سرویس تئاتر هنرآنلاین: دومین نشست رسانه‌ای سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در آستانه برگزاری این رویداد صبح روز سه‌شنبه 16 بهمن‌ماه با حضور نادر برهانی مرند دبیر جشنواره، سعید اسدی، اتابک نادری، سامان خلیلیان، وحید لک، رضا صمدپور و سیامک زمردی مطلق مدیران بخش‌های مختلف جشنواره، محسن حسن‌زاده مدیر روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی و اهالی رسانه در تالار کنفرانس مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.
در ابتدای این نشست که مجری و گرداننده آن عباس غفاری مدیر روابط عمومی این دوره از جشنواره بود، نادر برهانی مرند ضمن اشاره به اینکه گزارش این رویداد را در دو بخش؛ مرور پیش از انتشار جدول و سپس پرداختن به آنچه در پیش روست عنوان خواهم کرد، گفت: ما از وقتی که در دبیرخانه مستقر شدیم بلافاصله به تدوین فراخوان پرداختیم. با نظر همکاران دبیرخانه‌های پیشین و کارشناسانی که می‌توانستند به من کمک کنند، فراخوانی در شأن چهل سالگی انقلاب اسلامی ایران تدوین کرده و در مدت مقتضی به اهالی تئاتر ارائه کردیم. هرچند مدتی طول کشید اما فراخوان جامعی در توانایی‌مان تدوین شد.
او همچنین در ادامه افزود: در این فراخوان به دو شاخصه اشاره کردم؛ نخست اینکه گفتمان جشنواره امسال اجرا محور است یعنی نود و پنج درصد آثار رسیده طبق فراخوان و پیش‌بینی ما اجرای عمومی رفته‌اند و این اتفاق آن چیزی است که همیشه آرزوی اهالی تئاتر بوده و هست که جشنواره باید برآیند اجراهای پیشین باشد و به نظرم این اتفاق مبارکی است و شاید تنها حدود پنج درصد از آثار در این جشنواره تازه تولید است.
این نویسنده و کارگردان تئاتر با بیان اینکه می‌توانیم مدعی باشیم که آنچه در جدول جشنواره امسال آمده تمام توان تئاتر ماست چراکه هنرمندان این دوره با اختیار خود به جشنواره آمدند و ما کمترین دخالت را داشته‌ایم، خاطرنشان کرد: جشنواره امسال می‌تواند نماینده یک سال تولیدات تئاتر ما باشد. یکی از ویژگی‌های فراخوان این است که کاملا هنرمندان را اختیارمند کرده تا در چه بخشی شرکت کنند. به عنوان نقشهِ راه، فراخوان را نصب العین خودمان قرار دادیم و از آن تخطی نکردیم مگر در اقتضائاتی که دست ما نبوده و پا روی اصول‌مان گذاشتیم.
برهانی‌مرند همچنین اضافه کرد: پس از انتشار فراخوان وارد پروسه برگزاری جشنواره‌های استانی شدیم که از مهمترین بخش‌های جشنواره تئاتر فجر است. البته من به عنوان دبیر در مورد این بخش کمی بحث دارم چراکه چندان به اختیار جشنواره اتفاق نمی‌افتاد. در این دوره تدارکی دیدم که جشنواره‌های استانی سال بعد بیشتر با نظارت و اختیار دبیرخانه فجر اتفاق بیفتد و مکانیزمی فراهم شود که سال آینده جشنواره‌های استانی به نوعی برگزار شود که خروجی‌های آن مطمئن‌تر باشد تا در بعضی مواقع با تناقض برخورد نکنیم.
