سرویس موسیقی هنرآنلاین: اواخر اردیبهشت‌ماه دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت ارشاد اطلاعیه‌ای با امضای علی ترابی مدیرکل این دفتر با موضوع ایجاد تغییرات در ساز و کار فعالیت تخصصی خود صادر کرد.
در این اطلاعیه در چند بند به تغییرات مورد نظر دفتر موسیقی اشاره شده است. در بند الف آماده است: محدودیت افراد حقیقی در ارائه تقاضای صدور مجوز تک آهنگ برداشته شده و از این پس افراد حقیقی می‌توانند بدون محدودیت کلیه آثار خود را برای بررسی و صدور مجوز به دفتر موسیقی ارائه کنند.
بند ب به این اشاره دارد که در سه حوزه موسیقی بی‌کلام اصیل و دستگاهی ایران، موسیقی بی‌کلام نواحی و موسیقی بی‌کلام کلاسیک، آثار کلیه آهنگسازانی که حداقل دو بار موفق به کسب مجوز دفتر موسیقی برای آلبوم و یا اجرای صحنه‌ای شده باشند، از بررسی شورای موسیقی بی‌نیاز خواهد بود. در بخش دیگر این بند آمده است: کیفیت گروه‌های موسیقی اجراکننده آثار بی‌کلام سه حوزه یادشده نیز به‌شرط آنکه مشخصات گروه در دفتر موسیقی ثبت شده، حداقل دو بار مجوز اجرای صحنه‌ای گرفته و ترکیب آن نیز ثابت مانده باشد، نیاز به بررسی در شورای موسیقی نخواهد داشت. در صدور مجوز برای آثار آهنگسازان یادشده و گروه‌های واجد شرایط، صرفاً مستندات اداری اخذ و روند بررسی‌های دیگر در زمانی کوتاه اعمال خواهد شد.
در بند ج نیز اشاره شد که نحوه صدور پروانه فعالیت استودیوهای صدابرداری به این شکل تغییر می‌یابد: افزایش اعتبار پروانه فعالیت موقت از شش ماه به یک سال و صدور پروانه دائم فعالیت پس از فعالیت قانونی طی مهلت پروانه موقت (به‌جای پروانه‌های چهارساله فعلی)
درباره این تغییرات با سه فرد فعال در این حوزه لوریس چکناواریان آهنگساز و رهبر ارکستر، بابک چمن‌آرا ناشر و تهیه‌کننده موسیقی و تئاتر و سامان احتشامی نوازنده، آهنگساز و مدرس صحبت کردیم.
چکناواریان: تغییرات باعث دلگرمی هنرمندان می‌شود
لوریس چکناواریان آهنگساز و رهبر ارکستر ضمن مثبت خواندن این حرکت به هنرآنلاین، گفت: خب خیلی خوب است که چنین تصمیمی گرفته شده و قرار است به مرحله اجرا درآید، چرا که باعث دلگرمی هرچه بیشتر هنر و در نهایت هنرمندان خواهد شد و خود این اتفاق مبارک است که باید تقدیر شود.
او ادامه داد: همین که قدمی مثبت برای رفاه هنرمندان برداشته می‌شود بسیار خوب و قابل توجه است. جدا از تمامی این مسائل من آقای ترابی را سالیان سال است که می‌شناسم و به او اعتماد و اطمینان کامل در تمامی زمینه‌ها دارم. در نتیجه مسلماً هر تصمیم و قدمی که این فرد بگیرد برایم کاملاً قابل احترام است.
چمن‌آرا: بخشی از موسیقی می‌تواند آزادتر و چابک‌تر حرکت کند
بابک چمن‌آرا ناشر و تهیه‌کننده موسیقی و تئاتر تغییرات در ساز و کار فعالیت تخصصی را کمی تا قسمتی مثبت ارزیابی و در عین حال به خبرنگار هنرآنلاین، گفت: مسئله‌ای که نباید فراموش شود این است که در کل تغییر خوب است اما در کنار تحول در ساختار زیرساخت‌ها هم باید به‌موازات هم دچار تغییر شود تا بتوان نتیجه‌ای مثبت از آن حاصل کرد.
این ناشر اضافه کرد: با وجود بروکراسی که در ساختمان دفتر موسیقی و دیگر ساختمان‌های اداری وجود دارد من فکر می‌کنم با این اطلاعیه هنرمندان و برگزارکنندگان کنسرت خیلی راحت‌تر و به دور از استرس می‌توانند برای اجرای خود برنامه‌ریزی کنند. دستوری که صادر شده برای آثار با کلام نیست، اما بازهم بخشی از موسیقی می‌تواند آزادتر و چابک‌تر حرکت کند.
