سرویس موسیقی هنرآنلاین: میگوید از کودکی استعداد موسیقی در وجودش بوده است. تا به حال سه دوره به اوج رسیده، اما اشتباهات خودش باعث شده تا از روزهای اوج فاصله بگیرد.
علیرضا طلیسچی از اشتباهاتش پشیمان است. به همین دلیل بیش از یک سال دوری از فضای موسیقی را تحمل کرد تا ثابت کند از ابتدا نیز تصمیم داشته یکی از خوانندههای رسمی کشور باشد. ابتدا او را با ترانه "زمین گرمم کمته" شناختیم. "قرار نبود" نقطه عطف این خواننده جوان شد، اما به قول خودش از روی ندانمکاری، بعد از همکاری با شبکههای ماهوارهای و البته رادیو جوان، ناخواسته خود را به لیست خوانندههای غیر رسمی سپرد.
او درباره این سکوت طولانی میگوید: میخواستم موازین کشورم را رعایت کنم. یک سال سکوت و حالا دوباره با قطعات جدید بازمیگردد. علیرضا طلیسچی از دیروز و امروز خود میگوید:
تعداد زیادی از علاقهمندان موسیقی، شما را با قطعه "زمین گرمم کمته" میشناسند، میخواهم بدانم آن قطعه چگونه به گوش مخاطبان موسیقی رسید؟
علیرضا طلیسچی: سال 1384 که من مشغول گذراندن دوره خدمت سربازی در شهر میبد بودم، روزی برای انجام کاری، از محل آموزشی خارج شدم و سوار تاکسی شدم. به یکباره صدایی از ضبط ماشین شنیدم که برایم خیلی آشنا بود. کنجکاو شدم و متوجه شدم که این صدای من است. از ماشین که پیاده شدم، به محیط کافی نتی در میبد رفتم که در آنجا هم صدای من میآمد. سریعاً به حمیدرضا زنگ زدم و پرسیدم که قضیه چیست؟ او به من گفت کجایی که صدای ما در تمام تهران شنیده میشود؟ گویا اتفاق عجیبی رخ داده بود. پس از مدتی که من دوره آموزشیام را گذراندم، شاهد آن بودم که از اکثر ماشینهایی که در خیابانها میگذرند، قطعه "زمین گرمم کمته" من و حمیدرضا پخش میشود. این قطعه از کامپیوتر حمیدرضا لو رفته بود. پس از آن ما فعالیتمان را جدیتر ادامه دادیم و دو آلبوم منتشر کردیم که آلبومهای موفقی هم بودند. پس از این دو آلبوم، من و حمید اختلاف سلیقه پیدا کردیم و از هم جدا شدیم. قطعات موفقی از ما منتشر شد اما همین قطعه "زمین گرمم کمته" موفقترین اثری بود که همه ما را با آن قطعه میشناختند. آن زمان محیط موسیقی خیلی محیط آزادی نبود. تعداد خوانندگان آن دوره بسیار محدود بودند. غیر از من، محسن یگانه، محسن چاوشی، بنیامین بهادری، حامد هاکان و یکی دو نفر دیگر بدون مجوز میخواندند.
قبل از انتشار قطعه اولتان، زمینه موسیقیایی داشتید؟
بله. من با کامپیوتر آهنگ میساختم و از ده، دوازده سالگی هم گیتار مینواختم.
شما به صورت غیر مجاز به جامعه موسیقی شناخته شدید و چند ویدئو نیز منتشر کردید، چه شد که تصمیم گرفتید برای ادامه فعالیتتان مجوز بگیرید؟
زمانی که من به دنبال مجوز بودم، شرایط مانند امروز مناسب نبود و به سادگی نمیتوانستیم مجوز بگیریم. یک بار تلاشمان را کردیم، اما از آنجا که مجوزی برای ما صادر نشد، تصمیم گرفتیم به فعالیتهای بدون مجوزمان ادامه دهیم. البته من امروز خیلی پشیمانم که چرا آن موقع بیشتر به دنبالش نرفتم.
اما انتشار آن ویدئوها اصلیترین پله شناخته شدن شما بود.
اصلیترین پله شناخته شدن من بود، اما فکر میکنم من آنقدر توانایی داشتم که با دو آلبوم صوتی، به اندازه این 5،6 ویدئو شنیده شوم. ویدئوها واقعاً تأثیرگذار بود، اما از آنجایی که سلیقه مردم را خوب میشناختم، میدانم که بدون ویدئو هم میتوانستم موفق شوم. انتشار موزیک ویدئوهای من از سال 87 شروع شد و 6 ویدئو بیشتر هم ساخته نشد. متأسفانه من باید به دو شخصی که نباید، اعتماد کردم.
