سرویس موسیقی هنرآنلاین: شاید اگر چند سال گذشته که ارکسترها سمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران به خاطر شرایط بد مدیریت به حالت نیمهتعطیل درآمده بودند، گفته میشد که روزی این ارکسترها اجراهای موفقی را در یک کشور مهم روی صحنه میبرند، کمتر کسی این مسئله را باور میکرد، اما خوشبختانه این رؤیا با کمک معاونت هنری وزارت ارشاد و بنیاد رودکی به واقعیت تبدیل شد و اکنون ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران نه تنها دارای روح و جریان هستند بلکه به تازگی اجراهای ویژهای در روسیه برگزار کردند.
اعضای منتخب ارکسترها به رهبری شهرداد روحانی و فریدون شهبازیان به خوانندگی سالار عقیلی، همزمان با برگزاری جام جهانی فوتبال در روسیه سه اجرا در سه شهر سنت پترزبورگ، مسکو و کازان با حضور حداکثری تماشاگران روسی داشتند. در در این گزارش شهرداد روحانی رهبر ارکستر سمفونیک تهران، فریدون شهبازیان رهبر ارکستر ملی ایران و علیاکبر صفیپور مدیرعامل بنیاد رودکی درباره کمیت و کیفیت اجراها صحبت کردهاند:
بهترین اجراهای ارکستر سمفونیک
شهرداد روحانی درباره این اجراها گفت: میتوانم با اطمینان خاطر بگویم که این سه اجرا بهترین اجراهایی بودند که ارکستر سمفونیک تاکنون داشته است. این تنها حرف نیست و خوشبختانه از تمام این اجراها فیلم گرفته شده است و هر بینندهای با دیدن آن به صدق حرف من خواهد رسید.
رهبر ارکستر سمفونیک تهران ادامه داد: ما در کنسرواتوآر چایکوفسکی بهصورت حرفهای این برنامهها را بهصورت صوتی و تصویری ضبط کردیم که حتماً منتشر خواهد شد. سوای اینها، تمام این برنامهها بهصورت خصوصی یا توسط خبرنگاران حاضر در سالن ضبط و در شبکههای اجتماعی منتشر شد که بازتاب خوبی نیز داشت.
روحانی همچنین گفت: ارکستر در سالنهای معتبر و شناختهشده روسیه مانند کنسرواتوار چایکوفسکی، فیلارمونیک سنت پترزبورگ و همینطور سالن کازان آرنا که جزو بهترین سالنهای این کشور محسوب میشود، روی صحنه رفت و به گفته اشخاص غیر ایرانی که حضور پیدا کرده بودند، همگی ارکستر سمفونیک تهران را تحسین کردند.
رهبر ارکستر سمفونیک تهران تأکید کرد: البته به نظر من دلیل اصلی این موفقیت نوازندهها هستند که تمام تلاش خود را کرده و اعتبار بسیار خوبی برای کشورمان کسب کردند.
روحانی اضافه کرد: پس از بازگشت تمرینهای ما شروع خواهد شد و دو هفته بعد نیز در تاریخهای 14 و 15 تیر در تالار وحدت اجرا داریم. در این برنامه یک سولیست پیانوی بسیار جوان، پیانیستی که پدرش اتریشی و مادرش پیانیست ایرانی است، کنسرت پیانوی راخمانینف شماره 2 را اجرا خواهند کرد. علاوه بر این دو هفته بعد ارکستر سمفونیک با رهبری مهمان ایرانی برنامه اجرا خواهد کرد.
او در پایان گفت: ما اخیراً ضبط دو قطعه جام جهانی را با ارکستر سمفونیک انجام دادیم که سیدیهای آن منتشر شده است. به طور کلی برنامههای ارکستر سمفونیک معمولاً ضبط تصویری و صوتی شده و در دسترس علاقهمندان قرار میگیرد.
