سرویس موسیقی هنرآنلاین: زمین مرکز ثقل آفرینش است و محمد صلی الله علیه و آله معجزه خاتم و این است معنای بعثت. روز مبعث، روز برانگیختن خردهایی است که در تابوت خُرافه گرایی، هوس پرستی و جهل پیشگی دفن شده بود. روز مبعث روز تولّد عاطفه‌هاست.
اهالی موسیقی نیز به رسم مسلمانی و عاشقیت قطعات زیادی در وصف حضرت محمد (ص) اجرا کرده‌اند که به چند مورد از شاخص‌ترین‌ها اشاره خواهیم کرد:
"محمد رسول‌الله" / موریس ژار
سازندۀ موسیقی فیلم "محمد رسول‌الله"، موریس ژار آهنگساز مشهور فرانسوی است که با همراهی ارکستر سمفونیک لندن این اثر موسیقایی را ضبط کرد. ژار به سبب بیگانگی با فضا و فرهنگ کشورهای اسلامی، مدّتی در عربستان ساکن شد تا بتواند از نزدیک با فرهنگ اسلامی آشنا شود.
موریس ژار موسیقی این اثر را در چهارچوب مقام حجاز عربی نوشت که برابر با بیات اصفهان و همایون ایرانی است و شباهت فراوانی به گام مینور هارمونیک داشت و از سازهای کوبه‌ای عربی و همچنین ساز ایرانی‌الاصل قانون استفادۀ مناسبی کرد. این آهنگساز برای ساخت موسیقی فیلم "محمد رسول‌الله" نامزد دریافت جایزۀ اسکار در سال ۱۹۷۶ شد. موسیقی این فیلم دارای ساختار ارکسترال است و از ۱۲ قطعه تشکیل شده است.
امیر کریمی / مرد خورشید
سال 77 امیر کریمی خوانندۀ پاپ قطعۀ "مرد خورشید" را با سروده‌ای از سعید امیر اصلانی و ملودی و تنظیمی از محمدرضا چراغعلی اجرا کرد و این اثر یک سال بعد در قالب آلبوم "غریبه" توسط شرکت سروش روانۀ بازار موسیقی کشور شد. در بخشی از این اثر گروه کر نیز به اجرا می‌پردازد.
مرد خورشید در سه وضعیت بیان‌کنندۀ دوران پیامبر است. مرحلۀ نخست به دوران قبل از پیامبر که سیاه و تاریک است، اشاره می‌کند. سپس به زمانی که پیامبر در غار حرّا مستقر می‌شود می‌پردازد و در نهایت مبعوث شدن و به پیامبری رسیدن محمّد بن عبدالله (ص) را بیان می‌دارد.
این اثر موسیقایی دارای ساختار پاپ ارکسترال است؛ بخش‌های مختلف اثر در سطحی حرفه‌ای ساخته شده‌اند و جزء قطعات موفّق و مؤثر موسیقی با موضوع پیامبر رحمت به شمار می‌آید. قطعۀ مرد خورشید تا اواخر دهۀ 80 به شیوه‌ای مناسب از صداوسیما پخش می‌شد.
وحدت / فرهاد مهراد
"وحدت" یا "والا پیامدار" با شعری از سیاوش کسرایی، آهنگ اسفندیار منفردزاده و صدای فرهاد مهراد، معروف‌ترین قطعه موسیقی است که در حمد و ثنای پیامبر اکرم (ص) اجرا شده و پر حاشیه‌ترین آن‌ها نیز هست. منفردزاده قطعه "وحدت" را در روز یکشنبه ۲۲ بهمن سال 57 ساخت و در روز ۲۵ بهمن با صدای فرهاد ضبطش کرد و آن را در روز پنجشنبه ۲۶ بهمن که مصادف با تولد پیامبر اسلام بود، برای پخش به تلویزیون برد.
فرهاد در مورد ضبط این قطعه گفته است: وحدت یا محمد را باید حد کمال شعر و موسیقی به شمار آورد. ضبط این ترانه صدای مرا خسته کرد چون می‌خواستم آن را با تمام وجود بخوانم." این قطعه موسیقیایی در ماه‌های اول انقلاب بارها از تلویزیون و رادیو پخش شد ولی پس از مدتی این اثر نیز همچون سایر آثار فرهاد از لیست قطعات تلویزیون کنار رفت. در سال‌های اخیر نیز این قطعه موسیقیایی بارها از شبکه‌های مختلف تلویزیون پخش شده و خوانندگان مختلفی نظیر نیما مسیحا آن را بازخوانی کرده‌اند.
