سرویس تئاتر هنرآنلاین: نمایش کودک و نوجوان "غول بزرگ مهربان" نوشته دیوید وود، ترجمه حسین فدایی حسین و به کارگردانی مریم کاظمی از فردا ۶ فروردینماه ساعت ۱۹ در سالن آسمان فرهنگستان هنر به روی صحنه است. این اثر نمایشی پیش از این اجرای عمومی داشته و در شانزدهمین جشنواره بینالمللی تئاتر کودک و نوجوان نیز روی صحنه آمده است. بازیگران نمایش "غول بزرگ مهربان" حسین محب اهری، مریم کاظمی، حمید گلی، علی فروتن، هومن رهنمون، جواد اعرابی، میترا کریمخانی، پریسا فلاحزاده، نازنین صفا، حسام کلانتری، عرفان میدانلو، سعید قرهداغلی، مهراد زمانی، هایده حسینزاده و فاطمه خدابندهلو هستند.
مریم کاظمی در گفتوگو با هنرآنلاین درباره اجرای جدید این اثر نمایشی و تغییرات اعمال شده در آن گفت: جشنواره شانزدهم عروسکی در سال 95 به طور اتفاقی یک بار در فراخوان، امکانی برای حضور نمایشهای کودک و نوجوان هم فراهم کرده بود و شرکت نمایشهایی که اجرای عموم داشتهاند ممانعتی نداشت. لذا فرصتی برای اجرای نمایش "غول بزرگ مهربان" در جشنواره عروسکی در بخش کودک و نوجوان پیش آمد و توانستیم سه سال بعد از اجرای عموم، دو اجرا در جشنواره داشته باشیم.
او همچنین در ادامه افزود: ما در گروه تئاتر مستقل بعد از اجرای عموم این نمایش در تالار هنر، سال 92 منتظر فرصت اجرای مجدد آن بودیم. طبیعتا وقتی زمانی از اجراها میگذرد تغییرات اجتنابناپذیر است و در بیشتر مواقع تغییر اصلی در ترکیب بازیگران اتفاق میافتد. من شخصا تمایل دارم با عوامل ثابت کار کنم مگر اینکه خودشان مشکلاتی برای حضور داشته باشند یا به دلیل اختلاف و عدم دیدگاه مشترک نتوانیم ادامه بدهیم ولی تا جایی که امکان داشته باشد برای حضور همه عواملی که در اجرای اول یک نمایش با من همکاری کردهاند، اصرار دارم و در نهایت سعی خودم را خواهم کرد.
این کارگردان خاطرنشان کرد: امسال این اقبال را داشتیم که افراد جدیدی برای همکاری به گروه ما پیوستند. علی فروتن و حمید گلی از گروه تئاتر فیتیله و هومن رهنمون که از نمایش "خسیس" با ما بوده است به همراه سعید تاجیک و فربد تجویدی همکاران جدید ما هستند.
او ضمن اشاره به اینکه نمایشنامه جز در چند نکته تربیتی که شورای نظارت به ما تذکر داد، تغییری نداشته است، عنوان کرد: نمایش در قسمتهایی تعدیل و صحنههایی موجهتر شد. اما این اثر در نهایت با همان کیفیت جشنواره عروسکی شانزدهم روی صحنه میرود. تغییر بعدی به نوع سالن اجرایی برمیگردد؛ تالار مجموعه آسمان به لحاظ عرض صحنه و عمق تقریبا یک و نیم برابر تالار هنر است اما پشت صحنه مناسب ابعاد سن ندارد. بنابراین بخشی از طراحی حرکتهای نمایش وابسته به پلان سالن تغییر کرده است.
کاظمی در ادامه صحبتهایش اظهار کرد: امکانات نوری تالار آسمان هم به نسبت تالار هنر محدودیتهایی دارد که تغییراتی در جایگاه میزانسن و چیدمان دکور انجام دادهایم.
