به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی بنیاد آفرینشهای هنری نیاوران، شب ابراهیم قنبری مهر با حضور هنرمندان و علاقمندان به این هنرمند برجسته سازسازی، 17 دی در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
این مراسم به همت مجله فرهنگی هنری بخارا و بنیاد آفرینشهای هنری نیاوران، با حضور دوستداران قنبری مهر و با سخنرانی فرهاد فخرالدینی، مرجان قنبری مهر، یدالله کابلی، هوشنگ امیراردلان، حسین بهروزی‌نیا و سید عباس سجادی برگزار شد.
در ابتدای این مراسم سیدعباس سجادی، مدیرعامل بنیاد آفرینشهای هنری نیاوران گفت: شب قنبری مهر، شب مهر، شب عشق و شب پاکدستی است. قنبری مهر همواره با عشق و ارادت از استاد خود ابوالحسن صبا یاد می‌کند و هنوز هم با وجود استادی خود را قطره کوچکی در دریای هنر میداند و این رمز قنبری مهر شدن است.
سجادی در ادامه گفت: یکی دیگر از خصوصیات بزرگ‌مرد موسیقی ایران علاوه بر ساخت ساز ابداع و بعضا ابتکاراتی که در سازسازی ایجاد کردند تربیت شاگردان خوب است. یکی از شاگردان او استاد بیاض امیرعطایی است که اخلاق و منشش انسان را شرمنده می‌کند. باید خاکساری را از استاد آموخت. استاد در دل همه ما مهر کاشته است
سجادی در پایان سخنان خود از همسر فداکار قنبری مهر قدردانی کرد که با حضورش این هنرمند را به این جایگاه رساند. وی همچنین از طرف بنیاد آفرینش های هنری نیاوران لوح یادبودی را به قنبری مهر اهدا کرد.
در ادامه مراسم مرجان قنبری مهر، فرزند ابراهیم قنبری گفت: پدرم آنقدر مقاوم و عاشق بود که توانست همه سدها را بشکند و در فرهنگ سازسازی ایران نقش عظیمی را ایفا کند و پایگاهی را برای آیندگان بسازد. معتقدم پدرم نابغه است و بسیاری بر این امر اذعان دارند. قنبری مهر بسیاری از سازهای ایرانی را یا تکمیل کرده و یا تغییر داده و اشکالات آنها را برطرف کرده و از میان آنها می توان به سازهای زهی کلاسیک و هارپ اشاره کرد.
وی افزود : پدر حدود ۵۰ سال پیش قیچک سیستان و بلوچستان را آورد و تبدیل به قیچک شهری کرد. امروز ۴۰، ۵۰ سال است که قیچک در ارکسترها استفاده میشود. این ساز امروز دیگر ساز مهجوری نیست. البته هنرمندان هم میبایست این سازها را میپذیرفتند. اما با گذشت زمان اگر چیزی واقعی و درست باشد حتما سربلند بیرون میآید.
او در ادامه گفت: تا قبل از قنبری مهر بربطی وجود نداشت، فقط عود بود. او با تحقیقات خود دریافته بود که عود تغییر یافته بربط است. وی در حجاریها و مینیاتورها ارتباط اندازه بربط را با بدن انسان پیدا کرد و بربط را به اندازه واقعی خود رساند.
وی نیز در پایان سخنان خود از مادر خود به دلیل ۷۰ سال همراهی با استاد قدردانی کرد.
فرهاد فخرالدینی به عنوان دیگر سخنران در شب استاد قنبری مهر گفت: نخستین بار وصف قنبری مهر را از استاد مشترک ما ابوالحسن صبا شنیدم. دستان استاد صبا معمولاً لاک الکلی و رنگی بود. یک روز از او پرسیدم دستهای شما چرا رنگی است؟ نگاه نافذی کرد و گفت من ساز هم میسازم. ویولن هم میسازم. ولی شاگردی دارم که آینده بسیار درخشانی دارد. صبا از این شاگرد اسم نبرد بعداً فهمیدم منظور او قنبری مهر است.