پس آلبوم "حلقه" برای همین قضایا بدون مجوز منتشر شد؟
"حلقه" آلبومی با 10 قطعه بود که آن را با امیربهادر دهقان جمعآوری کردیم که برای یکی از دوستان فرستادیم تا مجوزش را بگیرد که او موفق به این کار نشد.
همین مسائل باعث شد شما چندین سال از فعالیت حرفهای موسیقیایی عقب بمانید.
بخش زیادی از زمان من تلف آن شد که مردم نامهای علیرضا و حمیدرضا را از یکدیگر تفکیک کنند. قطعات موسیقی ما با دو نام علیرضا و حمیدرضا در کنار یکدیگر پخش شده بود و زمان میبرد تا شما مردم را متوجه این مسئله کنید که تمام زحمتهای این قطعات بر دوش علیرضا بوده است. حمیدرضا همین حالا هم دوست خوب من است اما به هر حال آن قطعات ساختههای من بودند. اشتباه دوم من این بود در برههای خواستم عنوان "علیرضا" را به صورت جداگانه در موسیقی زیرزمین مطرح کنم. اشتباه سوم من هم اعتماد به اشخاصی بود که نباید به آنها اعتماد میکردم. پس از آن تا به خودم آمدم متوجه شدم که 10 سال سپری شده است.
جدایی نام علیرضا از حمیدرضا به خاطر آنکه مردم این دو نام را در کنار یکدیگر میشناختند، ریسک بود. چگونه این ریسک را پذیرفتید؟
من خوشبختانه همیشه انگیزه و تب رقابت داشتهام و چون به تواناییهایم ایمان دارم، اطمینان داشتم که با زمان و داشتن مقداری پول، موفق خواهم شد.
جداییتان از حمیدرضا او را دلخور نکرد؟
به هر حال این جدایی هم به مانند هر جدایی دیگری، دلخوریهایی پشتش بوده، ولی به مرور زمان همه چیز نشان داد که شرایط همکاری ما چگونه بوده است. قطع همکاری ما یکطرفه هم نبود، ما هر دو با یکدیگر خواستیم که راهمان را جدا کنیم. بعد علیرضا کار کرد ولی حمیدرضا کار نکرد. حمیدرضا کارش را با من شروع کرد اما جلو نیامد و نخواست پیشتر برود. در بازار موسیقی امروز هر کسی کار نکند، از سایر خوانندگان جا خواهد ماند. علیرضا هم کار نکرد و جا ماند. نمیتوانم بگویم پتانسیلش را داشت یا خیر، اما برای موفق شدن باید تلاش کرد.
همکاریتان با آقای حاتم پور چگونه شکل گرفت؟
ایشان یک روز به بنده زنگ زدند، پیشنهاد همکاری دادند و ما بعد از صحبتهایی که با یکدیگر داشتیم، تصمیم گرفتیم با یکدیگر همکاری کنیم. قبل از آن هم اکثر شرکتها به من زنگ زده بودند، اما چون ذهنیتی داشتند که من مجاز نمیشوم، همکاریمان شکل نمیگرفت. اولین باری که من برای اخذ مجوز به وزارت ارشاد رفتم، تهیهکنندهای مرا آنجا دید و به من گفت تو برای چه به اینجا آمدهای؟ برو و همان فعالیت غیرمجازت را ادامه بده، اما آقایان حاتم پور با پیشنهادی که به من دادند، متوجه شدم که آدم باانصافی هستند، هم موسیقی میدانند و هم من و موسیقیام را به چشم کاسبی نمیبینند. به نظر من این دو عزیز در بازار فعلی موسیقی کشور ما از جهت تهیهکنندگی و رفتار حرفهای با خوانندگان در رتبه اولاند.
آلبوم "دقیقههام"، قطعات جدیدی بودند که بعد قراردادتان ساخته شد یا آنها را از قبل ساخته بودید؟
بعضی از قطعات این آلبوم برای دو سال پیش و برخی برای شش ماه قبل هستند اما مطمئناً همه آنها طی دو سال اخیر ساخته شدهاند.
از بازخورد آلبومتان راضی بودید؟
صادقانه بگویم که فکر نمیکردم آلبومم اینقدر شنیده شود. چون من یک سال از طرف وزارت ارشاد اجازه انتشار هیچ قطعه موسیقی نداشتم. به نسبت انتظاری که از این آلبومم داشتم، بازخوردی حدود 40 درصد مثبتتر به من داده شد.