حمایت مالی شرط اصلی برای انجام کارهای بزرگ است
فریدون شهبازیان رهبر ارکستر ملی ایران هم درباره کیفیت اجراها گفت: اجرای ارکسترها از نظر من خوب و راضیکننده بود، اما اجرا تنها این نیست که ما برویم روی صحنه یک اثر را به اصطلاح بنوازیم و تمام شود. در واقع هر اجرا شامل خیلی از مسائل است، نظیر این که نوازنده آرامش داشته باشد و از نظر موزیکالیته بتواند کار را درست انجام بدهد و از نظر کیفیت کار خوبی را ارائه دهد وگرنه نواختن چند نت کار سهلی بود که همه میتوانند این کار را انجام دهند.
او ادامه داد: ما یک مقدار از نظر کیفی مشکل داشتیم که طبیعی است چون ما در سفر بودیم و در کشور غریبه برنامه داشتیم، اما رویهمرفته من از اجراها بهخصوص از اجرا در شب سوم خیلی راضی هستم.
شهبازیان همچنین گفت: ارکستر ملی ایران برای دو شب اجرا به مناسبت هفته فرهنگی ایران در آذربایجان هفته آینده از طرف وزارت ارشاد و آقای دکتر صالحی وزیر ارشاد عازم باکو میشود. یک اجرا برای افتتاحیه در شب جشنواره هفته فرهنگی ایران و یک اجرا هم در شهر گنجه برای مردم داریم که امیدوارم اجرای خوبی را شاهد باشیم. البته ما پیش از این تمریناتمان را با خواننده و ارکستر انجام دادهایم و همه چیز آماده است. امیدوارم این برنامه هم مثل اجراهای مسکو رضایتبخش باشد.
رهبر ارکستر ملی ایران در بخشی از صحبتهایش به اهمیت حضور اسپانسر مالی اشاره کرد و گفت: ما چهار ماه پیش به مسکو آمدیم و تفاهمنامه امضا کردیم و پس از چهار ماه کار را عملیاتی کردیم، همان اتفاقی که در مورد ایتالیا و سایر کشورها افتاد. لذا داشتن برنامهریزی درست، مدون و حامی مالی شرط اصلی برای انجام کارهای بزرگ است.
ما تمام تلاشمان را کردیم
علیاکبر صفیپور مدیر عامل بنیاد رودکی نیز درباره کیفیت برنامهها در روسیه گفت: این سؤال باید از مخاطبان و کسانی که تمام اجراها را دیدند، پرسیده شود چرا که ملاک ارزیابی آنها هستند تا خود ما. من بهعنوان مدیر این بخش تنها صحبتی که میتوانم داشته باشم این است که ما تمام تلاشمان را کردیم تا اجراهای حسابشده تعریفشده و متنوع را در سه تا شهر داشته باشیم و کسانی که میآیند بتوانند توانمندی ارکسترهای ما در موسیقی کلاسیک غربی، موسیقی ایرانی را - که هم با سازهای ایرانی و هم غربی اجرا میشود - و هم تواناییهای خوانندگان ایرانی را ببینند.
او ادامه داد: ما در سنت پترزبورگ 1400 صندلی در شهر مسکو 1800 صندلی و شهر کازان که یک مقدار کوچکتر بود 800 صندلی در اختیار داشتیم که همه آنها پر شده بود. این در حالی است که همزمان خوانندگان ایرانی دیگری هم در همین زمان در این شهرها برنامه داشتند. بر اساس اطلاعاتی که من به دست آوردم آنها در اجراهایشان جای خالی زیادی داشتند و این نشاندهنده استقبال از برنامه ما است. علاوه بر این مسئله مهمتر این است که اکثر مخاطبان حاضر در سالن خارجی بودند و این علاقه به ایران و موسیقی ایرانی، بهویژه در سطح ارکسترال در شهر مسکو را - که یکی از مراکز اصلی است - نشان میدهد و ثابت میکند که کار بسیار خوب و مناسبی به وقوع پیوست.
صفیپور ادامه داد: این اتفاق زمانی افتاد که ما چند هدف مشترک داشتیم، به صورتی که بتوانیم از تیم ملی کشورمان حمایت کنیم، در کنار فوتبال، هنر ایرانی را داشته باشیم و هم این که مخاطبان ما صرفاً ایرانی و روسی نباشند و حتی افرادی که از جاهای دیگر برای تماشای بازیها به استادیومها میآیند بتوانند از برنامههای ایران استفاده کنند.