دبیر جشنواره تئاتر فجر با عنوان این مطلب که معتقدم جشنواره‌های استانی باید بسیار جدی برگزار شود، یادآور شد: در برخی استان‌ها ناخواسته نوعی آماتوریزم پرورش داده شده و ما آمدیم و تمام راه‌ها را برای حرفه‌ای‌تر شدن جشنواره باز گذاشتیم. داوری‌‌ها و برگزیدگان امسال برای‌مان اهمیت داشت و آن را محترم‌تر شمردیم تا در برنامه‌های سال‌های آتی این جشنواره مهم تلقی شود. به عنوان مثال امسال همایش برگزیدگان استانی را در آذرماه برگزار کردیم.
برهانی‌مرند در ادامه صحبت‌هایش افزود: در انتخاب آثار استانی نیز تخصیص ورودی‌ها را بیشتر درنظر گرفتیم. یکی از کارهایی که در این دوره اتفاق افتاد این بود که با وجود آسیب‌های احتمالی، بازبینی زنده را در نظر گرفتیم و تصمیم جسورانه‌ای گرفتیم تا با اختیار متقاضیان با هیئت یک دست متشکل از سه نفر نمایش‌ها را از نزدیک ارزیابی کنیم که در این راستا سیزده گروه اظهار تمایل کردند که فیلم آثارشان مورد بازبینی قرار گیرد. زمانی‌که گزارش ارزشیابی هیئت انتخاب استانی را دیدم، مصمم شدم که فوق‌العاده تصمیم درستی گرفتم و انتخاب‌ها علمی و دقیق بوده است.
او یکی از دیگر برنامه‌های پیش بینی شده را بخش مسابقه نمایشنامه‌نویسی عنوان کرد و گفت: خوشبختانه این بخش با استقبال بی‌نظیر، غیرقابل پیش‌بینی و غافلگیرکننده‌ای مواجه شد و با این شرایط نتوانستیم به منظور اعلام نتایج پایبند فراخوان باشیم. بلافاصله طی برنامه‌ای که تدارک دیدیم نشست‌های نمایشنامه‌نویسی را برگزار کردیم و باز شدن باب گفت‌وگو میان داوران و شرکت‌کننده‌ها یکی دیگر از اتفاقات این دوره از جشنواره بود که به نظرم اتفاق مبارکی است.
دبیر سی و هفتمین جشنواره تئاتر فجر در ادامه اشاره‌ای به برگزاری سمینار پژوهشی تئاتر پس از انقلاب داشت و اظهار کرد: از هفت یا هشت ماه پیش مقالاتی با موضوعات مشخص در فراخوان به دبیرخانه جشنواره رسید که که خروجی آن طی یک روز و در سمیناری در تالار کنفرانس مجموعه تئاتر شهر برگزار شد. در چند روز آینده مقالات طی کتابی نیز منتشر خواهد شد.
او ضمن بیان اینکه با تدبیر اتابک نادری فجر استانی طی ده روز به خوبی برگزار شد، تصریح کرد: برخلاف سال‌های گذشته چهارده استان در این بخش اعلام آمادگی کردند. معتقدم فجر استانی تنها جایگزین جشنواره منطقه‌ای نیست و باید از آنجا که استان‌ها نیز خود تمایل دارند، به عنوان بخش مهمی از جشنواره فجر به آن فکر شود تا گروه‌های تهرانی نیز در این تورها شرکت کنند. فجر استانی اهرم مهمی است و باید در برنامه‌ریزی آن تجدید نظر کنیم. امسال در استان‌های محروم‌تر جشنواره تئاتر استانی برگزار شد و این موضوع از این نظر دارای اهمیت بود که مردم آن استان‌ها با فرهنگ تئاتر بیشتر آشنا شوند و این مسئله باعث اعتمادسازی بیشتر خواهد شد.