جان محمّد؟ (از عزل ضامن تو بودی، تا قیامت جان محمد!) / ناصر عبداللهی
سال 74 برای نخستین بار قطعه‌ای با صدای مرحوم ناصر عبداللهی، از شبکۀ یک سیما پخش شد. این اثر ۱۱ دقیقه‌ای با عنوان "محمّد جان" با شعر، موسیقی و دکلمه‌ای از ناصر عبداللهی در بندرعباس تولید و در قالب آلبومی معنوی به صورت غیررسمی ارائه گردید. در این اثر شعر با زبان معیار سروده شده ولی در برخی کلمات از واژه‌هایی با گویش محلی بندرعباسی نیز استفاده شده است. این قطعه موسیقایی دارای ساختار پاپ ملایم است و بین ملودی و کلام پیوندی مناسبی برقرار شده است.
همچنین ناصر عبداللهی در اوایل دهۀ ۷۰ قطعۀ دیگری با محوریت حضرت محمّد (ص) با عنوان احتمالی"محمّد سرور پیغمبرانه" را با ملودی آرام و گویش محلی بندرعباسی در ساختار پاپ اجرا کرد که این هم قطعۀ در خور اعتنایی است. اثر مذکور نیز از طریق یکی از آلبوم‌های معنوی غیررسمی خواننده در اواسط دهۀ ۷۰ منتشر شد.
یا رسول‌الله / پیام عزیزی
پیام عزیزی خوانندۀ ایرانی کردزبان از اواخر دهۀ ۷۰ تاکنون چندین اثر دربارۀ حضرت رسول اکرم (ص) اجرا کرده است.
وی سال 79 در آلبوم "با قدسیان ۱" با قطعۀ "یا رسول‌الله" و همچنین در آلبوم "لبیک" قطعات "یا رسول‌الله بی‌قرارم"، "مقام کردی یا رسول‌الله" و"یا نبی یا نبی" را با ملودی سازی محمدرضا عزیزی و تنظیم‌هایی از مجتبی میرزاده اجرا کرده است.
عزیزی در آلبوم "پیام عاشقان" به اجرای قطعات "یا رسول‌الله دخیل" و"یا نبی" پرداخته است. "یا رسول‌الله دخیل" شاخص‌ترین اثر این خواننده با ملودی محلی و تنظیم پاشا هنجنی در آلبوم پیام عاشقان اواسط دهۀ ۸۰ در ساختار پاپ – سنتی منتشر گردید. در این اثر خواننده با لهجۀ کردی شعر فارسی را اجرا کرده و ملودی این قطعه بخش ویژه و ممتاز آن به‌حساب می‌آید. قطعه از تمپوی بالاتر نسبت به سایر آثار با مضمون مشابه برخوردار است و پخش مکرّر آن از صداوسیما موجب شده برای مخاطبان اثری کاملاً شناخته شده باشد.
سمفونی پیامبر اعظم (ص) / شاهین فرهت
سال 85 به سفارش مرکز موسیقی و سرود سازمان صداوسیما، شاهین فرهت آهنگساز باسابقه یازدهمین سمفونی خود با عنوان "پیامبر اعظم" را در چهار موومان به مدّت دو سال ساخت و سپس آلبوم این اثر سال 87 منتشر شد. ارکستر سمفونیک اکراین به رهبری ولادیمیر سیرنکو اجراکنندۀ این سمفونی بود.
شاهین فرهت در مصاحبه‌ای دربارۀ این اثر گفته است: تم اصلی این سمفونی حضرت محمد (ص) است و از ابتدا دربارۀ شخصیت ایشان صحبت می‌شود. همچنین این سمفونی شرح حال موبه‌موی پیامبر اسلام (ص) نیست، بلکه در وهلۀ اوّل یک بزرگداشت محسوب شده و بعد از آن به ابعاد مختلف شخصیت ایشان مانند انسانیت، عرفان، اخلاق و درام زندگی خود حضرت به‌عنوان سمبل می‌پردازد.
