سرویس موسیقی هنرآنلاین: سال 95 برای موسیقی ایران پر از لحظات متنوع و متفاوت بود.
در این سال مدام اتفاقات تلخ و شیرین توأمان میشد. تلخیهایی به عمق از دست دادن موسیقیدانهای برجسته کشور آمد و کام شیرینیهایی همچون جوایز ارزنده و افتخارآفرینیها را گرفت و شیرینیهایی همچون همدردی و همدلی که به دوران تلخ موسیقی پایان داد. ارکسترهای جدیدی تشکیل شد و برخی از ارکسترهای کشور نیز با تغییرات رهبران خود به یک انسجام خوب در اجراهای روی صحنهای رسیدند. در همین سال برخی از مسندهای مدیریتی موسیقی نیز تغییر کرده و جشنوارههایی برگزار شد که برخی از آنها نظیر جشنواره موسیقی جوان و جشنواره موسیقی فجر با یکدیگر تعاملات جالبی داشتند. در ادامه شرح وقایعی را از آنچه که در سال 95 بر موسیقی ایران گذشت، مطالعه خواهید کرد:
بیماری استاد شجریان و حمایت ویژه مردمی
سال 95 برای موسیقی با یک ویدئو تلخ و شیرین آغاز شد. استاد محمدرضا شجریان در شروع سال 95 ویدئویی از خود منتشر کرد که در آن از یک بیماری 15 ساله پرده برداشت. در ویدئو منتشر شده از سوی استاد شجریان، او با ظاهری جدید و مویی تراشیده شده با مردم کشورمان صحبت کرد که این ظاهر نشان از یک بیماری سخت میداد. انتشار این ویدئو باعث شد که در لحظات آغازین سال 95، یکی از زیباترین اتفاقات امسال در حوزه موسیقی رخ بدهد که این اتفاق چیزی نبود جز حمایت دلگرمی مردم و هنرمندان کشور به استاد شجریان. در حقیقت پس از انتشار ویدئو، اکثر هنرمندان و مردم ایرانی در صفحه اینستاگرام خود با به اشتراک گذاشتن تصویری از استاد شجریان، از ایشان خواهش کردند که در برابر بیماری سخت خود مقاومت کند و همچنان سایه خود را بر سر موسیقی ایرانی حفظ کند. این پیامهای محبتآمیز در روزهای بعد که استاد شجریان درگیر مراحل درمان شد و سپس به کشور بازگشت نیز همچنان ادامه داشت تا مردم هنردوست و هنرمندان کشور نشان دهند که هیچگاه یکی از برجستهترین چهرههای هنری خود را تنها نمیگذارند.
سامانه کنسرت آنلاین
کنسرت آنلاین اتفاق جدیدی بود که امسال برای اولین بار در کشورمان اتفاق افتاد و به موجب آن یک گروه موسیقی در مکانی مجلل شروع به نواختن کرد و اجرای ویدئویی آن از طریق وبسایت حام به دست مخاطبانی که بلیت کنسرت آنلاین را تهیه کرده بودند رسید. اولین کنسرت آنلاین در کشورمان را علیرضا قربانی خواننده موسیقی سنتی برگزار کرد و این اتفاق در سی و دومین جشنواره موسیقی فجر به اوج خود رسید. در جشنواره فجر سال 95، تمامی اجراهایی که در تالار وحدت برگزار شد، از طریق سامانه حام به صورت زنده پخش شد و مخاطبان موسیقی بلیت آن را با قیمتی به مراتب نازلتر از قیمت بلیت حضور در تالار وحدت تهیه کردند و به تماشای کنسرتهای خوب تالار وحدت نشستند. همچنین سامانه حام مراسم اختتامیه سی و دومین جشنواره موسیقی فجر را نیز اینبار به صورت رایگان پخش کرد و هزاران مخاطب از طریق این وبسایت به تماشای مراسم اختتامیه نشستند. تا کنون مسئولین متعددی از جمله علی مرادخانی، حمیدرضا نوربخش و... به اهمیتو موفقیت کنسرت آنلاین در کشورمان تأکید کردهاند.
جایزه گرمی برای گروه کیهان کلهر
جایزه گرمی ارزشمندترین جایزه موسیقی دنیاست که هر ساله به بهترین خوانندگان، ترانهسرایان و آهنگسازان فعال در حوزه موسیقی آمریکا و موسیقی بینالملل اهدا میشود. تا کنون چند ایرانی از جمله کیهان کلهر، محمدرضا شجریان و حسین علیزاده نامزد دریافت این جایزه شده بودند. امسال جایزه گرمی بهترین آلبوم موسیقی جهان برای آلبوم "Sing Me Home" به یو-مو ما، ویلونسلنواز چینی/آمریکاییِ متولد فرانسه و سیلک رود آنسامبل (گروه جاده ابریشم) اعطاء شد که کیهان کلهر کمانچه نواز ایرانی یکی از نوازندگان آن بود.
