سرویس موسیقی هنرآنلاین: پیمان بزرگنیا درباره تاثیر فرهنگ عاشورا بر موسیقی به هنرآنلاین گفت: از قدیم الایام موسیقی سوگ در مناطق عشایر ایران وجود داشت و زمان بازگشت از جنگ برای کشتهشدگان این نوع از موسیقی برای آن دسته از بازماندگان اجرا میشد.
بزرگنیا ادامه داد: این شکل از موسیقی تا زمان ظهور اسلام ادامه پیدا کرد و بعد از آن با شکل و مدل تازهتر برگزار شد. به عنوان مثال در زمان پیش از اسلام در ایران مراسم کتل برپا میکردند. برپا کردن کتل بخشی از مراسم عزاداری مردان بزرگ در میان مردم بختیاری بود. در این مراسم اسبی را با پارچهٔ سیاه پوشانده و افسارش را به دست مردی میدهند تا آن را دور مافه بچرخاند. در همین زمان یکی از زنان مسن، با صدای بلند اشعاری را در رثای متوفی میخواند. برای هرکس در هر سن و گروه اجتماعی، اشعار خاصی خوانده میشود. الان هم با ورود اسلام این مراسم به شکل دیگر برپا می شود.
وی افزود: یا در کشورهای شمالی مراسم کرنانوازی داشتیم. کرنانوازی از سنتهای قدیمی استان گیلان است که در ماههای محرم و صفر در مناطق مختلف این استان نواخته میشود. کرنا یکی از سازهای منطقه است که تا پیش از این برای اطلاعرسانی و اعلام خبری به مردم از آن استفاده میشده و امروزه تنها به عنوان ساز مراسم عزاداری شخصی و مذهبی از آن استفاده میشود. کرنا معمولا به صورت دسته جمعی و در قالب گروههای ده نفره کرنانواز نواخته میشود که یک نفر سرگروه بوده و بقیه او را همراهی می کنند. طریقه نواختن کرنا بدین گونه است که شخص با تجربهای به عنوان تک نواز گروه، نوایی را در کرنا میدمد و بقیه نفرات پاسخ میدهند.
او ادامه داد: تکنواز گروه، مصیبتی از حضرت امام حسین (ع) را در داخل کرنا دمیده و پس از آن صدای "وای وای" از کرنای وی به گوش میرسد در این لحظه گروه، نوای "حسین وای" را در کرنا میدمند بدین ترتیب شنوندگان "وای وای، حسین وای" را از تک نواز و گروه او میشنوند. کرنا در ایام سوگواری امامان به ویژه امام حسین (ع ) بیشتر مشهود است.
این پژوهشگر موسیقی نواحی در بخش دیگری از صحبتهایش به مداحیهای امروزی اشاره کرد و گفت: متاسفانه امروز دیگر شاهد برگزاری مراسمهای اینچنینی نیستیم و بیشتر نوحههایی را میشنویم که بیشتر شکل پاپ پیدا کردند و از حالت اصلی خود خارج شده است. مقصر اصلی این اتفاق بر گردن بزرگان و رسانههاست. در واقع اساتیدی که نوحههای اصیل را اجرا میکردند درگذشتند و جایگزینی هم نداشتند. از طرفی دیگر به خاطر عدم پوشش رسانهها جوانان ما نسبت به این مسایل آگاهی ندارند.
وی به برنامههای آتی خود اشاره کرد و گفت: محرم بهترین فرصت برای معرفی موسیقی سوگوارهای است و به همین خاطر درصدد برگزاری برنامهای با حضور بیش از ۱۴۰ هنرمند سوگینهخوان موسیقی نواحی کشورمان هستیم تا با رویکرد پژوهشی، آیینهای عاشورایی مناطق بومی خود را در محوطه برج میلاد برای شهروندان تهرانی اجرا کنند. این برنامه از روز از ۱۳ تا ۲۳ آبان ماه در سالن همایشهای برج میلاد برگزار می شود.
این هنرمند در پایان گفت: همچنین با همکاری خانه موسیقی در تدارک برگزاری کارگاه موسیقی سوگوارهای نواحی ایران در ایام اربعین هستیم که بعد از قطعی شدن آنرا رسانهای خواهیم کرد.