کدام قطعه آلبومتان را از همه بیشتر دوست داشتید؟
قطعه "اتفاقی".
حس میکنم نام آلبومتان میخواهد مفهوم خاصی را برساند. "دقیقههام" میتواند تمام دقیقههایی باشد که علیرضا طلیسچی سپری کرده تا اولین آلبوم مجازش به بازار بیاید.
واقعاً همینطور است. در این یک سالی که خدمتتان عرض کردم نمیتوانستم قطعهای منتشر کنم، از حراست وزارت ارشاد خواهش کردم تا اجازه دهند حداقل یک قطعه موسیقی منتشر کنم که این اجازه به من داده شد. من قطعه "دقیقههام" که گُل آلبومم بود و میدانستم شنیده خواهد شد را منتشر کردم. این قطعه به تمام سختیها و آزاری که در دوره ممنوعالفعالیتیام کشیدهام اشاره دارد و مطمئن بودم که بسیار مورد استقبال قرار خواهد گرفت. خوشبختانه بازخوردهایی که از انتشار این قطعه گرفتم، مرا بسیار شگفتزده کرد.
امروز که مجاز شدهاید دیگر تصمیم به انتشار موزیک ویدئوهایی چه به صورت با مجوز و چه بدون مجوز ندارید؟
بدون مجوز که به هیچ وجه. واقعاً خیال ندارم که به موسیقی نحس غیر مجاز برگردم. فعالیتی که چیزی جز تلف کردن عمر برایم نداشت. من نمیدانم خوانندگان زیرزمینی امروزی با چه امیدی فعالیت میکنند؟ اصلاً نمیدانم چگونه ویدئو میسازند. تا کی میخواهند که فلان بزم را گرم کنند یا در عروسی و رستورانها بخوانند؟ برای یک خواننده موسیقی زشت است که در چنین مجالسی بخواند تا به هنر آنها یک سکه بدهند.
از نظر مالی میگویید که خوانندگان زیرزمینی باید بیایند مجاز شوند؟
هم مالی و هم وجهه موسیقی. وقتی موسیقی شما وجههای ندارد، دلیلی ندارد در آن باشید. البته خوانندگان غیرمجازی هم وجود دارند که بدون مجوز هم درآمد خوبی کسب میکنند اما نوع موسیقی و سبک کاری من و امثال آقایان فرزین، یگانه، جهانبخش و گروه سون که پاپ ایرانی میخوانیم، در موسیقی غیرمجاز جایی ندارند. در کشورم مجاز خواهم خواند تا هم زیر پرچم کشورم خواننده شده باشم، هم پدر و مادرم را شاد کنم و هم اینکه من کلاً ذهنیتم با موسیقیهای غیر فاخر فاصله دارد و هرگز از آن دست موسیقیها نخواهم خواند.
موسیقی خودتان را چقدر فاخر میدانید؟
این را من نمیتوانم بگویم. اما من تمام سعیام را میکنم تا موسیقیام متفاوت و ارزشمند باشد. همین که بگویند شعرهایش زیباست و یا نام من را با موسیقیهای سبک نمیشناسند برایم کافی است. این مسئله اگر استمرار داشته باشد، میتواند شخصیت خوبی برای من بسازد.
برای کنسرت گذاشتن آماده هستید؟
بله. تمرینهای ما از حدود 7، 8 روز دیگر آغاز خواهد شد و بچههای گروه من در حال حاضر مشغول نوشتن پارت و آماده شدن برای ارکستر هستند و بعد از ماه رمضان هم به روی صحنه خواهیم رفت.
در تهران یا شهرستان؟
فکر میکنم از تهران شروع کنیم. من به شخصه دوست داشتم که از شهرستان شروع کنم، اما بازار به گونهای است که اگر در تهران شروع کنیم بهتر است.
