به گزارش هنرآنلاین، منصور خلج، پژوهشگر و نمایشنامهنویس، درباره نمایشهای میدانی نظیر "رسول" و سابقه اجرای آن در گفتوگو با روابط عمومی منطقه فرهنگی و گردشگری عباس آباد، گفت: "نمایشهای میدانی از دیرباز وجود داشته و ما انواع و اقسام نمایشهای میدانی داشتیم که در اجتماع و محلات برگزار میشد و نمایشهای خیابانی نیز قدمت زیادی دارد."
خلج ادامه داد: "معمولا نمایشهای خیابانی یا محیطی سعی میکند به داخل مردمی برود که کمتر به سالنهای تئاتر میروند و بیشتر با مردم ارتباط برقرار میکند."
او درباره زمان اجرای نمایشهای خیابانی عنوان کرد: "نمایشهای خیابانی در زمانهایی که بحرانهایی در جامعه وجود دارد، رشد و تعالی پیدا میکرد. در آلمان در بین دو جنگ نمایشنامهنویسی به نام پیسکاتور تئاترهایی برگزار میکرد که مسائل جامعه را بازگو می کرد و از تئاتر به عنوان یک تریبون برای بازگویی مسائل زندگی خود استفاده میکرد و هیچ نسخه خاص و کلیشه شدهای هم ندارد و به شیوههای مختلفی اجرا میشود."
این نمایشنامهنویس با اشاره به اینکه تعزیه همچنان جایگاه خود را دارد، افزود: "هم در محیط بسته و هم در حسینیهها و محیطهای باز و در جایی که محل تجمع مردم است، تئاتر سیار و دورهگرد حضور دارد و به دلیل اینکه معمولا روی سکوی گرد برگزار میشود، دکورهای زیادی ندارد و به راحتی با مردم ارتباط برقرار میکند."
خلج ادامه داد: "به دلیل اینکه ما برخلاف یونان و رم باستان سالن تئاتر نداشتیم، نمایشهای سنتی ما بیشتر حالت دورهگرد داشته و شبیه نمایش خیمه شب بازی بوده است که وسایل آن به راحتی در یک صندوق جای میگرفت و برگزارکنندگان این نمایش از جایی به جای دیگر میرفتند. همچنین نمایشهای تعزیه در ادوار مختلف به راحتی در مراکز تجمع مردم برگزار میشد و پس از آن هم به سرعت وسایل خود را جمع میکردند و به جای دیگری میرفتند."
او در پاسخ به اینکه چه داستانهایی ظرفیت این را دارند که به صورت میدانی با عده زیادی از تماشاگران اکران شوند و آیا فقط داستانهای مذهبی در این قالب میگنجند، گفت: "هیچ محدودیتی برای اجرای میدانی وجود ندارد و یک افسانه عامیانه، فولکور و بحران اجتماعی به کمک این گروهها اجرا میشود و مضمون میتواند متنوع باشد."
خلج با بیان اینکه گاهی ایدههایی به ذهن نویسنده و کارگردان خطور میکند که میتواند بسیار متنوع باشد، افزود:"گاهی نیز ایده میتواند برگرفته از تاریخ باشد و به افسانهها، قصص مذهبی و رخدادهای تاریخی برگردد یا اینکه به کمک خبری که در روزنامهها منتشر میشود، به ذهن نویسنده برسد. به عنوان مثال، اگر نگاهی به سریال های تلویزیونی کنید، این تنوع در بیان قصهها دیده میشود و اینها همه مباحث و ایدههایی است که به گونههای متنوعی میتواند تبدیل به یک اثر شود."
او با تأیید اینکه نمایشهای میدانی نظیر"رسول" میتواند فرهنگ تماشای نمایش را در مردم زنده کند، گفت: "همواره در تمام دنیا قشر خاصی بلیت میخرند و تئاتر میبینند. حتی در مردمیترین نمایشها خیلی از روستاییان عادت به تماشای نمایش ندارند. این نمایشها وقتی در جایی واقع میشود که مردم زیادی هستند، تلاش میکند تماشاچیان خود را فراهم کند و پیامی داشته باشد و مضمون خود را در قالب هنری منتشر کند."
او در پایان گفت: "آمار تماشاگران ما بسیار محدود هستند و نهایتا 600 نفر در تئاتر شهر میتوانند حاضر شوند و به طور قطع تئاترهای میدانی میتواند به میان مردم برود."
