به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی فرهنگسرای ارسباران، سی و دومین نشست آیین آواز با تجلیل از استاد محمد باقر جعفری و اجرای موسیقی لرستان عصر سه شنبه 27 فروردین در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
ابتدا محمد ملاآقایی در دو بخش با قطعات محلی لری و سنتی با همراهی مختار فلاحی (نوازنده سازهای کمانچه و ویولن و سرپرست گروه صبا)، امیر بیات (نی)، آرین امیری (سنتور) و فرهاد الماسی (تنبک) آوازهایی در مایه افشاری را برای تقدیم به همه مصیبتزدگان سیل امسال اجرا کرد.
با توجه به این که خواننده باید با کلمات و مفاهیم درست پیامهای خود را به مخاطب برساند تا از هرگونه ابهام جلوگیری شود.
بررسی" غلطهای مصطلح آوازی" با حضور جاوید عباسی فلاح، مسعود اعرابی و علی شیرازی کارشناس مجری موضوع این نشست آیین آواز بود.
جاوید عباسی فلاح با اشاره به موقعیت جغرافیایی خاص ایران و اینکه همواره مورد تاختوتاز کشورهای بیگانه و مهاجمان اعراب، مغول، افغان قرارگرفته است اظهار داشت: زبان و کلمات بیگانه وارد فرهنگ و زبان ما شده است بهطور مثال کلمات دوغ، اردو، نعناع، سوغات، یاغی (مغولی)، جنگل، چاپ، کپی، نیلوفر، نارگیل (هندی) آدرس، اومبیل، بانک، پارک، پارلمان (فرانسوی) بطری، ساندویچ، والیبال (انگلیسی) و کلمات استکان، درشکه، کالسکه از روسیه وارد زبان ما شده است. متأسفانه کلمات بیگانه در زبان محاوره بسیار به کار میرود و غلطهای مصطلح در بیان بهوفور شنیده میشود.
علی شیرازی در خصوص غلطهایی که در محاوره تکرار میشوند عنوان کرد: کلمه گاهی یک معنی و یک مفهوم دارد در تعریف میگویند چه آدم خوبی است بهجای آنکه بگویند چه فروشنده خوبی است (آدم اولین پیامبر و خاص است). وی خواهشا" که خواهش کلمه فارسی با تنوین عربی و کلماتی از این دست صحیح نمیباشند.
وی به غلطهای جزئی و کلی و کلمات تحریری اشاره کرد که در تصنیف، شعر کلاسیک با حالات آهنگین و وزندار به شعر کهن پهلو میزنند (چّشم و چِشم) و اینکه بیان ردیف کریمی و ردیف استاد دوانی و ردیف طاهرزاده غلط است و بهجای آن بهتر است به مکتبهای موسیقی اشاره شود.
جاوید فلاح در ادامه افزود: غلط مصطلح گفتاری به اصطلاحاتی گفته میشود که با جاگذاری فتحه، کّسره عوض نمیشود و باید صحیح آن به کار رود همانند (چُنین و چِنان) و کلمات (پائیز، آئین) که همزه عربی دارند و در فارسی نباید به کار روند.
وی تأکید کرد: غلطهای مصطلح که معنی آنها با یک کّسره و فتحه عوض میشوند، همانند آخِر به معنی عاقبت، آخّر به معنی پایان وقّنا بینیازی، قِنا به معنی صوت و آواز، مُهین اهانت کننده و مِهین به معنی بزرگترین، فّراق آسودگی، فِراق جدایی را از این دست شمرد.
مسعود اعرابی عنوان کرد: زبان جاری است و راه خود را میرود. زبان پویا از زبان بیگانه وام میگیرد. در تاریخ آواز ایران صفحاتی که شنیده میشود غلطهای بسیاری دارد ولی گاهی موجب جذابیت خوانندگی میشود و داشتن یک آنی در آواز غلطها را میپوشاند. از نظر من غلط مصطلح باید در جای دیگری مورد بحث قرار گیرد.
اعرابی در ادامه افزود: اگر برای آواز یک وظیفه و کارکرد صرفاً" موسیقیایی در نظر بگیریم آنوقت کلام در مرحله بعد قرار میگیرد. من ترانه لُری را نمیفهمم اما از آن لذت میبردم. وقتی آواز را با کلام میدانیم جایش با کلمه عوض میشود و ما باید در خدمت معنا و کلام باشیم. او به دو جریان بّرزمان و فرازمان نیز اشاره داشت که در رویکرد فرازمانی آوازخوانان به سراغ اشعار کهن میروند و یک مضمون تغزلی را میخوانند.
وی همچنین به وجود حکمت، فلسفه، حماسه، شعر نیمایی و شعر فروغ در آواز ایرانی اشاره کرد که میتواند همانند غزل و عاشقانه خواننده شود. و اینکه چرا آوازخوان خود را محدود کند و اینکه مفاهیم عرفانی، فلسفی در زندگی ایرانی کجاست. آقای ناظری سعی بر تألیف و تنظیم آواز نیمایی دارد. ما ردیف را میخوانیم اما صرفاً" انگار مناسکی را اجرا کردیم بدون تأثیرگذاری لازم. وی به آسیبهای آواز معاصر، بیتوجهی به ظرفیتهای موسیقی نواحی و عاشیقها، تعزیه، نظامی، فردوسی در آواز ایرانی اشاره داشت. ماندن در شکوه آوازی گذشته مثل گلپا و شجریان عکس خواسته آنهاست چرا که باید رویکرد جدید داشته باشیم.
وی تأکید کرد: نباید رویکرد تکبعدی به هنر داشت. مطالعه در زمینه شعر نو کم است و آوازخوان باید به تماشای گالری و فیلم و گوش کردن موسیقی دیگران بپردازد و نسبتمان را با هنر معاصر دریابیم. و حتماً با پژوهش و کشف دریافتهای جدید به آوازهای نو روی آوریم.
فلاح عنوان کرد: شاعر آوازخوان نیست. کلام، دستگاه و صدا مهم است کار من بررسی سینما و گالری نیست کار من موسیقی و کلام است.
محمدباقر جعفری نیز با همراهی ایرج طیبی (ویلن)، حمیدرضا ناظریان (سنتور) و منصور باقری به آوازخوانی پرداخت.
همچنین اجرای آواز احمد بیرانوند و سجاد شوشتری بخش دیگر این نشست بود.
استاد محمدباقر جعفری با حضور اساتید موسیقی و فرهنگ میلاد کیایی، سید رضا صحرایی، هوشنگ حسینی، سید حسین جعفری، مسلمی، قدرت اله انتظامی، کهربایی، عباسی فلاح، مسعود اعرابی، ظریفی، ملاآقایی تجلیل شد.
محمدباقر جعفری از شاگردان استاد زندهیاد اسماعیل مهرتاش است که دهه 30 آوازهایی با اجرای او در رادیو ایران پخش میشد.
نشست تخصصی آموزشی آیین آواز به مدت سه سال است توسط کانون موسیقی ارسباران با هدف فراهم آوردن بستری مناسب برای بررسی مشکلات و انتقال تجربه بزرگان هنر آواز، احیای این هنر، تجلیل از بزرگان موسیقی آواز و معرفی استعدادها و چهرههای ناشناخته این هنر راهاندازی شده است.