در حال حاضر بازار موسیقی پاپ کشور پر از نامهای مشهوری است که هرکدام آنها در لحظه از دیگری سبقت میگیرند و نامهایشان در اذهان عموم مردم هک شده و مردم آنها را خیلی دوست دارند. در این میان خوانندهای که ده سال پیش نامآشنا بوده اما به هر صورت، حدود 10 سال را با فعالیت غیرمجاز دستوپنجه نرم کرده و طی این مدت در میان عموم مردم با نامهای مختلفی شناخته شده، موفق خواهد شد تا خود تا همسطح با ستارگان اول موسیقی کشور مطرح کند؟
من به پشتوانه قطعات موفق و جدیدم که بازخورد مثبتی از آنها گرفتهام، تهیهکنندهای خوب و طرفدارانی که همواره از من حمایت کردهاند، به این صحنه ورود کردهام. این مسئله که بتوانم در سطح اول موسیقی کشور بمانم و همیشه موفق باشم، اتفاقی نیست که بشود آن را پیشبینی کرد. اما میتوانم این قول را بدهم که تمام تلاشم را برای آنکه در چنین سطحی بمانم، انجام خواهم داد. زمان همه چیز را مشخص خواهد کرد، اما آنچه واقعیت است، طرفداران من هستند که امیدوارم اضافه شوند. قول میدهم دیگر نمیگذارم کم شوند. من در آلبوم "دقیقههام"، برای هر رده سنی قطعهای خواندهام و دلم میخواهد از همه قشری شنونده داشته باشم. از طرفی علاقهمندم که تمام سبکها را هم امتحان کنم. من قطعه "قرار نبود" را در دستگاه دشتی خواندهام در حالی که قطعه "این زمستونم تموم شد" یک قطعه پاپ آمریکایی است. شما باید با آلبوم من تصمیم بگیرید که چقدر توانایی ماندن در صحنه موسیقی را دارم.
محتوای آثارتان در ادامه این فعالیت موسیقیایی چه تغییراتی خواهد کرد؟
من سعی کردهام که فضای قطعاتم از نظر شاد یا غمگین بودن ترانهها، به تعادلی نسبی برسد، در ادامه نیز همین رویه را در پیش خواهم گرفت. من تا به حال قطعه ضد عاشقانه نخواندهام. در ترانههایی که من میخوانم، هرگز به معشوق توهین نشده و این راوی شعر است که همواره مظلوم واقع میشود. قطعه "منو دریاب" یکی از آثار مثبت من در آلبوم "دقیقههام" بود که از آن بازخورد خیلی خوبی گرفتم.
تولید آلبوم بعدیتان را آغاز نکردهاید؟
هنوز زود است.
اما خوانندهای که بعد از مدتها آمده و میخواهد جایگاهش را محکمتر کند، باید از حالا به فکر آلبوم بعدیاش باشد.
تک قطعههایی آماده کردهام. در حال حاضر حدود 4 ، 5 قطعه آماده دارم که هر کدام آنها برایم عزیز هستند و به مرور زمان منتشر خواهند شد.
پس فعلاً فعالیتتان به انتشار تک آهنگ محدود است؟
طلیسچی: بله. فعلاً دوست دارم بازخورد آلبومم را ببینم. از من قبلاً حدود 18، 19 قطعه منتشر شده و حالا هم یک آلبوم با 9 قطعه. این تعداد برای کنسرت کافی است. میخواهم در آینده تک قطعاتی را منتشر کنم تا مردم بدانند که این قطعات خوب را داشتهام، اما از آنها در آلبومم استفاده نکردهام. حدود دو هفته دیگر، قطعهای از من با نام "سیاه" منتشر میشود که به نظر خودم در حد قطعه "دقیقههام" زیباست، حتی شاید بهتر از آن. من قطعه "سیاه" را به همراه چهار قطعه دیگر نگه داشتهام تا بعد از آلبوم آنها را منتشر کنم و مطمئنم با سروصداهایی که این قطعات به راه خواهند انداخت، آلبومم نیز بالا کشیده خواهد شد. به هر حال من یک سال اجازه انتشار قطعهای نداشتهام و طبیعی است که برای بیشتر شنیده شدن آثارم به فرصت احتیاج داشته باشم. من با دو نام مختلف شنیده شدهام، کسانی که من را نقد میکنند و میگویند طلیسچی خواننده موفقی نمیشود، میتوانند چنین کاری را انجام دهند؟ من اجازه خواندن نداشتهام، این را باید منتقدان درک کنند. اگر حمل بر خودستایی نباشد باید بگویم که نمونه قطعات آلبوم من را جز آلبوم سه چهار خواننده مشهور روی صحنه، نمیتوان در آثار خواننده دیگری پیدا کرد. همین کسانی هم که میگویم روی استیج هستند، همهشان انتشار آلبومم را به من تبریک گفتند. به نظر من، آلبوم "دقیقههام"، حدود 60 درصد توانایی علیرضا طلیسچی است و حدود 40 درصد آن را شما در تکقطعههایی که بعدا منتشر خواهم کرد، خواهید شنید.