وی در ادامه می‌افزاید: سمفونی پیامبر اعظم (ص) از 4 قسمت تشکیل شده که برای نوشتن آن از دوتم به‌عنوان ایدۀ پایدار استفاده کرده‌ام که در هر 4 قسمت شنیده می‌شود. یکی از تم‌ها نشانگر وحدانیت خدا و دیگری به پیامبر ارتباط دارد که در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.
این آهنگساز خاطرنشان می‌کند: قسمت اوّل سمفونی را در فرم سونات پیاده کردم و با حالت اعلامی که مبیّن ندایی از جانب حضرت حقّ است شروع می‌شود. در این قسمت به زندگی حضرت محمد (ص) و بیان تفکرات عالی و شخصیت ایشان پرداخته شده. قسمت دوم مقداری توصیفی‌تر شد.
سازندۀ سمفونی پیامبر اعظم ادامه می‌دهد: من فکر می‌کردم حضرت مدام با خدا در راز و نیاز بوده. به همین دلیل سعی کردم نجوا و راز و نیاز پیامبر با خدا را به شکل قطعه‌ای ملودیک نمایش دهم. در پایان قسمت دوّم لحظه‌ای است که حضرت محمد (ص) به پیامبری مبعوث می‌شود. قسمت سوّم همراه با دکلمه و آوازی است که شعر توسط آقای ساعد باقری در مدح حضرت محمد (ص) سروده شده است. همچنین در این قسمت تم‌هایی را که در اوّل سمفونی به تم پیامبر معروف بود دوباره اما به شکل فاتحانه می‌شنویم.
شاهین فرهت بیان می‌کند: استفاده از یک روش پولی فونیک (چندصدایی) به نام فوگ که در آن چندین صدا همراه هم حرکت می‌کنند و هر کدام به بیان موضوع مشخصی می‌پردازند از ویژگی‌های بخش پایانی و چهارم سمفونی است که به صورت پیروزمندانه به نشانه ماندگاری تفکر عالی پیامبر شنیده می‌شود.
بخش سوّم این اثر با مدّت زمان 11 دقیقه با شعری سرودۀ ساعد باقری و با صدای حمید حامی، خواننده پاپ - کلاسیک اجرا شده که جزء قطعات برجسته با محوریت رسول اکرم به شمار می‌آید. آهنگساز ملودی سنگین و پیچیده‌ای برای این بخش ساخته که اجرای آن اصولاً کار دشواری است.
حضرت باران / مجید اخشابی
مجید اخشابی خواننده پاپ تاکنون قطعات مذهبی مختلفی را در ستایش ائمه و اهل بیت آن‌ها خوانده است. او که سابقه چند همکاری با علی معلم را دارد، چند سال پیش به مناسبت بعثت پیامبر اکرم (ص) نیز یک قطعه موسیقی به نام "حضرت باران" با شعری از علی معلم و آهنگ و تنظیم خودش منتشر کرد. او تاکنون برای این قطعه موسیقیایی چند ویدئو مختلف تولید کرده است.
اخشابی ابتدا در همان سال انتشار قطعه "حضرت باران" یک نماهنگ را با حضور خودش برای این قطعه منتشر کرد و سال گذشته نیز با قرار گرفتن در لوکیشن شهرک سینمایی پیامبر اکرم (ص) که فیلم "محمد رسول‌الله (ص)" به کارگردانی مجید مجیدی هم در آن لوکیشن ساخته شده بود، نماهنگ دیگری را برای قطعه "حضرت باران" تولید کرده و به انتشار رساند. همچنین تاکنون چند نماهنگ دیگر را نیز تلویزیون برای این اثر مذهبی تهیه کرده که در ایام ولادت، رحلت و یا بعثت پیامبر (ص) از شبکه‌های مختلف پخش می‌شود.
یا محمد / حامد محضرنیا
حامد محضرنیا خواننده آلبوم "استثنائی" که سابقه همکاری با آهنگسازان و تنظیم‌کنندگان مشهوری را دارد و تاکنون چندین قطعه موسیقی مذهبی تولید کرده است، در زمستان سال 92 یک قطعه موسیقی در مدح حضرت محمد (ص) منتشر کرد.
این قطعه "یا محمد" نام دارد که محضرنیا ترانه‌سرایی و آهنگسازی آن را انجام داده و استارباند (میلاد بهشتی) تنظیم آن را بر عهده داشته است. همچنین میکس و مسترینگ قطعه "یا محمد" در آوا رکورد انجام شده و نبیل یوسف شریداوی (دف) و میثاق مهر پور (عود) نوازندگان آن قطعه هستند.