فخرالدینی ادامه داد: روزی به همراه دوستانم به منزل استاد قنبری مهر رفتیم. سال ۱۳۳۹، دو سه سال پس از فوت استاد صبا او در حال کار بود. این خاطره را برایش تعریف کردم بسیار به وجد آمد. قنبری مهر به تازگی از فرانسه که سفری بسیار موفق بود بازگشته بود. در این سفر نوازنده شهیر روس داویدو اویستراخ ویولن ساخت قنبری مهر را دیده بود و برای او بسیار جالب بود که یک ایرانی چنین سازی ساخته است. این نوازنده مطلبی را برای قنبری مهر نوشت. همان روز آقای قنبری مهر نامه را به من داد تا ترجمه شود که در مجله موزیک آن زمان چاپ شد. در آن نامه اویستراخ بزرگ قنبری مهر را استاد جوان با ذوق خطاب کرده و به او در خصوص ادراک درستش از ویولن تبریک گفته و برای او آرزوی موفقیت کرده است.
فخرالدینی افزود: برای ایران افتخار بزرگی است که یک ایرانی به فرانسه رفته دوره ای ببیند ساز بسازد و مورد توجه قرار گیرد. صبا دست به هر کاری زد نتیجه قابل توجه و بزرگی پدید آمد. در زمینه ساخت ساز هم انسان بزرگی همچون استاد قنبری مهر را پرورش داد. بدون شک قنبری مهر بزرگ ترین چهره عرصه سازسازی است.
این موسیقیدان درباره قیچکهای ساخته شده توسط قنبری مهر نیز گفت: تعدادی از این قیچکها در انبار ساز هنرستان موسیقی بود. از بچه‌ها خواستم تا با این سازها کنسرت برگزار کنیم. کنسرت پایان سال هنرستان با این سازها بسیار مورد توجه قرار گرفت.
آهنگساز موسیقی سریال امام علی قنبری مهر را انسانی بزرگ و سراسر مهر خطاب کرد و ابراز داشت : قنبری مهر علاوه بر این که استاد بزرگی در ساخت ساز است در ویولن نوازی نیز چیره‌دست است. حتی فیلمی را دیدم که با ویولن آواز استاد شجریان را همراهی می‌کند و شجریان از این کار بسیار راضی بود . او بسیار با گذشت است و همیشه بخشیده است. در ارکسترهای بزرگ دنیا بودجه کلانی به خرید ساز اختصاص می‌دهند. یک ساز خوب در ارکستر بسیار مهم است. ساز اگر خوب نباشد بهترین نوازنده هم نمیتواند ساز بزند. سازهای قنبری مهر و شاگردانش بی نظیر است. هر مشکلی در هر سازی وجود داشت قنبری برطرف میکرد. در کشورهای دیگر ساز را دولت تامین می‌کند اما قنبری مهر بدون توجه به این مسائل عمری تلاش کرد و سازها را در اختیار نوازندگان قرار داد. ما به وجود او افتخار میکنیم.
فرهاد فخرالدینی در پایان صحبت هایش به نمایندگی از هنرمندان از شهرداری منطقه و اعضای شورای شهر خواستار تغییر نام پارک شقایق که در نزدیکی منزل قنبری مهر است به شقایق مهر شد
یدالله کابلی هنرمند برجسته هنر خوشنویس با ذکر این مطلب که قنبری مهر استاد بسیار بزرگی است اظهار داشت : از استاد بهروزنیا سپاسگذارم که مرا با قنبری مهر آشنا کرد . جانهای شیفتهای همچون استاد قنبری مهر موجب شدهاند تا کارهای بی بدیلی در موسیقی شکل گیرد. اگر بخواهیم به دنیای شگفتانگیز استاد قنبری مهر نگاهی بیاندازیم می بینیم که ذوق و قریحه ای به صورت خداداد در وجود او نهاده شده‌است.
وی قنبری مهر را منشوری چندوجهی دانست که سرشار از قابلیت و فردیت هنری است و افزود: او به اجتهاد هنری رسیده چرا که وحدتی درونی دارد.
کابلی افزود : پنجههای استاد قنبری مهر با خلاقیت مجموعه عظیمی از سازها را در دست و پنجه هنرمندان تراز اول دنیا قرار داده است که باعث افتخار ما ایرانیان است. او در پژوهش درباره چوب و شناخت آن نیز بی نظیر است. همچنین قنبری مهر هنرمندی با عزت طبع است. این ویژگی همه بزرگان در همه هنرها است.
کابلی سخنان خود را در وصف قنبری مهر با خواندن تک بیتی از شیخ اجل سعدی پایان برد.