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران:
"رسول" نوآوری در تعزیه ایرانی است
مرتضی الویری؛ عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران گفت: درباره سرانه اختصاص یافته به کارهای فرهنگی میتوانم به این موضوع اشاره کنم که متأسفانه به دلیل محدودیت اعتباری، مجبوریم تا جای ممکن از منابع مردمی برای کارهای فرهنگی استفاده کنیم؛ به عبارت دیگر شهرداری از راه به کارگیری سرمایههایی که خارج از محدوده عوارض دریافتی است، تصمیم بر اتخاذ سیاستگذاری بیشتر در این زمینه گرفته است و نمونه آن نمایشی است که به نام "رسول" اجرا شد. منابع اختصاص داده شده به کارهای فرهنگی نسبت به سال گذشته کاهش یافته، اما از نظر سیاستگذاری در حال پیشروی و تنوع بخشی به سیاست گذاری فرهنگی در این حوزه هستیم. در حقیقت در بخش منابع تخصیص یافته، کاهشی 4 هزار میلیاردی داشتیم که به طور طبیعی در بخش فرهنگ نیز تأثیرگذار است. آقای شجاع پوریان معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران تلاش میکند منابع غیرشهرداری را جذب کند و به کمک سیاستگذاری و به کارگیری منابع، حوزههای فرهنگی را پربارتر کند.
با توجه به فعالیتهای فرهنگی که در این منطقه انجام میشود، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که مجموعه فرهنگی و گردشگری عباس آباد از گذشته در مرکز توجه بوده است و هزینه سرمایهگذاریهای صورت گرفته در این منطقه مانند ساخت پل طبیعت قابل مقایسه با ساخت برج میلاد نیست و بسیار کمتر است، اما استقبال خوبی از آن صورت گرفته است. فکر میکنم مجموعه شکل گرفته در این مجموعه زمینه مساعدی از لحاظ سخت افزاری برای فعالیتهای فرهنگی فراهم کرده است.
درباره نمایش "رسول" نیز میتوانم بگویم که در گذشته مصائب امام حسین(ع) به صورت تعزیه و سنتی نمایش داده میشد، اما این اولین ابتکاری است که تعزیههای سنتی در قالب یک نمایشنامه ارائه میشود و در واقع نوعی نوآوری است که میتواند تداوم پیدا کند. در حقیقت چارچوبهای ساکن و منجمد که سالیان طولانی حاکم بود، با نمایشنامههایی نظیر "رسول" در حال تحول است و در واقع ابزارهای جدید و نورپردازیهای متنوع را برای خلق یک اثر هنری به کار گرفته است. این نمایش از این نظر برای من جالب بود که هم از نظر هنری کار ارزندهای انجام شده و تکنولوژی و امکانات جدید را به کار گرفته است و هم نشان میداد که چگونه جوشش خون حسینی یک شخصیت نامتعادل و مشروب خوار را متحول کرده و تبدیل به فردی ارزشمند میکند.
نمایش "رسول" برای خبرنگاران و عکاسان اجرا میشود
نمایش "رسول" به نویسندگی حمیدرضا نعیمی و کارگردانی سعید اسماعیلی، دوشنبه شب، 14 آبان ماه، ساعت 19 برای اصحاب رسانه و عکاسان و خانوادههایشان اجرا میشود.
نمایش "رسول" بزرگترین نمایش میدانی است که در مساحت 12 هزار متر مربع و ساخت دکور در فضای سه هزار متر مربعی توسط منطقه فرهنگی و گردشگری عباسآباد تولید شده است.
اجرای این نمایش از ششم آبان ماه آغاز شده و هر شب میزبان بیش از هزار نفر از شهروندان است. در این نمایش علاوه بر نعیمی، کاظم هژیرآزاد و حبیب دهقان نسب بازی میکنند و 170 بازیگر و هنرور روی صحنه حضور دارند. داستان رسول، زندگی تولد تا مرگ مردی در تهران قدیم است که دچار تحولات اساسی در مسیر زندگی میشود.
طراحی و اجرای دکورهای تاریخی از تهران قدیم، تبریز دهه 20 و اردوگاه کربلا از مهمترین ویژگیهای این نمایش بزرگ میدانی است.