همچنین طبق معمول کارهای گروه مستقل بعضی از نقشها توسط دو یا سه بازیگر اجرا میشود و نقش غول بزرگ مهربان که آقای حسین محب اهری در اجراهای پیشین عهدهدار بودند، دو بازیگر دیگر هم دارد که علی فروتن و مهراد زمانی هستند. نقش یکی از پسرهای مهمانی تولد که فرمانده نیروی هوایی را بازی خواهد کرد نیز توسط حمید گلی و سعید قرهداغلی ایفا خواهد شد.
کارگردان نمایش "خسیس" درباره انتخاب نمایشنامه "غول بزرگ مهربان" و موضوع و مضمون آن یادآور شد: داستان "غول بزرگ مهربان" براساس رمانی نوجوانانه به همین نام، اثر رولد دال، نمایشنامه شده است. شخصا داستانهای رولد دال را بسیار دوست دارم و از خوانندگان آثارش هستم. "چارلی و کارخانه عروسکسازی"، "لاکپشت یا تشپ کال" و "ماتیلدا" نیز از همین نویسنده برای کودک و نوجوان نوشته شده است. داستانهای رولد دال دارای حال و هوای فانتزی برگرفته از واقعیت زندگی روزمره و به شدت باورپذیر و پرکشش است.
او در ادامه اضافه کرد: به نظرم دیوید وود در برگردان نمایشی این اثر، خیلی خوب ورود کرده است. براساس استنباط من، نمایشنامه به صورتی طراحی شده که به کودکان اجازه میدهد با لباسها و وسایل اطرافشان در خانه و موسیقیهای که از رادیو پخش میشود، داستانی را تعریف کنند و آن را بازی کنند. قالب نمایشنامه بر این اساس پیش میرود و بنابراین طرح کارگردانی و طراحی کلی اجرای نمایش براساس همین استنباط و درک معنا شکل میگیرد.
دبیر جشنواره تئاتر کودک و نوجوان درباره سبک و شیوه اجرایی نمایش "غول بزرگ مهربان" تصریح کرد: متن این اثر خارجی است اما موقعیتها انسانی و ملموس است و نمایش توسط بچههای یک میهمانی تولد، اجرا میشود. به دلیل اینکه نمایش در ایران روی صحنه میرود، بچههای میهمانی تولد را تبدیل به بچههای ایرانی کردم که یک رمان ترجمه شده را میخوانند و تصمیم میگیرند به صورت تفریحی آن را بازی کنند و شخصیتهای نمایش را بین خودشان تقسیم کرده و موقعیتها را با امکانات خودشان چیدمان میکنند. برای اجرای این نمایش از عروسک و ماسکهای بزرگ برای شخصیت غولها استفاده شده است اما عمده شخصیتهای انسانی، بازیگرانی هستند که بسته به موقعیت در کاراکترهای مختلف فرو میروند.
کاظمی همچنین اضافه کرد: از نظر آموزشی این شیوه اجرایی میتواند الگوی مناسبی برای جمعهای کوچک خانوادگی باشد که بتوانند داستانهایی که دوست دارند را بازی کنند و این موضوع الزاما به معنای بازیگر یا کارگردان شدن نیست، بلکه شرکت در یک کار گروهی برگرفته از خرد جمعی به شور و هیجان کمک میکند و خلاقیت را رشد میدهد و ترتیب و نوبت حضور را که در بازیهای جمعی قدیمی داشتیم، زنده میکند. شاید بچهها را نیز کمی از فرورفتن در لاک خود و بازیهای دیجیتال دور کند.