هوشنگ امیراردلان سخنران بعدی مراسم نیز در سخنان کوتاهی ابراز داشت : یکی از افتخارات من این است که مرحوم دایی بنده عزیزالله اردلان، با استاد ابوالحسن صبا همسایه و دوست بود. سخنی گوهربار را همیشه از این بزرگوار نقل میکرد. از استاد صبا پرسیدند نظرتان درباره موسیقی ایرانی و غربی چیست؟ با همان نجابت و بزرگواری گفت: موسیقی غربی اقیانوس است و موسیقی ایرانی یک قطره اشک است. من در محضر استاد قنبری مهر همان قطره اشکم.
وی سپس ۷ بیت از سرودههای خود به دلیل ۷۰ سال ارادت خود به استاد قنبری مهر قرائت کرد.
حسین بهروزی‌نیا نوازنده نام آشنای عود به عنوان آخرین سخنران گفت: در سال ۱۳۴۹ وارد هنرستان موسیقی شدم و چون سنم کم بود اساتید هنرستان تار را برای من انتخاب کردند. چند سالی تار زدم و پس از چند سال در کنسرت های هنرستان سازی به محسن نفر که امروز نیز از نوازندگان برجسته است از طرف وزارت فرهنگ و هنر وقت هدیه شد. دیدم این ساز متفاوت است با کنجکاوی دریافتم که این ساز هنر استاد قنبری مهر است. همان روز آرزو کردم که من هم روزی نوازنده خوبی بشوم و ساز استاد را هدیه بگیرم. بعدها با عود آشنا شدم و پس از چند سال به عنوان نوازنده با گروههای حرفهای فعالیت کردم تا روزی برای این ساز مشکل پیش آمد و چون ساز بی نظیری بود نمیتوانستم آن را به دست هر کسی برای تعمیر بسپارم. با پرس و جو به آقای قنبری مهر رسیدم. در گوشهای از کارگاه او چشمم به سازی افتاد شبیه عود از استاد پرسیدم این چه سازی است قنبری مهر در پاسخ گفت این ساز بربط ایرانی است. پرسیدم مگر این ساز من همان بربط نیست که عربها گرفتند و دوباره با نام عود به ما دادند. قنبری مهر گفت نه اتفاقا ساز شما عود است. بربط کاسه کوچکتر و دسته بلندتری دارد. از استاد اجازه گرفتم و با آن بربط نواختم. نمیتوانستم چشم از آن ساز بردارم. در همان لحظه ساز خودم را از یاد بردم. از استاد آن ساز را خواستم اما استاد ساز را برای موزه ساخته بود. در همان روز اولین آلبومم را که با عود زده بودم اما نامش را بربط گذاشته بودم به استاد دادم. هفته بعد برای تحویل ساز به منزل قنبری مهر رفتم. استاد به من گفت سازت درست شده و این بربط هم برای شما. از خوشحالی پر در آوردم. گفت شما و من هر دو در یک مسیر گام بر میداریم. شما در احیای نوازندگی ایرانی این ساز و من در احیای ساختمان فیزیکی این ساز. آن روز خدا دنیا را به من داد. از آن روز دیگر به عود دست نزدم.
وی در پایان صحبت هایش گفت : نخستین بار صدای ساز بربط در شهر مالموی سوئد در کنسرت گروه دستان شنیده شد، که بسیار هم مورد استقبال قرار گرفت. چون با دیگر سازهای ایرانی بسیار هماهنگ بود. آن ساز دیگر پاره تن من بود. سپس با موزههای مختلف دنیا در تماس بودم تا به خواست استاد بربط ایرانی شناخته شود. سرانجام شورای موزه ساز لندن که بسیار معروف است درباره پیشنهاد من جلسه برگزار کردند و بربط را به دلیل اینکه ساخت استاد قنبری مهر بود پذیرفتند و به این ترتیب ساز را در موزه لندن به نمایش در آمد
بهروزی نیا در پایان گفت: خوشبختانه امروز ساز بربط کاملا معرفی شده و جا افتاده و هم نوازندگان و هم سازندگان خوبی دارد.
اجرای قطعه ای با ساز بربط توسط حسین بهروزی نیا با عنوان آفتاب نیمه شب و نیز گرفتن عکس دسته جمعی حضار با استاد قنبری مهر پایان بخش این مراسم بود
شایان ذکر است پیش از اجرای بخش پایانی استاد قنبری مهر از تمامی دست اندرکاران برگزاری این برنامه تشکر کرد و برای اساتید موسیقی ایران سلامت و بهروزی آرزو کرد.