مدیرعامل بنیاد رودکی اضافه کرد: برداشت من این هست که این کنسرتها کاملاً جهانی و بینالمللی بود، بهویژه اینکه با تماشای ویدئوهای اجرا شاهد حضور شرکتکنندگانی از مکزیک تا آسیای شرقی و جاهایی مختلف در سالنها بودیم که این برای ما یک امتیاز و دستاورد است. پیامهایی که حداقل من از کسانی در حوزه موسیقی در روسیه فعال هستند، دریافت کردم نشان میدهد که خیلی از این افراد اصلاً باور نمیکردند که ما در کشورمان چیزی بهعنوان ارکستر داشته باشیم، چه برسد به این که قطعاتی را روی صحنه و در بهترین سالنها اجرا کنیم، در نتیجه این بهترین و امتیازاتی بود که کسب شد.
او تأکید کرد: البته نباید فراموش کنیم که این اولین تجربه ما در روسیه بود. امیدوارم این تجربه در کشورهای دیگر تکرار شود و کارهای بهتری را شاهد باشیم.
صفیپور ادامه داد: با نگاهی به گذشته و توجه به این مسئله که این ارکسترها سالهای قبل مرده محسوب میشد، امروز شاهدیم ارکسترهای ما زنده است و برنامههای بینالمللی اجرا میکند. این اتفاق بزرگترین حرکت در تاریخ حیات ارکستر به شمار میرود.
او همچنین گفت: قطعاً هر مجموعه برای پویایی بیشتر و اینکه بتواند وظایف خودش را بهخوبی انجام دهد نیازمند برنامهریزی است، برنامهریزی یعنی این که شما بتوانید کار و تولید کنید و در نهایت تمرین و اجرا مداوم داشته باشید. این را هم در نظر داشته باشید که این کار تعطیلی ندارد چرا که اگر تعطیل کنیم دوباره به نقطه سر خط باز خواهیم گشت. اگر میبینیم معاون کنسرواتوار مسکو در سخنرانی خود اعلام میکند که بالاخره بعد از 150 سال انتظار ارکستر ایران آمد و نواخت به چه معناست؟ یعنی که ما نباید در یک ایستگاه ایستاده و فکر کنیم کار ما به پایان رسیده است، مطمئناً بنیاد رودکی برنامههای متنوعی را در ادامه خواهد داشت و تمام تلاشمان را میکنیم تا در کشورهایی که امکانش فراهم هست بتوانیم توانمندیهای خودمان را نشان دهیم و در حوزههای آموزش و ارتقا سطح نوازندهها و بهبود روزبهروز آن تلاش کنیم. بنیاد رودکی برنامهریزی استراتژیک دارد و این برنامه راهبردی در تمام بخشها هست که فقط یک بخش آن ارکستر است.
صفیپور درباره نقش مدیریتی خود در انجام این پروژه گفت: من در کنار همکارانم کمترین سهم را داشتم. من فقط وظیفه هماهنگی را انجام دادم چون کار بهصورت جمعی انجام میشود. هیچکس بهتنهایی نمیتواند کاری انجام دهد و همه در کنار هم میتوانند کار را جلو ببرند و یک مجموعه را تکان بدهند، یعنی مدیر عالی مجموعه وظیفه هماهنگی دارد و باید بتواند مذاکرات را به نتیجه برساند. شخصاً روحیهای دارم که میگویم کاری را که انسان شروع میکند باید به بهترین شکل به پایان برساند.
مدیرعامل بنیاد رودکی در پایان درباره ادامه حضور خود در این بنیاد، گفت: این اختیار طبق قانون به عهده وزیر محترم فرهنگ و ارشاد است. بنده دو سال پیش اول تیرماه حکم خود را از دکتر جنتی بهعنوان مدیرعامل بنیاد دریافت کردم. طبق اساسنامه بنیاد، مدیریت این مجموعه دو ساله است، در نتیجه در حال حاضر مدیریت من به پایان رسیده است و از این پس اختیار در ید وزیر محترم ارشاد خواهد بود و مطمئناً ایشان بهترین تصمیم را خواهند گرفت.