برهانی‌مرند یکی دیگر از برنامه‌های دبیرخانه جشنواره را که با حواشی بسیاری نیز همراه بود را رونمایی از پوستر این رویداد عنوان کرد و گفت: رونمایی از پوستر جشنواره طبق برنامه‌ریزی اتفاق افتاد. از روزهای اول تدارک دیدیم تا هم تشریفات جشنواره مهم باشد و هم هویت بصری در شأن چهل سالگی انقلاب باشد. دوستان در این بخش مستقر شدند و دغدغه آن را داشتیم که به پوستری برسیم که بیشترین مقبولیت را نزد اهل نظر داشته باشد. تصمیم ستاد جشنواره بر این شد که پوستری انتخاب شود که سعید نظری آن را طراحی کرده است. امسال میان دو پوستر به اختلاف نظر رسیدیم و براین اساس به دو طرح پوستر رسیدیم و یک پوستر دیگر نیز دربردارنده طرح چهل سالگی انقلاب است. با وجود کمبودهای مالی تصمیم بر این بود تا تمام اقلام تبلیغات جشنواره و هشت کتاب پیش از جشنواره منتشر شود که در نخستین روز جشنواره در اختیار قرار خواهد گرفت.
در ادامه این نشست سعید اسدی مدیر بخش بین‌الملل سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاترفجر با اشاره به اینکه امسال با شرایط ویژه‌ای در حوزه ریالی و ارزی در جهان و در فضای داخلی مواجه بودیم و این نوسانات ما را دچار شرایط خاصی کرد، گفت: با تدابیر و تلاش‌های بسیار، در نظر داشتیم تا این وجهه بین‌المللی حفظ شود. تلاش ما بر این بود تا با همکاری گروه‌های دعوت شده از همان ابتدا طبق رویه هر ساله، فراخوان بین‌المللی منتشر شود. برخی از آثار راه‌یافته طی فراخوان و بعضی از مسیرهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند و در نتیجه با توجه به مقدورات‌مان برنامه‌ای برای بخش ملل تدارک دیدم.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: براساس فراخوان منتشر شده در بخش تئاتر ملل بخشی از آثار نیز وارد مسابقه بین‌الملل خواهند شد. کشورهای نروژ، فنلاند، دو نمایش از فرانسه، سوئد، بلژیک، آذربایجان، مجارستان، گرجستان، آلمان، رومانی و اثری مشترک از ایران و سوریه در بخش ملل جشنواره حاضر خواهند شد.
سعید اسدی در ادامه صحبت‌هایش درباره تم آثار خارجی که در این دوره از این رویداد حضور خواهند یافت توضیحاتی ارائه کرد و یادآور شد: اما بخش دیگری که در حوزه بین‌المللی داریم و امسال آن را با فرم دیگری ارائه می‌دهیم بخش "شو کیس" است که در تداوم سال‌های پیش براساس ویژگی‌هایی برگزار خواهد شد. این بخش با حضور کشورهایی چون بلژیک، گرجستان، هلند، اتریش، لیتوانی، فرانسه و... برگزار می‌شود که اغلب آن‌ها یا برنامه‌ریز و یا دبیران جشنواره‌ها هستند. "شو کیس" از بیست و پنجم تا بیست و نهم بهمن‌ماه از ساعت ده صبح تا دوازده شب برگزار خواهد شد.
مدیر بخش ملل جشنواره تئاتر فجر یکی دیگر از برنامه‌های این بخش را ادامه کارگاه‌های آموزشی عنوان کرد و گفت: در حوزه تقویت دیگر گونه‌های اجرایی، کارگاه سه روزهای با عنوان "اکتشافات شهری" برگزار خواهد شد. همچنین دیگر برنامه این دوره از جشنواره توجه به تئاتر همسایگان است که طی نشستی فرآیندها، ساختارهای اجرایی و الگوهای تئاتر ترکیه معرفی خواهد شد. علاوه بر مهمانان بخش "شو کیس" مهمانان دیگری از کشورهای دیگر در این جشنواره حضور خواهند داشت تا متوجه ظرفیت‌های تئاتر ایران شوند.
او در پایان صحبت‌هایش داوران بخش بین‌الملل جشنواره را متشکل از هاکان یولاندر از سوئد، اوزن یولای از ترکیه، مایکه کوک از هلند، فرهاد مهندس‌پور و مسعود رایگان معرفی و رزومه‌ای از داوران خارجی ارائه کرد.
