک کالا تاکید کرد و افزود: یکی از نگرانی‌های جدی امروز ما تولید مسکن به شمار می‌رود که البته راه حل‌هایی نیز برای آن ارائه شده است اما متاسفانه این راه حل‌ها نتوانسته به رونق عرصه ساخت مسکن و تولید بیانجامد زیرا رونق در حوزه مسکن مستقیما با تسلط نگاه اقتصادی همراه است.
ناصر خاکی تصریح کرد: تسلط نگاه اقتصادی در این عرصه سبب شده که مسکن از یک کالا تبدیل به سرمایه شود در حالی‌که قطعا مسکن و خانه یک کالای مورد نیاز برای اقشار مختلف جامعه است لذا این دیدگاه اقتصادی به مقوله مسکن سبب شده که این حوزه دستخوش تلاطم‌های بسیاری شود.
او خاطرنشان کرد: رونق مسکن و تولید ملی در این عرصه قطعا باعث شکل‌گیری سطح بالایی از اشتغال درون کشور و ایجاد کارآفرینی گسترده می‌شود.
این هنرمند معمار ادامه داد: مسکن در بستر شرایط بومی کشور می‌تواند رونق پیدا کند و تولید ملی را در عرصه‌های مختلف رونق ببخشد اما متاسفانه ما امروز در برخی زمینه‌ها نظیر مصالح نیز به واردات وابسته هستیم زیرا تکنولوژی مورد نیاز در کشور وجود ندارد.
ناصر خاکی بر لزوم توجه بر تولید ملی با نگاهی تخصص‌گرا تاکید کرد و گفت: اگر مسکن در وهله نخست به عنوان یک کالا دیده شود و تمرکز بر تولید کیفی باشد، قطعا می‌توان رونقی جدی را در این عرصه ایجاد کرد زیرا کشور ما به لحاظ منابع و در عرصه‌های مختلفی چون متریال و عناصر اولیه بسیار غنی است اما متاسفانه هنوز تکنولوژی، تخصص‌ها، قوانین و برنامه‌ریزی‌های مسئولان در این راستا حرکت نکرده است.
او افزود: ما در ایران معادنی غنی و سرشار داریم که متاسفانه درست دیده و بهره‌برداری نشده‌اند. از سوی دیگر حرکت بازار مسکن از کالا به سرمایه سبب شده که نگاه‌ها تسخیر شود تا جایی که اجازه رشد داخلی داده نمی‌شود و سازندگان در راستای جذب هر چه بیشتر سرمایه به واردات وابسته شده‌اند.
این مدرس دانشگاه، ایران را دارای پتانسیل‌های بالایی در راستای رشد و رونق تولید دانست و گفت: ما از جمله کشورهایی هستیم که به واسطه پتانسیل‌های موجود می‌توانستیم بهترین صنعت کاشی کاری را داشته باشیم. امروز ما در ایران نیروی جوان و متخصص فراوانی داریم که همه از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند اما متاسفانه فضایی برای بروز و ظهور ندارند.
ناصرخاکی ادامه داد: امیدوارم در وهله نخست و با سیاست‌گذاری‌های کلان مسکن بتواند به شکل کالا تعریف شود تا هیچ یک از اقشار جامعه بدون مسکن نباشند و بتوانیم در کنار برطرف کردن نیاز جامعه، رونق تولید و اقتصاد را نیز به همراه داشته باشیم.
او در پایان، همراهی معماری با طبیعت را یک امر ضروری خواند و گفت: سیل و مشکلات اخیر نشان داد که باید تولید و ساخت مسکن در ایران همراه با طبیعت باشد بنابراین امیدوارم که در آینده بتوانیم تولید را همراه طبیعت ببینیم و رو به روی آن نایستیم.
برای رونق تولید در عرصه ادبیات باید جلوی ترجمه‌های بی‌رویه گرفته شود
اکبر صحرایی نویسنده نیز با توجه به شعار امسال درباره رونق تولید در عرصه ادبیات توضیح داد: مقام معظم رهبری به تولید داخلی و رونق آن اشاره داشتند و اتفاقا در مبحث ادبیات، تولید داخلی یعنی اثر نویسنده ایرانی که با توجه به فراوانی آثار ترجمه، باید به آن دقت کرد.
او با این توضیح که درباره پرداختن و اهتمام به تالیف و نشر رمان ایرانی توسط نویسندگان و منتقدان صحبت‌های زیادی انجام شده و به نظرم گفتن دوباره آن فرقی نمی‌کند، ادامه داد: دیگر وقت آن شده و نیاز است این برنامه عملیاتی و اجرایی شود. یک‌سری معیار، ضوابط و قوانین برای این قضیه لازم است به نحوی که نویسنده، مترجم و ناشر را به سمت و سوی ببرد که بیشتر کار تالیفی و تولید داخلی داشته باشیم.
نوسینده "خمپاره خواب آلود" تاکید کرد: این اتفاق نیاز به قانون دارد و باید وضعیت کپی‌رایت حل شود. متاسفانه نداشتن کپی‌رایت راه‌کار ساده‌ای برای چاپ کتاب است و بهانه‌ای شده برای ناشرانی که در پی بازار بهتری هستند تا به سمت انتشار آثار ترجمه بروند بدون آن که بخواهند حق‌التالیفی به نویسنده خارجی پرداخت کنند.
او با این توضیح که با اعمال نشدن کپی رایت نویسنده خارجی است که ضربه می‌خورد و ضرر می‌کند، گفت: اتفاقی که برای خود من نیز افتاده و ناشری لبنانی به تلافی اثر مرا ترجمه کرد. بده بستان و باندی نیز بین برخی ناشران وجود دارد و تا زمانی که این چرخه اصلاح نشود متاسفانه شاهد این روال هستیم.
صحرایی افزود: تا زمانی که آثار خارجی بدون کپی‌رایت ترجمه می‌شوند شاهد دو ضربه هستیم هم حق نویسنده ایرانی ضایع شده و هم متون ترجمه شده در بازار جلوی تولید و تالیف کارهای داخلی را می‌گیرند. باید جلوی ترجمه‌های بی‌رویه گرفته شود تا حقوق نویسنده ایرانی خورده نشود. با گسترش ترجمه، نویسنده‌ها یکی یکی از رده خارج می‌شوند و کتاب‌ها در شمارگان پایین چاپ خواهند شد. این جریان از ایده، طرح و نظر گذشته است و باید متولی داشته باشد تا به نتیجه برسد. وقتی ناشران طرف قرارداد نویسنده خارجی شوند، نمی‌آیند با هزینه چند برابری کتاب چاپ کنند و به طور قطع به سمت نشر آثار تالیفی می‌روند.
نوسینده کتاب "سی مرد و سیمرغ" تصریح کرد: نویسنده ایرانی وقتی حضور وزارت ارشاد را قبول دارد، این وزارت‌خانه نیز باید قانون را تسریع کند و از حقوق مادی و معنوی نویسنده داخلی دفاع کند.