او همچنین گفت: اینکه هنرمندان به شکل شخصی بتوانند مجوز آلبوم‌های خود را دریافت کنند، منافاتی با کار ما (موسسه‌های فرهنگی هنری و ناشر موسیقی) ندارد. اگر کسی بخواهد از برند، خدمات و کار ما استفاده کند می‌تواند این کار را انجام بدهد. افرادی هم که می‌خواهند به شکل شخصی مجوز آلبوم بگیرند دیگر نیاز نیست میلیون، میلیون به دلالانی که به وجود آمده پول بدهند.
این تهیه‌کننده موسیقی در بخش دیگری از صحبت‌های خود وجه دیگری از این حرکت را مثال زد و گفت: کار اصلی ما به‌عنوان ناشر و تهیه‌کننده این است که خودمان ایده پرداز و خالق آثار هنری باشیم، نه اینکه اثر را به شکل آماده برای ما بیاورند و ما مجوز آن را بگیریم. به هر حال اگر کسی بخواهد وارد بازار حرفه‌ای شود ناچار است به سراغ ناشر و پخش‌کننده بیاید زیرا فروشگاه‌ها از شخص کالا نمی‌گیرند.
مدیرعامل موسسه "آوار خورشید" در پایان گفت: اگر با برداشته شدن محدودیت شخص حقیقی برای صدور مجوز آلبوم، من و همکارهایم خسارتی ببینیم، این خسارت کمتر و قابل جبران تر است تا خسارتی که در حال حاضر دلال‌ها به وجود آوردند. آن‌ها هم آبروی ما را بردند و هم هنرمندان را تحت فشار گذاشتند. ضمن اینکه من فکر نمی‌کنم برای شرکتی که کار حرفه‌ای انجام می‌دهد، مشکلی پیش بیاید.
سامان احتشامی: شورای موسیقی باید صرفاً به اعمال نظر بپردازد
سامان احتشامی نوازنده، آهنگساز و مدرس با اشاره به این که تاکنون برای دریافت مجوز مشکلی نداشته است، به هنرآنلاین گفت: از زمانی که مسئله مجوز به وجود آمد از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز گرفته و از اوایل دهه 70 موسیقی ملی منتشر می‌کنم و هیچ‌وقت مشکلی از بابت اخذ مجوز در این 30 سال نداشته‌ام در نتیجه غم گرفتن مجوز ندارم.
او ادامه داد: چون هر موسیقی که تا به امروز ساخته و منتشر کردم قابل پخش بوده است و این غم و بدبختی دریافت مجوز را نچشیده‌ام نباید دراین‌باره نظر و توضیحی بدهم، اما در کل گرفتن مجوز را به‌طور کلی کار اشتباهی می‌دانم و برای این حرفم مثالی می‌زنم. شما تصور کنید به‌عنوان یک هنرمند در اواسط شهریورماه تصمیم می‌گیرید برای بازگشایی مدارس در مهرماه موسیقی و قطعه‌ای را آماده کنید، اما در نهایت وقتی برای مجوز اقدام می‌کنید متوجه می‌شوید که با توجه به پروسه دریافت مجوزهای شعر، موسیقی و.. چیزی بیشتر از یک هفته زمان برده و نمی‌توانید به هدفی که می‌خواهید دست پیدا کنید.
این آهنگساز همچنین گفت: به اعتقاد شخصی من اینکه هنرمند چه چیزی به خورد جامعه می‌دهد به کسی مربوط نیست، اگر شورایی به نام شورای موسیقی وجود دارد باید صرفاً به اعمال نظر بپردازد و ایرادها و ثبت مجوز را کنار بگذارد چرا که روال در تمام دنیا به همین شکل طی می‌شود. به‌عنوان مثل در آمریکا اگر شعر رکیکی خوانده و اجرا می‌شود منافاتی ندارد چون که در فرهنگ‌ها فحاشی حتی به رئیس جمهور آزاد است.
او اضافه کرد: البته این را هم بگویم که خیلی خوب است که آثار هنری یک بار برای تأیید از لحاظ مشکلات این چنینی بررسی می‌شوند و کلام و حرمت آن در مبحث ادبیات را حفظ می‌کنند چرا که ما در جامعه سنتی و مذهبی زندگی می‌کنیم و حتی فیلم‌های طنز ما اجازه شوخی کردن با پزشکان و نیروی انتظامی را ندارند.
این نوازنده پیانو تأکید کرد: برای همین مسائل باید آداب رعایت شود چون که اگر چنین نباشد مردم آن را پس می‌زنند اما من به‌عنوان یک نوازنده با توجه به وقت و انرژی و خلاقیتی که برای یک اثر می‌گذارم نباید برای مجوز آن کار که تمام جانم را مایه گذاشتم دنبال اجازه باشم. به همین دلیل معتقدم شورای موسیقی نباید وجود داشته باشد. شما نگاه کنید با وجود فضاهای گسترده مجازی آیا واقعاً دیگر نیازی به مجوز وجود دارد؟ من به‌عنوان یک هنرمند می‌توانم صدها اثر را ساخته و با دیگران در شبکه‌های مختلف و متنوع اجتماعی به اشتراک گذاشته و کسی نمی‌تواند مانع شود.