به گزارش هنرآنلاین، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یک‌شنبه 15 بهمن در گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه دو حضور یافت. او در این گفت‌وگوی خبری که به تمام حوزه‌های فرهنگی و هنری می‌پرداخت، درباره حوزه تئاتر گفت: تئاتر ما در توسعه کمی قرار گرفته که عوامل مختلفی بسترساز آن هستند. گفته می‌شود در هر سال هزار فارغ‌التحصیل تئاتر داریم، ده‌ها هزار نفر فعالان تئاتر در کشور داریم. در سال‌های اخیر به اعتبار این شرایط و شرایط دولتی و حاکمیتی، تکثیر تئاتر به لحاظ تعداد اجرا را داشته‌ایم. به‌ویژه در حوزه‌های استانی و شهرستان‌ها که شرایط خیلی فعالی را در مسیر خودش دارد.

تئاتر در استان‌ها با محوریت جوانان رشد ملموس دارد

وی افزود: به هر استانی که می‌روم این شرایط که تئاتر به شدت رو به رشد است ملموس است و در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر هم خودش را نشان داد.

صالحی رشد کمی تئاتر را از دو منظر فرصت و تهدید مورد دقت قرار داده و گفت: به نظر می‌رسد جریان کمی در تئاتر می‌تواند هم فرصت باشد و هم تهدید. فرصت از این جهت که به یک دوره جهش رسیده‌ایم. یک دوره جهش جدید که به پنجره نسل جوان ما بر می‌گردد که در هر حوزه‌ای ورود پیدا کرده‌اند.

وی ادامه داد: این پنجره جوان اتفاقات قابل توجهی را در همه حوزه‌ها پدید آورده‌اند؛ از جمله در هنر و به ویژه در هنر تئاتر. البته اینکه چرا در تئاتر این همه استعداد و حضور جوان را می‌بینیم جای تحلیل دارد.

وی گفت: این پنجره جمعیتی جوان، این استعدادهای جوانانه و این فضاهایی که در تعداد سالن‌های تئاتر، تعداد نمایش‌ها، تعداد نمایشنامه‌هایی که نوشته می‌شوند پدید آمده و شاهد تکثیر کمی هستیم، مثل هر رشد کمی دیگر می‌تواند یک فرصت تلقی شود و نباید آن را نادیده گرفت. حتما از این زاویه یک فرصت است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اما از سوی دیگر می‌تواند یک تهدید باشد. به طبع وقتی به صورت یک پویش و حرکت سریع اتفاق می‌افتد، می‌تواند در جاهایی مهارت‌های تکنیکی بر محتواهای کیفی غلبه کند. یا ممکن است هنجارهای اجتماعی، اخلاقی یا دینی به خوبی رعایت نشود.

وقتی از هنجارها صحبت می‌کنیم هرگز منظورمان هنجارهای کهنه نیست

وی تاکید کرد: درست است که تئاتر یک هنر نقاد است اما طبعاً نباید هنر هنجارشکن باشد. بین هنر نقاد و هنرهنجارشکن همیشه فاصله‌ای است. وقتی از هنجارها صحبت می‌کنیم هرگز منظورمان هنجارهای کهنه نیست. هنجارهایی که می‌توانند قواعد اجتماعی را پایدار نگه دارند، هویت اجتماعی را حفظ کنند، چه هنجارهای عرفی و چه هنجارهای انسانی و چه هنجارهای دینی و ملی.

وی یادآور شد: تئاتر ما در مسیر حرکتی که انجام می‌دهد در حوزه نقد، مهارت‌های تکنیکی و پاره‌ای از مفاهیم خلاقانه، پیشرفت‌های خوبی داشته است.

وزیر از توجه به رده بندی سنی مخاطبان گفت

صالحی با بیان این نکته که تئاتر را به همراه خانواده‌اش می‌بیند اما به گروه سنی مخاطبان اثر نیز توجه می‌کند گفت: در تعداد قابل توجهی از تئاترهایی که روی صحنه داریم واقعا تئاترهای خوب و انسانی کم نداریم. وقتی می‌گویم با خانواده به تئاتر می‌روم حتما قبل از آن چک می‌کنم. چون با دختر 9 – 10 ساله‌ام تئاتر می‌بینم، حواسم هست که کدام تئاتر را می‌روم. حتی اینکه کدام تئاتر تنها بروم و کدام یکی را می‌توانم دخترم را هم همراه ببرم. چون همه مفاهیم مناسب بچه‌ها نیست. کتاب، موسیقی، فیلم و همه هنرها از رده‌بندی سنی مخاطبان برخوردارند.

وی در پایان این بحث گفت: اینکه مواظبت کنیم تئاترمان را نقاد اما هنجارگرا حفظ کنیم، کمک می‌کند تا رشد کمی را به صورت پایدار حفظ کنیم. این مخاطره وجود دارد که در رشد کمی، وقتی هنجارها مدنظر قرار نگیرد، رشد کمی را متوقف کند یا احیانا به ضد خودش تبدیل شود. 

تئاتر خوب زیاد داریم

صالحی تاکید کرد: تئاتر خوب زیاد داریم اما پاره‌ای از تئاترهای هنجارگریز بیشتر دیده می‌شوند یا بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار می‌گیرند چون جنجال‌های خبری‌شان بیشتر است.

وی در بخش دیگر این گفت‌وگو به بودجه فرهنگی پرداخته و گفت: کمبود بودجه فرهنگی یک بحث کهنه است. ما بعضی از وقت‌ها به هزینه کردن در عرصه‌هایی که می‌تواند نتایج پایدار داشته باشد، بی‌توجه هستیم. این‌که ما تنها در 70 شهر سینما داشته باشیم، در صدها شهر کتابخانه‌ یا کتاب فروشی نباشد، این‌که در برخی شهرهای بزرگ سالن تئاتر نداریم و یا این‌که زیرساخت‌های اصلی و سالن‌های تئاتر ما در تهران به سال‌های قبل از انقلاب برگردد، اصلا خوب نیست. 

او ادامه داد: ما اگر می‌خواهیم فضای امید را در کشور گسترش دهیم، نیاز به زیرساخت‌های فرهنگی داریم. در ناآرامی‌های اخیر شهرهایی که فضاهای فرهنگی و ورزشی کم‌تری داشتند، بیشتر دچار مشکل شدند.

"اپرای عروسکی خیام" اثری با محوریت مفاهیم انسانی

وی در بخش آغازین این گفت‌وگو نیز درباره آخرین اثر نمایشی که دیده است گفت: "اپرای عروسکی خیام" آخرین کار تئاتری است که دیده‌ام . از این جهت برای من می‌توانست جذاب باشد که می‌خواست پلی بین ادبیات و تئاتر بر قرار کند. اینکه با فرم عروسکی اجرا می‌شود به جذابیت‌اش می‌افزود. به نظر من اینکه ادبیات‌مان که ریشه کهن تاریخی دارد را از طریق قالب‌هایی این چنین بتوانیم عمومی‌سازی، در دسترس‌سازی و مفهوم‌سازی مدرن و جدید بدهیم کاری قابل توجه است. مفاهیم ضد تکفیری و ضد خشونت و مفاهیم انسانی در این اثر پرداخته شده بود از نکته‌های بارز آن به شمار می‌رفت.