نادر برهانی‌مرند در ادامه صحبت‌‌های سعید اسدی گفت: امسال 155 در جشنواره حضور دارند. در بخش به علاوه فجر، ده سالن خصوصی با برنامه‌ای مدون در جشنواره حضور دارند. قرار بر این است تا با توجه به همخوانی رویکردهای‌شان با جشنواره از سه تماشاخانه خصوصی تقدیر شود. همچنین سه بخش نمایشگاه پوستر، عکس و اسناد بخش تئاتر پس از انقلاب طی جشنواره برگزار شود.
در ادامه عباس غفاری داوران بخش ایران دو را به این شرح معرفی کرد: مسعود دلخواه، حمیدرضا نعیمی، اصغر همت، امیر جعفری و فریبرز قربان‌زاده.
برهانی‌مرند در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران مبنی بر مشکلات برگزاری این دوره از جشنواره با توجه به قیمت ارز، خاطرنشان کرد: بدون تعارف و پنهان کاری امسال به دلیل رشد ارز و مشکلات عدیده‌ای که در همه حوزه‌ها با آن دست به گریبان بوده‌ایم، دوست نداشتم وجه بین‌المللی جشنواره به خاطر مشکلات اقتصادی به سایه بیفتد. بنابراین تدبیر کردیم تا حد امکان پای‌مان را اندازه گلیم‌مان دراز کنیم و لطمه نبینیم. به همین دلیل به کمک آقای اسدی و همکاران‌شان که پای این تدبیر ماندند خیلی اقتصادی رفتار کردیم و با نداشته‌های‌مان وارد گفت‌وگو از جنس تئاتری شدیم و آن‌ها را به درک مشکلات مضاعف‌مان دعوت کردیم و از آن‌ها خواستیم تا در این جشنواره حضور داشته باشند و این بخش ماحصل هشت ماه تلاش ماست.
او همچین درباره برخی از حواشی درخصوص حذف برخی آثار نمایشی از جشنواره عنوان کرد: به حرف من اعتماد کنید. ما سالِ مشکل داری را گذراندیم. تمام شواهد و ادعای من جشنواره‌ای است که جدولش پیش روی شماست. دلیل عدم حضور برخی از نمایش‌ها رد علمی اثر است و این جریان به ماجراهای دیگری منتسب نیست. من صددرصد پشت رای داوران می‌ایستم. گروه‌های بازمانده از جشنواره حق دارند به هر شکل می‌خواهند فکر کنند و عرف نیست که با یکایک آن‌ها وارد گفت‌وگو شوم. در این جشنواره صد و پنجاه گروه حضور دارند و اگر گروهی حذف شده است دلیل بر این نیست که مابقی آدم‌های سازگاری هستند و آثارشان کیفیت لازم را نداشته است.
در پایان این نشست خبرنگاران خواستار توضیحات بیشتری درباره پایبند نبودند دبیر این جشنواره به مفاد فراخوان بودند. عباس غفاری مدیر روابط عمومی جشنواره نیز درباره تخفیف دانشجویی بلیت‌های این جشنواره گفت: دانشجویان فردا هفدهم بهمن‌ماه از ساعت ده تا پانزده با حضور در لابی مجموعه تئاترشهر امکان ثبت‌نام و بهره‌مندی از تخفیف دانشجویی را خواهند داشت. دانشجویان تئاتر با در دست داشتن کارت دانشجویی و کارت ملی از سیصد هزار تومان تخفیف و دانشجویان غیر تئاتری با همین مدارک از صد و پنجاه هزار تومان تخفیف خریداری بلیت جشنواره بهره‌مند خواهند بود.
سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاترفجر از بیست و دو بهمن‌ماه تا چهار اسفندماه برگزار خواهد شد.