گروه موسیقی هنرآنلاین: عرصه فرهنگ و هنر همواره مشکلات و چالش‌های خاص خودش را داشته است و این مساله، در یکی دو سال اخیر با توجه به اتفاقاتی که در سطح جامعه رخ داد، پررنگ‌تر شد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی این عرصه، انتظارات بسیاری را به دوش می‌کشد و رویکرد این نهاد در مواجهه با چالش‌های این عرصه، یک مساله تعیین‌کننده است.
کنش‌های اجتماعی هنرمندان و اهالی فرهنگ و تاثیر چنین کنش‌هایی بر جامعه، یکی از چالش‌هایی بوده که دائما دست‌وپاگیر اهالی این عرصه شده و آنها را با مشکلات حقوقی و قضایی روبرو ساخته است. آخرین نمونه این قضیه به مهدی یراحی خواننده پاپ برمی‌گردد. او البته نخستین کسی نیست که دچار چنین مشکلاتی می‌شود و پیش از این، بسیار کسانی با مشکلات مشابه بوده‌اند؛ اما رویکرد معاونت امور هنری وزارت ارشاد، به عنوان آن بخشی که مستقیما با هنرمندان در تعامل است، در چنین بزنگاه‌هایی چه بوده است؟ محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگویی به تشریح برخی رویکردهای این معاونت در مواجهه با این چالش‌ها پرداخته است.
پشتوانه هنرمندیم؛ به شرط رعایت قانون
اقدامات پیشگیرانه برای مصون ماندن هنرمندان از لغزش‌ها، تعامل دوستانه با هنرمندان و تاکید بر رعایت قانون محورهایی هستند که در بخش‌هایی از سخنان سالاری در این گفتگو به چشم می‌خورند. وی درباره اقدامات پیشگیرانه مذکور گفته است: پارسال در همین اغتشاشات مصون ماندند. از این تعداد 9 هزار نفر یعنی 10 درصد هم به میدان نیامدند. ممکن است چهره‌هایی آمدند که سروصدا داشت اما تعداد اینها به 500 نفر نمی‌رسید. این طرف هم چهره‌های مشهور زیادی داشتیم که به میدان نیامدند و توهین شنیدند. می‌خواهم بگویم از طریق گفت‌وگو، ارتباط، پیغام‌دادن، برگزاری نشست کار انجام شد. در طبقه بالای تالار وحدت تعدادی از هنرمندان دعوت شدند و در نشستی برای آنها توضیح داده شد که چه اتفاقی دارد می‌افتد و از آنها خواستیم مراقبت کنند و جلو انداخته نشوند. درواقع آگاهی‌بخشی شد.
وی گفت: دغدغه‌مندی این معاونت برای ظاهر شدن در قامت یک پشتوانه هنرمندان البته تنها محدود به این اقدامات پیشگیرانه نیست و معاونت هنری وزارت ارشاد، در خصوص هنرمندانی که قربانی برخی لغزش‌ها شده‌اند نیز دغدغه دارد؛ البته به شرطها و شروطها! سالاری در توضیح این رویکرد به ماجرای بازداشت مهدی یراحی اشاره کرده و گفته است: این تصمیم را نهاد قضایی برای او گرفته است. ما می‌توانیم برویم گفت‌وگو کنیم اما وقتی کسی نمی‌خواهد حرفی را بپذیرد، من کاری برایش نمی‌توانم بکنم. اولین گام این است که طرف خودش بخواهد که اتفاقی برایش بیفتد. وقتی تصور هنرمند ما این است که این کار او نوعی مبارزه و حق‌طلبی است، من کاری نمی‌توانم برای او انجام دهم. خیلی از دوستانی که الان روی صحنه هستند، در آن جریان حضور داشتند و پادرمیانی و گفت‌وگو و آگاهی‌بخشی برایشان صورت گرفت. من خودم بارها برای بسیاری از بچه‌های تئاتر به قوه قضائیه زنگ زدم و با مشاور محترم دادستان مفصل صحبت کردم. برخی از اینها جوگیر شده یا تحت فشار آن کارها را کرده بودند.