شکستن رکورد گینس در نوازندگی
"گینس" کتابی مرجع و دارای مجموعهای از رکوردهای بینالمللی است. در زمینه موسیقی نیز رکوردهای مختلفی در کتاب گینس ثبت شده که یکی از تازهترین این رکوردها به نام یک نوازنده ایرانی ثبت شد. آرمین قیطاسی نوازنده ساز فلوت در اواسط سال جاری موفق شد رکورد سریعترین نوازنده در نواختن قطعه "پرواز زنبور عسل" اثر کورساکوف را بشکند. پیش از این رکورد سرعتیترین اجرای قطعه "پرواز زنبور عسل" با سرعت حدود 200 bmp بوده که قیطاسی این سرعت را تا 300 bpm بالا برد. بر اساس اجرایی که آرمین قیطاسی در تالار وحدت از قطعه "پرواز زنبور عسل" داشت، این فلوتیست ایرانی در هر ثانیه حدود 20 نُت و در کل 900 نُت را در 44 ثانیه و 850 هزارم ثانیه نواخت. ویدئوی اجرای قطعه "پرواز زنبور عسل" توسط آرمین قیطاسی در سایتهای مختلف جهانی مدتی جزو پر بازدیدترین ویدئوهای مربوط به موسیقی بود و رسانههای مختلفی سراسر دنیا به این رکوردشکنی پرداختند.
تغییرات دو ارکستر بزرگ ملی و سمفونیک
با حکم مدیر عامل بنیاد رودکی، دو ارکستر بزرگ سمفونیک تهران و ملی ایران با شناخت رهبران جدید خود در نیمه دوم سال جاری اجراهای پر فروغی را از خود بر جای گذاشتند. علی رهبری نام رهبر دائم ارکستر سمفونیک تهران در یک ماه نخست سال جاری بود. او در اواخر فروردین ماه پس از کش و قوسهای فراوان و پس از سه سال رهبری ارکستر سمفونیک تهران، استعفا داد. سه هفته پس از کنارهگیری علی رهبری از هدایت ارکستر سمفونیک تهران، در روز 19 اردیبهشت ماه شهرداد روحانی به عنوان رهبر ارکستر سفمونیک تهران انتخاب شد و اجراهای خود را از یک ماه بعد آغاز کرد. همچنین ارکستر موسیقی ملی ایران نیز در تابستان سال 95 با کنارهگیری فرهاد فخرالدینی شکل دیگری به خود گرفت و به جای آن ارکستری متفاوت به نام ارکستر ملی ایران کار خود را با رهبری فریدون شهبازیان آغاز کرد و برای اولین بار در سی و دومین جشنواره موسیقی فجر با خوانندگی علیرضا افتخاری به روی صحنه رفت.
حضور ارکستر جوانان جهان در تهران
در اواسط تابستان سال جاری ارکستر جوانان جهان به رهبری دامیانو جورانا به تهران آمد و همراه ارکستر سمفونیک تهران به روی صحنه رفت. البته ارکستر جوانان جهان پیش از اجرا با ارکستر سمفونیک تهران در دو مستر کلاس و کارگاه آموزش موسیقی شرکت کرد. سپس در روزهای 20 تا 22 مردادماه، ارکستر سمفونیک جهان و ارکستر سمفونیک تهران در پروژه مشترکی به نام "صدای ایتالیا برای ایران" حضور یافته و در تالار وحدت با یکدیگر همنوازی کردند. در سه شب اجرای مشترک این دو ارکستر، دامیانو جورانا، لوریس چکناواریان و نصیر حیدریان این دو ارکستر را رهبری کردند و قطعاتی از آثار برجسته موسیقی کلاسیک جهانی را با یکدیگر نواختند که تجربه بسیار موفقتی برای یک پروژه بینافرهنگی بود.
تغییرات مسندی در حوزه موسیقی
در سال که گذشت، برخی از مسندهای مرتبط با موسیقی با تغییرات به خصوصی مواجه شدند. در فروردین ماه امسال فرزاد طالبی که سرپرست یک ساله دفتر موسیقی بود، با حکم علی جنتی به عنوان مدیر کل دفتر موسیقی وزارتخانه فرهنگ و ارشاد انتخاب شد. همچنین در روز 15 تیر، بهرام جمالی مدیرعامل سابق بنیاد فرهنگی هنری رودکی به عنوان مدیر عامل جدید انجمن موسیقی منصوب شد. در سال جاری خانه موسیقی نیز با یک سری تغییرات مواجه شد که حمیدرضا نوربخش در رأس خبرهای این خانه بود. نوربخش در سال جاری از مدیریت خود در خانه موسیقی استعفا داد که خستگی و فرصت دادن به دیگران را دلیل آن اعلام کرد اما از آنجایی که هیئت مدیره خانه موسیقی کسی را برای مسند مدیریت این خانه پیدا نکرد، نوربخش پذیرفت که بار دیگر مدیرعامل خانه موسیقی باشد. همچنین در جلسهای که میان اعضای هیئت مدیره جدید خانه موسیقی برگزار شد، حضور داود گنجه ای، تقی ضرابی، سید محمد میرزمانی، هنگامه اخوان، حمیدرضا نوربخش، مسعود شعاری و بهداد بابایی (از اعضای هیات مدیره) و آذر هاشمی (بازرس)، این هیئت مدیره محمد میرزمانی را به عنوان رئیس خود انتخاب کرد.
