سرویس موسیقی هنرآنلاین: استاد حسین دهلوی آهنگساز و رهبر ارکستر صبح روز سه‌شنبه 23 مهر بعد از مدت‌ها مبارزه با بیماری درگذشت. او 92 ساله بود.
مهر با انتشار خبر درگذشت زنده‌یاد دهلوی نوشت او در بیمارستان شریعتی تهران از دنیا رفت. این هنرمند پیشکسوت موسیقی در سال‌های اخیر به بیماری آلزایمر مبتلا بود و از چندی پیش با صلاحدید خانواده خود در آسایشگاه بستری شده بود.
حسین دهلوی متولد سال 1306 در شهر تهران بود. او آموزش موسیقی را از پنج سالگی نزد پدرش معزالدین دهلوی از شاگردان علی‌اکبر شهنازی فراگرفت. در 9 سالگی با تشویق مادرش دوره اول ساز ویولن را نزد پدر و دوره دوم (ردیف راست کوک) را نزد ابوالحسن صبا فراگرفت. با ورود به هنرستان موسیقی به فراگیری علمی موسیقی گرایش پیدا کرد و هارمونی، کنترپوان و اصول آهنگسازی را نزد حسین ناصحی گذراند.
مرحوم دهلوی دانش‌آموخته هنرستان عالی موسیقی در رشته آهنگسازی بود. او در دوره هنرستان با همکاری ابوالحسن صبا ارکستر شماره یک هنرهای زیبا را راه‌اندازی و تعدادی از آثار صبا را برای ارکستر تنظیم کرد. پس از درگذشت استاد صبا در سال 1336، رهبری این ارکستر را که بعداً ارکستر صبا نام گرفت عهده‌دار شد و شاخه‌های 2، 3 و 4 را هم به آن افزود. این ارکسترها از زمان گشایش تلویزیون ایران در سال 1337 به‌صورت هفتگی در تلویزیون اجرای برنامه داشتند.
نخستین اثر دهلوی در زمینه ارکستر موسیقی ملی، به نام "سبک‌بال" در سال 1332 در دستگاه شور تصنیف شد. کنسرتینو برای سنتور و ارکستر نیز یکی از بخش‌های این آلبوم، نتیجه همکاری مشترک دهلوی با فرامرز پایور است. آثار بعدی دهلوی مانند "گفتگوی دل در شور" (سال 1336) و "فروغ عشق در بیات اصفهان" از تجربیات ارزشمند او در تلفیق شعر و موسیقی ایرانی به شمار می‌روند.
ساخت موسیقی برای فیلم‌های مستند، مشاوره در انتخاب موسیقی و تیتراژ فیلم‌ها که از او به نام مستعار "فریبا" یاد شده، موسیقی فیلم مستند "موج و مرجان و خارا" از ابراهیم گلستان و فیلم سینمایی "هفده روز به اعدام" به کارگردانی هوشنگ کاووسی از کارهای این هنرمند است.
دهلوی از سال 1341 تا فروردین 1350 ریاست هنرستان موسیقی ملی را بر عهده داشت و در دوره دوم هنرستان رشته‌های تئوری موسیقی ایران، تلفیق شعر و موسیقی، فرم موسیقی ایران، هارمونی و ارکستر را آموزش می‌داد. در این سال، برای تحقیق و مطالعه به آلمان و اتریش سفر کرد.
پارتیتور آهنگ‌های دهلوی به نام‌های دوئو سنتور در سه‌گاه، شورآفرین در شور برای ارکستر، چهارنوازی مضرابی در اصفهان، سوئیت بیژن و منیژه بر اساس اشعار حکیم ابوالقاسم فردوسی برای ارکستر زهی، بیژن و منیژه برای ارکستر سمفونیک 8 قسمت و سرباز برای آواز گروهی و ارکستر برخی از آثار دهلوی است که به چاپ رسیده است.
مهم‌ترین آثار حسین دهلوی کتاب پیوند شعر و موسیقی آوازی است که حاصل بیش از 40 سال تجربه او در تلفیق موسیقی با شعر است که جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی را نیز از آن خود کرد. پایه‌گذاری ارکستر مضرابی با همکاری 66 نفر از نوازندگان سازهای مضرابی ایرانی که در سال 1372 روی صحنه رفت از دیگر فعالیت‌های این استاد فقید است.
حسین دهلوی در سال 1382 به‌عنوان چهره ماندگار تقدیر شد.
استاد دهلوی در دی‌ماه 1392 در دیدار با اعضای موسسه هنرمندان پیشکسوت ایران با اشاره به این که در حسرت اجراهای اپراهای خود مانده است، توضیح داد: "من شاید جزو نخستین کسانی بودم که اپرا نوشتم ولی متأسفانه هیچ‌یک از این اپراها به اجرا درنیامد. چرا که هم حمایت دولت را می‌خواست و هم ایراداتی به کم و کیف نگارش این اپرا وارد می‌کردند. یکی از ایرادهایی که به اجرای این اپرا گرفته می‌شد، صدای سولوی زن در اپرا بود و مدام تأکید می‌شد برای این که این اثر به مرحله اجرا برسد باید صدای خواننده‌های زن را حذف کنم، اما من نمی‌توانستم چرا که صدای زن اساس نگارش این اپرا بود. موسیقی جهان بزرگی است و خوشبختانه در این دنیای بزرگ فرصتی برای من فراهم شد تا این اپرا و آثار دیگری چون "خسرو و شیرین" و "بیژن و منیژه" را بنویسم، اما در حسرت اجرای آن‌ها مانده‌ام و حتی یکی از این‌ها اجرا نشده است."
برگزارکنندگان نخستین جشنواره دانشجویی موسیقی صبا در اسفند 1395 مراسم بزرگداشت استاد دهلوی را با حضور هنرمندانی چون حسین علیزاده، نادر مشایخی، فریدون شهبازیان و حمیدرضا دیبازر برگزار کردند.
علیزاده در آن مراسم با اشاره به دوران تحصیل خود در هنرستان موسیقی گفت: "دهلوی احترام، عشق و تعهد به موسیقی را در هنرستان به ما یاد داد، در شرایطی که موسیقی رایج در جامعه چیز متفاوتی بود. زمانی که دهلوی رئیس هنرستان شد با جامعه‌ای روبه‌رو بود که در آن موسیقی جایگاه خوبی نداشت و ضمن اینکه هنرمندان موسیقی هم افراد سالمی نبودند. موسیقی ما از زمانی که ممنوع شد و در جامعه دچار محدودیت شد در خفا رشد کرد و این موضوع باعث شد رابطه درست خود را با جامعه از دست بدهد. تربیت ما از همان کودکی در هنرستان آغاز شد و به‌عنوان مثال اگر در جمعی ساز می‌زدیم که مناسب نبود، وقتی دهلوی می‌فهمید نام ما به جرم اینکه در جای نامناسب ساز زدیم روی تابلوی اعلانات می‌رفت. این ساز زدن در جای نامناسب، در مراحل نهایی به هنر فروختن می‌رسد و من معتقدم کسانی که زیر دست دهلوی تربیت شدند هیچ‌وقت هنر خود را نفروختند."
هنرآنلاین درگذشت این استاد برجسته را به اهالی هنر تسلیت می‌گوید و برای خانواده او آرزوی شکیبایی دارد.