سرویس تئاتر هنرآنلاین: نمایش کودک "ساعت هشت در کشتی" نوشته آلریچ هاپ ترجمه حسین فدایی حسین با طراحی و کارگردانی مریم کاظمی ساعت ۲۰ در تالار هنر روی صحنه است. در این اثر اصغر همت، علی فروتن، حمید گلی، مهراد زمانی، حسن همتی و اعضای اصلی، کارآموزان نوجوان و هنرجویان کودک و نوجوان گروه تئاتر مستقل ایفای نقش میکنند.
مریم کاظمی درباره روند شکلگیری این اثر نمایشی گفت: این نمایش را حدود چهار سال پیش به همراه یکسری از ترجمههای جدیدی که توسط حسین فدایی حسین ارائه شد، خواندم و از بین آنها دو نمایشنامه "ساعت هشت در کشتی" و " فقط یک روز" توجهم را جلب کرد و علاقمند شدم بتوانم با الویتبندی یکی پس از دیگری آنها را اجرا کنم. سپس پس از کسب اجازه از مترجم از سال 94 در فهرست کارهای آینده گروه تئاتر مستقل در بروشورهای گروه اعلام شد.
او در ادامه افزود: اولین نکته مورد توجه در این نمایشنامه، داستان جذاب و رویدادهای پیش برنده آن بود. رویدادها و خرده رویدادها طوری کنار هم قرار گرفتهاند که فقط با گفتن کلمات و در کنار هم قراردادن درست جملات موقعیت جغرافیایی و زیستی نمایش کاملا قابل تخیل و ایجاد است و اگر به آن اعتماد شود راهنمای درستی خواهد بود برای کارگردان و گروه اجرایی.
این بازیگر و کارگردان درباره جذابیتهای این اثر که باعث شد این نمایشنامه را برای اجرا برگزیند، خاطرنشان کرد: مضمون نمایش عمیق و در مورد سوالهایی بنیادی است که ممکن است در ذهن کودکان و نوجوانان شکل بگیرد و به صورت ساده و قابل فهم به نتیجهگیری میرسد و این استنتاج برای همه امکانپذیر است و علت آن عبور شیرین حوادث در کنار هم و جملات کوتاه گویشها براساس قوانین درام که موقعیت را لحظه به لحظه میچیند و پیش میبرد و بدون اینکه بخواهد نصیحت کند یا درس بدهد میتواند آنچه را میخواهد در ذهن مخاطب القا کند. ایجاد موقعیتهای باورپذیر و تلفیق دنیای قدیم و جدید در ذهن کودکان و نوجوانان از دلایل دیگر بود و ارتباط کودک و نوجوان امروزی را با شرایط جغرافیایی و اجتماعی امروزش قطع نمیکند و ورود دنیای قدیم در بستر دنیای جدید قابل فهمتر و آسانتر دریافت میشود و یک داستان کهن علاقمندی ایجاد کرده و سوالهای بیشتری برای تحقیق و مطالعه در مخاطب هدف ایجاد میکند.
او همچنین اضافه کرد: مورد سوم فضاسازی درست نویسنده در استفاده از بازیگران به جا و به موقع. امکان طراحی و تعویض صحنه به هر صورتی که گروه اجرایی مایل باشند و این مورد در طراحی لباس هم گویاست و پیشنهاد نویسنده در استفاده از موسیقی در جاهایی که لازم است نشان از اشراف مولف به پدیده نمایشنامه دارد و کارگردان میتواند جدا از پیش فرضها و ذهنهای از قبل آماده شده یا نمونههای اینترنتی، تخیل خود را آزاد بگذارد و دنیای خود را بیافریند.
کاظمی ضمن بیان اینکه مضمون نمایش اجتناب از پیشداوری و دعوت به صبر و دوری از تعصب است، عنوان کرد: معمولا کودکان و نوجوانان آنچه را والدین یا مربیان آموزشی– تربیتی و یا بزرگترها به آنها میگویند بیچون و چرا میپذیرند و توان و قدرت مطالعه و بحث و گفتوگو از آنها سلب میشود. در این نمایش به بهانه کمی مخالفت با نظر دیگران توسط یکی از شخصیتهای اصلی امکان چالش گفتاری و رفتاری ایجاد میشود و در عمل میبینیم که آنچه را پس از تجربه، سفر و جسارت تغییر محیط زندگی خود بدست آوردهایم با ارزشتر و ماندگارتر و عمیقتر خواهد بود.
