سرویس موسیقی هنرآنلاین: از ابتدا تاکنون بین موسیقی و سینما پیوندی عمیق و محکم بهصورت غیرمستقیم برقرار بوده بهطوریکه هرکدام از این دو با دیگری کاملتر به چشم میآید. موسیقی در کنار فیلم جلوه بیشتری داشته و فیلم نیز با یک موسیقی خوب اثرگذاری بهتری داشته است.
در این گزارش مروری بر مهمترین ترانههای تیتراژ سریالهای تلویزیونی در این چند سال اخیر داشتهایم:
روزگار جوانی/ محمدرضا عیوضی
در دهه 70 و با شکلگیری موج نوی موسیقی پاپ تیتراژهای تلویزیونی نیز بهعنوان اولین و بهترین صحنه اجرا برای جوانان جویای نام این عرصه شد. تیتراژ سریال "روزگارجوانی" با صدای محمدرضا عیوضی یکی از اولین و البته پرمخاطبترینهای اینگونه از تیتراژهای تلویزیون لقب گرفت،
روزگار جوانی نام یک مجموعهٔ تلویزیونی ایرانی به کارگردانی شاپور قریب و اصغر توسلی است که طی سالهای 77 الی 78 از شبکه تهران تولید و پخش شد.
شب دهم/ علیرضا قربانی / فردین خلعتبری/ افشین یدالهی
موسیقی متن فیلم "شب دهم" شاید حتی از خود این فیلم نیز بیشتر در خاطر مردم ماندگار شد. استاد فردین خلعتبری با ساخت قطعههای شب دهم بار دیگر هنر خود را به گوش شنونده رساند.
سریال "شب دهم" که در سال ۱۳۸۰ پخش شد، سریالی متفاوت بود که در آن دوران تولید و پخش میشد. به گفته حسن فتحی نویسنده و کارگردان این سریال، قرار بود بهعنوان یک فیلم سینمایی باشد، اما پس از نوشته شدن فیلمنامه متوجه آن شدند که حجم کار گستردهتر از یک فیلم چندساعته است و تصمیم به ساخت مجموعهی "شب دهم" گرفتند.
موزیک متن "شب دهم" یکی از بهیادماندنیترین آثار فردین خلعتبری است. خلعتبری در این پروژه بار دیگر با علیرضا قربانی، خوانندهای که شاید آن زمان برای بسیاری ناآشنا بود، همکاری داشت و این همکاری باعث خلق یکی از بهیادماندنیترین آثار سینما شد. تلفیق سازهای سنتی و ویولن و ترومپت باعث خلق فضای حماسی، درعینحال غمانگیز و عاشقانه در سرتاسر فیلم شد. تیتراژ بهیادماندنی این سریال با صدای علیرضا قربانی اشک از چشمان بسیاری جاری کرد. نوازندگان مجموعهی شب دهم هنرمندانی چون: علی رزمی، عماد رضا نکویی، مازیار ظهیرالدینی، محمد مراتی، عباس صالحی، مهسا وحد بودند.
البته موفقیتهای قربانی در زمینه تیتراژ به همین یک کار ختم نشد بلکه سریالهای "کیف انگلیسی" یا "پردهنشین" نیز موفقیتهای خاص خود را داشتهاند. با این حال علیرضا قربانی را میتوان یکی از کسانی دانست که جمعی از بهترین تیتراژهای سالهای اخیر سریالهای تلویزیونی را خوانده است. جدا از دو سریال "کیف انگلیسی" و "شب دهم" سریالهای پرطرفداری چون "مدار صفر درجه"، "روشنتر از خاموشی"، "سایه آفتاب"، "راستش را بگو"، "پردهنشین" و البته "وضعیت سفید" نیز از دیگر آثاری است که قربانی آنها را اجرا کرده و هرکدام در زمان خود تبدیل به تیتراژهای پرمخاطبی شدهاند. البته نمیتوان کیفیت آثاری را که قربانی تیتراژ آنها را خوانده نیز در میزان محبوبیت موسیقی تیتراژ آن نادیده گرفت.
فاصلهها/ علی لهراسبی/ فؤاد غافری
بااینکه صدای علی لهراسبی حدود یک سال پیشتر در سریال "دلنوازان" از تلویزیون پخش شده بود اما این مجموعه "فاصلهها" و ترانه آن در 1389 بود که بیشتر در یادها ماند و ماندگار شد. هر دو سریال را حسین سهیلی زاده به فاصله یک سال ساخت و از شبکه سه روی آنتن فرستاد. بااینحال، چند دلیل اصلی به موفقیت بیشتر "فاصلهها" انجامید که شاید آهنگ دوستداشتنی لهراسبی را بتوان یکی از آنها دانست.
وفا/ محمد اصفهانی/ اهورا ایمان
از نخستین خوانندگان موسیقی پاپ که دستی هم در موسیقی سنتی دارد و صدایش برای بسیاری از مردم خاطره میسازد؛ دکتر محمد اصفهانی بااینکه در کارنامهاش آهنگ ماندگار و دوستداشتنی کم ندارد اما هنوز و همچنان با "وفا" به یاد آورده میشود. یکی دیگر از سریالهای مناسبتی تلویزیون که این بار به مناسبت همزمان شدن تعطیلات عید با ماه صفر، در نوروز 85 روی آنتن رفت و علاوه بر شناساندن بیشتر هانیه توسلی و کمک به چهره شدن پوریا پورسرخ، یک ترانه بسیار شنیدنی هم با صدای اصفهانی داشت.