قرن محمّد / علی تفرشی
در دهۀ ۸۰ علی تفرشی خوانندۀ نام‌آشنای پاپ قطعۀ "قرن محمّد (ص)" را در مرکز موسیقی و سرود صداوسیما اجرا کرد. شعر این اثر سرودۀ مشترک محمّد کاظم کاظمی و مصطفی محدثّی خراسانی است. مهرداد دلنوازی آهنگساز این قطعه آن را در ساختار ارکسترال ساخته و تنظیم کرده است.
گل محمدی / علیرضا افتخاری
قطعۀ "گل محمدی" با صدای "علیرضا افتخاری"، خوانندۀ نامدار در قالب آلبوم "عطر مهر" به تهیه‌کنندگی مرکز موسیقی حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی در سال 86 منتشر شد. علیرضا قزوه در جایگاه ترانه‌سرا، فریدون خشنود در مقام ملودی ساز و بهرام دهقانیار در سمت تنظیم‌کننده، در تولید این اثر نقش بسزایی داشته‌اند.
این اثر دارای ریتم شش هشتم در فضایی شاد دارای ملودی روان، تنظیمی مناسب و شنیدنی در حال و هوای پاپ سنّتی قرار دارد. همچنین اجرای ماهرانۀ خواننده و ترانۀ صمیمی آن، موجب تولید اثری پذیرفتنی شده است.
سیدنا مصطفی / عبدالحسین مختاباد
در دهۀ 80 سید عبدالحسین مختاباد خوانندۀ نام‌آشنای موسیقی سنّتی قطعۀ "سیدنا مصطفی" را در ساختار موسیقی اصیل ایرانی اجرا کرد. شاعر این اثر محمدعلی معلّم دامغانی و ملودی ساز آن عبدالحسین مختاباد است. این قطعه در برخی بخش‌ها فضایی نسبتاً شاد دارد. در مجموع، ارکان مختلف این قطعه در سطحی خوب قرار دارند و توانایی ارتباط برقرار کردن با مخاطب را دارا هستند.
محمد (ص) / حامد زمانی
دی‌ماه سال 92 قطعۀ سه زبانۀ "محمد (ص)" با صدا و ملودی از حامد زمانی خوانندۀ برجستۀ انقلابی و تنظیمی از نیما نورمحمدی تولید شد. قاسم صرافان و حسین رستمی شاعران بخش فارسی، محسن راهجردی شاعر بخش انگلیسی و مرتضی حیدری آل کثیر شاعر بخش عربی این اثر هستند.
قطعۀ محمد (ص) دارای موزیک ویدئو نیز است و گروه تولیدات موسیقی و سرود بسیج صداوسیما تهیه‌کنندۀ این اثر موسیقایی است.
سعی شده در تنظیم با استفاده از سازهای کوبه‌ای، ویولن‌ها و عود فضایی عربی شکل گیرد. ملودی روان و گیرا و همچنین اجرای تأثیرگذار خواننده جزء نقاط روشن این اثر به شمار می‌آیند.
این یک بازی است / سامی یوسف
سامی یوسف با نام اصلی سیامک رادمنش، آهنگساز، ترانه‌سرا و خواننده ساکن بریتانیا است. تمام آثار او دربرگیرندۀ ترانه‌هایی با مضامین اسلامی، آرمان‌گرایانه، اعتراضی، بیداری اسلامی و مستضعفین است. چهار آهنگ "غار حرا"، "معلم"، "مناجات" و "یا مصطفی" از آلبوم اول او به نام "المعلم"، سه آهنگ "امت من"، "یا رسول‌الله" و "محمد" مربوط به آلبوم دوم او یعنی "امت من" و آهنگ "به سویم آمدی" متعلق به آخرین آلبومش به نام "هرکجا که هستی" آثاری هستند که سامی یوسف تاکنون در مدح پیامبر (ص) اجرا کرده است.
همچنین این خواننده ایرانی‌الاصل چند سال پیش در پاسخ به محکومیت فیلم موهن به پیامبر گرامی اسلام، نماهنگ "این یک بازی است" را به چهار زبان انگلیسی، عربی، ترکی و اردو منتشر کرد.