حرف‌هایی که در عمل می‌بینیم
رعایت قانون امری طبیعی و لازم است و پایبندی به آن، بر هر شهروندی فارغ از حرفه‌‌ها و مشاغل گوناگون واجب و ضروری است. با توجه به نکاتی که پیش‌تر ذکر شد، هنرمندان و فعالان عرصه فرهنگ با رعایت همین یک نکته ساده، می‌توانند وزارت ارشاد را همواره حامی خود ببینند؛ اما این سخن معاون امور هنری، در عمل چقدر دیده می‌شود؟
اشاره سالاری مبنی بر حمایت وزارت ارشاد از هنرمندانی بود که در ناآرامی‌های سال گذشته، مطالبی را منتشر کردند که متناسب با منافع کشور نبود؛ اما هم‌اکنون بر مدار قانون، کار هنری خود را اجرا می‌کنند. امروز مصادیق گوناگونی وجود دارد که برخی از آنها پرفروش‌ترین تئاترهای کشور را روی صحنه دارند. افشاریان هم‌اکنون تهیه‌کنندگی سه اجرا در تئاترشهر و کارگردانی و نویسندگی یک اجرای دیگر را بر عهده دارد.
این حمایت‌ها البته منحصر به یک حرفه خاص و قربانی‌شدگان یک رویداد خاص نیست. پیش از وقوع اتفاقات سال گذشته نیز هنرمندان اهل حاشیه کم نبودند و آنها نیز از دایره تعامل معاونت هنری ارشاد بیرون نماندند. چندین خواننده زیرزمینی در همین دوره، با برخی ضوابط همراهی کردند و موفق به اخذ مجوز برای آهنگ‌هایشان، اخذ مجوز کنسرت و همچنین تیتراژخوانی شدند و این به نوبه خود، اتفاق بزرگی است که سخنان سالاری در گفتگوی اخیر را تایید می‌کند.
اول قانون؛ آخر قانون
مهم‌ترین کلیدواژه‌ای که از کل مصاحبه دو صفحه‌ای با معاون هنری وزارت ارشاد بیرون می‌آید، «قانون» است و بس. معاونت امور هنری وزارت ارشاد نه فقط در حرف بلکه در عمل نیز همواره پایبند به این قضیه بوده است. سالاری برای اثبات این ادعا، ضمن اشاره‌ای به ماجرای بازداشت یراحی، یک بار برای همیشه رویکرد معاونت در قبال هنرمندان فریب‌خورده را معین کرد و گفت: یراحی خودش به‌سمتی رفت که از یک جایی به بعد نخواست تعامل کند. خیلی‌ها پست گذاشتند که ما دیگر با جمهوری اسلامی یا این دفتر موسیقی کاری نداریم و دیگر مجوز نمی‌گیریم. همه اینها روی صحنه اجرا کردند. شما لیست‌ها را ببینید حرف مرا باور می‌کنید. ما دنبال انتقام یا گرفتن حال کسی نیستیم. وقتی خود رهبر انقلاب رفتارشان این‌طور نیست، چرا ما باید این کار را بکنیم! اما باید طرف هم خودش بخواهد. بعضی‌ها از اپوزیسیون بودن قهرمان بودن می‌بینند. من نمی‌گویم تو بیا طرف من، ولی پای حق بایست. ما با هیچ‌کس مشکلی نداریم. فقط طبیعتا ما نمی‌توانیم اجازه دهیم کسانی که بی‌حجاب شده‌اند کار کنند که البته برخی باز خودشان پذیرفتند که طبق قوانین کشور کار کنند و الان روی صحنه هستند. برایمان مهم این است که قانون رعایت شود.