تولید آلبوم دومتان را از چه زمانی شروع خواهید کرد؟
از اواسط سال جاری شروع خواهم کرد و از لحظهای که شروع کنم، دو ماه و نیم بعد آلبومم را تکمیل خواهم کرد. چون خودم مؤلف هستم و شعر و ملودی و تنظیم کارهایم را خودم انجام میدهم. قطعاتی را هم به باقی دوستانم برای تنظیم خواهم داد که آنها هم همزمان با من تنظیم قطعات را انجام میدهند. میتوانم از مردادماه مراحل تولید آلبومم را آغاز کنم و اواخر آبان آن را برای اخذ مجوز بفرستم تا نهایتاً در بهمنماه منتشر شود.
روی این مسئله که حتماً خودتان مؤلف آثارتان باشید تا چه اندازه اصرار دارید؟
من اصلاً روی مؤلف بودنم اصرار ندارم. اگر ترانه خوبی که به نوع موسیقیام بخورد به من پیشنهاد شود، آن ترانه را خواهم گرفت. همانطور که تا به حال از کسانی دیگر هم ترانه گرفتهام. ولی سخت پسند هستم. شاید به همین خاطر است که کمتر از دیگران اثری را میگیرم. آلبوم "دقیقههام" را به عنوان آلبوم اول میتوانیم یک آلبوم یکدست قلمداد کنیم که همه کار آن را خودم انجام دادم ولی در آلبوم دوم فکر میکنم از شعرا و ملودی سازهای خوبی استفاده کنم.
این روزها گاهی برای من پیامهایی مبنی بر آنکه - ما مانند شما پولدار نیستیم که اثر خوبی منتشر کنیم، شما با موقعیتت خوش باش - میفرستند، اما جالب است بدانید که من هم آن اوایل یعنی حدود سالهای 83،84 که این حرفه را شروع کردم، پول نداشتم. در واقع، پول نداشتم که شاعر شدم، پول نداشتن مرا آهنگساز کرد و با بیپولی بود که تنظیمکننده شدم. من به خاطر بیپولی این همه سال تلاش کردم که آنقدر قوی شوم تا بتوانم از پس شعر، ملودی یا تنظیم کارهای خودم بربیایم.
فضای موسیقی امروز پاپ را چگونه میبینید؟
صادقانه بگویم که دارد نابود میشود.
شما تا چه اندازه میتوانید از نابود شدن آن جلوگیری کنید؟
این کار را باید سرشاخهها انجام دهند. از موسیقی پاپ ما خیلی کمتر حمایت میشود. چرا امروز باید تا به این اندازه از موسیقی تلفیقی حمایت شود و یک خوانندهای که روی برگه مجوزش عنوان موسیقی تلفیقی آمده، بتواند به سادگی در برج میلاد کنسرت برگزار کند؟ اریکه ایرانیان قیمتی که از یک گروه موسیقی برای یک سئانس اجرا در این سالن اخذ میکند، تقریباً برابر با قیمت بلیتفروشی آن گروه میشود، چه کسی و با چه پشتوانهای رمق میکند در آنجا کنسرت بگذارد؟ فقط یک سالن برای اجرای موسیقی پاپ وجود دارد که جمعیت آن هم 2300 نفر است. خوانندهای مانند من که تازه آلبوم اولم را منتشر کردهام، طبیعی است که باید سالنی کوچکتر در اختیارم گذاشته شود. متأسفانه موسیقی پاپ، موسیقی مظلومی است و باید نهادهای مختلف وزارت ارشاد، شهرداری و.. از موسیقی پاپ حمایت کنند تا این سبک نجات پیدا کند. پس فعلاً ما کاری نمیتوانیم برای آن بکنیم و مجبوریم روی این قایق سوار بر آب بنشینیم و رو به جهت باد پارو بزنیم.
پس تکلیف اینکه میگویند باید دستبهدست هم دهیم تا بتوانیم کاری انجام دهیم چه میشود؟
این شعار است.
شعار زمانی است که خوانندهای در این بازار موسیقی باشد و دلش نسوزد.
اگر من تنها بسوزم، انگشتنما نمیشوم؟ ما اهالی موسیقی پاپ با یکدیگر همبستگی نداریم و به خاطر همین عدم همبستگی، نمیتوانیم کار خاصی انجام دهیم. البته این را بگویم که این عدم همبستگی هم به همان عدمحمایت سرشاخهها مرتبط است. اگر آن نهادها که عرض کردم، از موسیقی پاپ حمایت کنند، این همبستگی هم بین هنرمندان موسیقی پاپ به وجود خواهد آمد. شاید خوانندگان ما به خاطر کمبودهایشان یکدل نیستند و اگر آن کمبودها جبران شوند، همه برای سروسامان دادن موسیقی پاپ تلاش خواهند کرد.