این بازیگر و کارگردان در خصوص طراحی صحنه و فضای نمایش گفت: همیشه طراحی نمایشها، به لحاظ لباس، صحنه، چهرهپردازی و موسیقی را تابع مضمون میدانم و معتقدم خود نمایش به ما میگوید من را چگونه بساز و تزئین کن. بنابراین طراحی صحنه "غول بزرگ مهربان" باتوجه به داستان و طراحی نویسنده، به صورتی است که بتواند با حرکتهای نمایشی و سیار در موقعیت مختلف معنای متفاوت ارائه دهد. همچنین طراحی لباس نمایش باید میتوانست بازی در بازی را پوشش دهد. یک سری لباسها مصرفی است و یک سری لباسهای معمولی بچههایی است که به مهمانی تولد دعوت شدهاند و یک سری لباسهایی که پوشش تزئینی دارند. لباس و صحنه در این اجرا با هم نقش کلیدی دارند و به هم در القای معنا کمک میکنند. همچنین در طراحی اجرای نمایش هر شب میزبان تعدادی از بچههای ایرانی به عنوان میهمانان تولد، روی سن و در کنار بازیگران هستیم. نقشی که همه بلدند و با کمترین تمرین میتوانند آماده باشند و روی صحنه بروند.
کاظمی درباره موسیقی این اثر خاطرنشان کرد: موسیقی این نمایش انتخابی است و ما قطعاتی را نساختهایم و این هم برگرفته از مضمون و ساختار اجرایی است. اگر فرض اول را بپذیریم که یک گروه از بچههایی که میهمان یک تولد هستند برای سرگرم شدن تصمیم میگیرند داستان یک رمان مورد علاقهشان را اجرا کنند طبیعتا از موسیقیهایی که در آرشیو خانگی در دسترس دارند یا از رادیو و تلویزیون میشنوند و به نظرشان بامزه میآید استفاده میکنند. کاری که با موسیقی کردهایم در جاهایی بدون اینکه ترانه اصلی را پاک کنیم، هم صدایی با کلام فارسی و یک جا هم همکلامی لاتین آوردهایم که به نظر بیاید بچهها خودشان آن را ساختهاند و تقلید کردهاند که تقلید اساس خلاقیت بازی است.
او با بیان اینکه اجرا در هر تالار نمایشی به خواست و اراده نمایشگران تئاتر نیست که هر زمان تصمیم به اجرا در هر سالنی داشته باشند، برایشان مهیا باشد، عنوان کرد: طبعا سالنهای تالار هنر و مرکز تئاتر کانون پرورش فکری، سالنهای شناخته شدهای هستند و اجرا در این سالنها بسیاری از مشکلات پایهای را ندارد. ولی چرا شناختمان را کمی گسترش ندهیم؟ چرا جستجو نکنیم؟ چرا از مرکز کمی دور نشویم؟ اینها سوالهایی هست که به فراگیر شدن اجراهای تئاتر در همه محلههای تهران کمک میکند. کاری که سازمان فرهنگی هنری شهرداری با تمرکز اجراهای جشنواره تئاتر شهر در فرهنگسرای مناطق مختلف طراحی کرده است، ولی چون فرهنگ غالب فقط دو_ سه سالن میشناسد، ذهنها به شکل سنتی قالببندی شده است که چرا سالنهای مرکز شهر را انتخاب نمیکنیم؟
کاظمی در ادامه گفت: به دلیل ساختاری و همچنین اجتماعی و زیرساختهای تئاتر باید از مرکز فاصله گرفت و امیدوارم خبرنگارها و رسانهها با پرسشهای درست و ایجاد بحثهای اقناعی، هنرمندان را به سمت سالنهای حاشیه هم سوق دهند و کمک کنند تا اطلاعرسانی درستی صورت گیرد.
در خلاصه داستان نمایش "غول بزرگ مهربان" آمده است: داستان دختری یتیم به نام سوفی است که ربوده و به سرزمین غولها برده میشود. او در آنجا با یک غول بزرگ دوست میشود که بر خلاف دیگران مهربان است و قصد آزار آدمیان را ندارد.
علاقمندان میتوانند بلیت نمایش "غول بزرگ مهربان" را از سایت ایران نمایش تهیه کنند.