همدردی با قهرمانان آتشنشان
ساختمان پلاسکو یکی از ساختمانهای قدیمی شهر تهران که محل کسب و کار فروشندگان متعددی بود، در روز پنجشنبه 30 دی با 560 واحد تجاری پس از 3 ساعت سوختن در آتش، به طور کامل فرو ریخت که پس از 9 روز آواربرداری، پیکر حدود 30 تن از آتشنشانان و مردم عادی از زیر آوار این ساختمان بیرون آورده شد. ریزش ساختمان پلاسکو همزمان با برگزاری آخرین اجراهای سی و دومین جشنواره موسیقی فجر بود. جشنوارهای که با یک اتفاق آغاز شد و تحت تأثیر یک اتفاق تلخ به پایان رسید. این جشنواره تحت تأثیر از آتشسوزی در ساختمان پلاسکو، خیلی از اجراهای خود در شبهای پایانی را به آتشنشانان قهرمان و غیور کشور تقدیم کرد. خیلی از خوانندگانی که در شبهای پایانی جشنواره اجرا داشتند، یک قطعه مرتبط با آن واقعه تلخ را به رپرتوار اجرایی خود افزودند و کنسرتشان را هم به شهدای آتشنشان تقدیم کردند. این اتفاق در همان روزهای ابتدایی به یک سنت زیبا تبدیل شد و تا روزها پس از ریزش ساختمان پلاسکو هم ادامه داشت و خیلی از خوانندگان کشور برای آن واقعه قطعات جدید تولید کردند. همچنین تمامی اجراهای موسیقی در روز دوم بهمن نیز به مناسبت سومین روز درگذشت شهدای آتشنشان لغو شد تا یکی از اتفاقات کاملاً زیبا در موسیقی به وقوع بپیوندد.
برگزاری جشنوارههای موسیقی
در سال 95 بر تعداد جشنوارههای فعال در حوزه موسیقی افزوده شد. در این سال همچون سال های گذشته، همچنان جشنواره موسیقی فجر از اهمیت ویژهای برخوردار بود و بیش از 70 اجرای موسیقی را در بر گرفت و در شب اختتامیه با اهدای جایزه باربد به موزیسینهای برجسته، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. همچنین جشنواره موسیقی جوان در تابستان امسال برگزار شد که برگزیدگان آن در جشنواره موسیقی فجر و در جشنواره موسیقی کلاسیک ایرانی به صحنه رفتند. جشنواره موسیقی کلاسیک ایرانی برای نخستین بار در آذرماه سال جاری برگزار شد که به تکنوازی و همنوازی نوازندگان برجسته سازهای ایرانی اختصاص داشت. همچنین نهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی نیز در اردیبهشتماه سال جاری به طور همزمان در شهر کرمان برگزار شد و کنسرتهای موسیقی نواحی در شهر کرمان و 9 شهرستان دیگر استان کرمان به روی صحنه رفت. جشنواره موسیقی کلاسیک تا معاصر دیگر جشنوارهای بود که در زمستان سال جاری به همت علیرضا مشایخی و فریماه قوامصدری با حضور گروههای داخلی و بینالمللی برگزار شد. همچنین فستیوالهای موسیقی معاصر تهران، هفته موسیقی نواحی و فستیوال موسیقی نواحی آینهدار از دیگر جشنوارههای موسیقی بودند که در سال 95 برگزار شدند.
تشکیل دو ارکستر شهر و ارکستر خانه هنرمندان
ارکستر شهر اولین ارکستری است که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران آن را تأسیس کرد. این ارکستر در 15 آذرماه تأسیس شد و پس از سه ماه تمرین، در اسفندماه سال گذشته با برگزاری اولین کنسرت خود در حضور جمع کثیری از هنرمندان حوزه موسیقی افتتاح شد. رهبری دائم این ارکستر برعهده اسماعیل تهرانی آهنگساز قدیمی کشور است و ارکستر شهر به عنوان یک ارکستر سنتی، آثار قدیمی موسیقی ایرانی از جمله ساختههای روحالله خالقی و حسین دهلوی را اجرا میکند. همچنین ارکستر و گروه کر خانه هنرمندان ایران نیز در روز 30 شهریور رونمایی شد. این ارکستر به رهبری محمد سریر، در سی و دومین دوره جشنواره موسیقی فجر با حضور علی مرادخانی، حمیدرضا نوربخش و مجید رجبی معمار به روی صحنه رفت. ارکستر خانه هنرمندان نیز قطعاتی از ساختههای بزرگان موسیقی ایران را اجرا میکند.