مریم کاظمی داستان این نمایش را اینگونه توضیح داد: نمایش "ساعت هشت در کشتی" داستان سه پنگوئن است که دوست هستند و ناگهان زندگی، آنها را در آستانه سفری بزرگ در یک کشتی بزرگ قرار میدهد، کشتی نوح و سفر بهانهای میشود تا با تجربه شرایط دیگری غیر از چیزی که به آن عادت کردهاند و معاشرت با اشخاصی غیر از خودشان به فهم و آرامش برسند و مفاهیمی مثل دوستی، خداشناسی، نوستالژی و همکاری را بفهمند.
او درباره میزان وفاداریاش به متن در اجرا اظهار کرد: در اجرا، تقریبا وفادار به نمایشنامه اصلی ماندهام، البته به جز حذف بعضی بخشها به منظور کوتاه کردن نمایش که معمولا در مورد کارهای خارجی به دلیل مدت زمان طولانی انجام میدهم. ضمنا در مورد نمایشهای خارجی که اجرا میکنم، سعی میکنم رویدادها را برای تماشاگر خودمان قابل درک و شخصیتها را باورپذیر کنم. تغییرات جزئی بدون دخالت در شیوه و اسکلت نمایش همواره برایم جذاب است.
کاظمی طراحی و فضای اجرایی نمایش "ساعت هشت در کشتی" عنوان کرد: به دلیل دو اجرایی بودن تالار هنر، طراحی اجرا کاملا متحرک، زنده و قابل حمل است. فضاسازی، قصهگویانه و عملگراست و وجود کودکان و نوجوانان به عنوان بازیگران مسافر کشتی نوح فضا را نیمه واقعی و نیمه فانتزی کرده است.
او در خصوص طراحی صحنه این نمایش تصریح کرد: همه آن چیزهایی که نویسنده چه به طور مستقیم عنوان کرده یا به صورت غیر مستقیم راهنمایی کرده است در طراحی صحنه و لباس میبینیم ولی کمی درک من از داستان و نوع گویش آن دخیل شده و فضایی رویایی و داستانگو ولی در عین حال واقعی پدید آورده است که قصد پنهان کردن چیزی را ندارد و همواره میگوید که این یک نمایش است.
کاظمی درباره موسیقی این نمایش اظهار کرد: موسیقی این اثر انتخابی است و با پوشش دادن شعروارههایی که با مضامین برگرفته از متن نمایشنامه گفته شده است تزیین شده است. انتخاب تم موسیقی ترانههای شرقی آسیای میانه و یونانی است.
کارگردان نمایش "غول بزرگ مهربان" با بیان اینکه تمرینات نمایش "ساعت هشت در کشتی" به صورت متمرکز دو ماه و نیم به طول انجامید، یادآور شد: بررسی و تحلیل و رسیدن به قالب انتخابی اثر کمی پیشتر حدود چند هفته پراکنده زمان را به خودش اختصاص داد.
مریم کاظمی در پایان صحبتهایش گفت: نمایش "ساعت هشت در کشتی" به زبان کودکانه سوالهایی را مطرح میکند که باید در همان کودکی حل شود و کودک و نوجوان را به استنتاج و یافتن راه درست پاسخ به چالشهای ذهنی رهنمون کند که نباید این سوالها به بزرگسالی حواله داده شود. بزرگی به اندازه کافی ترسناک است؛ باید ابزار ورود به دنیای بزرگی را تجربه کرده باشیم تا دچار یاس و اندوه نشویم و از انتخابهایمان نترسیم. ایمان را پیدا کنیم و جهت پیکان آن را رو به خودمان بچرخانیم و یادمان باشد دنیا با سوالهای بنیادی معنی مییابد. هدف زندگی و زیستی ما از دل این چالشها تعیین میشود و هدف دنیایمان را زیباتر میکند حتی اگر در بدترین شرایط باشیم.
علاقمندان میتوانند بلیت این نمایش را از سایت ایران نمایش تهیه کنند.