"وفا" با ترانهای از محمدرضا طغرل جردی که با نام هنری "اهورا ایمان" شناخته میشود، خیلی زود سر زبان هاافتاد و هنوز هم پس از حدود یک دهه مثل خود سریال دوست داشتنی و ماندگار است. فضای تلخ داستان همراه بانوای حزنانگیز اصفهانی روی موسیقی درخشان علیرضا کهن دیری معجونی ساخت که شنیدنش در هر زمان و مکان خالی از لطف نیست. اصفهانی پیش و پس از "وفا" بازهم ترانه تیتراژ خواند که از میان انبوه آنها شاید "ارمغان تاریکی" بیش از همه در خاطر دوستداران موسیقی مانده باشد؛ گرچه آنجا هم سریال تماشایی جلیل سامان سهمی اساسی در شنیده شدن ترانه پایانی داشت.
میوه ممنوعه/ احسان خواجه امیری/ افشین یداللهی
بازهم ترکیب حسن فتحی، فردین خلعتبری و افشین یداللهی البته این بار با صدای احسان خواجه امیری به خلق یکی از ماندگارترین ترانههای تاریخ برنامههای نمایشی تلویزیون انجامید. ماه رمضان 86 و شبکه دو هنوز هم پساز حدود یک دهه با "میوه ممنوعه" به یاد آورده میشوند؛ سریالی که علاوه بر متن شگفت انگیز فتحی و علیرضا نادری و بازیهای خیرهکننده علی نصیریان، هانیه توسلی، امیر جعفری و گوهر خیراندیش، یک خواجه امیری جوان و سرزنده هم داشت تا ترکیب این گروه برنده را کامل کند.
فرزند خلف حسین خواجه امیری یا همان ایرج مشهور برای سریال دیدنی فتحی یک ترانه پایانی خواند و سه ترانه که در چند قسمت مهم "میوه ممنوعه" پخش شد؛ از جمله "به من مؤمن نگو" که از دو قطعه دیگر بهتر است.
نکته جالب هماهنگ بودن داستان سریال با مضمون ترانهای بود که یداللهی برای آن سرود و با صدای خواجه امیری برای همیشه ماندگار شد.
خواجه امیری که زمان سلطان بلامنازع ترانهخوانی برای مجموعههای تلویزیونی بود و بهتازگی هم "هشت و نیم دقیقه" را روی آنتن داشت، چند ترانه مهم و ماندگار دیگر در کارنامه دارد که از میان آنها "غریبانه"، "برای آخرین بار"، "مادرانه"، "آوای باران" و البته "نابرده رنج" بیش از همه در یادها ماندهاند.
تبریز در مه/ سالار عقیلی/ افشین یداللهی/ بابک زرین
آلبوم موسیقیهای متن سریال تبریز در مه از ساختههای استاد بابک زرین و با همراهی 2 تن از خوانندگان محبوب کشور آقایان سالار عقیلی با اجرای فراموشنشدنی قطعهی وطنم و علی خدایی با اجرای قطعهی زیبای آذربایجانم یکی از معدود آثاری است که تاکنون توانسته پیوندی عمیق بین موسیقی و تاریخ ایجاد کند.
تبریز در مه عنوان سریالی بود به کارگردانی محمدرضا ورزی که بهمن و اسفندماه سال 89 از شبکهی یک پخش میشد و ماجرای جنگهای ایران و روسیه در زمان فتحعلی شاه و عباس میرزا والی تبریز را به تصویر میکشید.
سالار عقیلی نیز یکی دیگر از خوانندگان سنتی و کلاسیک است که بخشی از بهترین تیتراژهای تلویزیونی را خوانده است؛ از جمله سریالهای سالهای مشروطه، شیخ بهایی، تبریز در مه، دختری به نام آهو، سایه سلطان و پریدخت.
خانه به دوش/ مجید اخشابی
با خواندن تیتراژ "گمگشته" نام خود را بهعنوان یک خواننده تثبیت کرد و پسازآن خواندن تیتراژهای زیادی به او پیشنهاد شد که از میان آنها میتوان یک وجب خاک، خانهبهدوش، اولین انتخاب و ... را نام برد اما بهعنوان یک خواننده مستقل از تیتراژهای تلویزیون، چندان محبوبیتی به دست نیاورد.
شهرزاد/ محسن چاوشی
کلاً محسن چاوشی زیاد ترانه فیلم و تیتراژ فیلم یا سریال نخوانده اما هر چه که اجرا کرده و خوانده، معروف شده و پرطرفدار. از ترانههای فیلم سنتوری بگیرید تا همین ترانه آخرش برای سریال "شهرزاد" که الان در گوشیهای همراه همه هست و بیشترین میزان دانلود را داشته است. آقای خاص با همین تعداد کم در عرصه تیتراژ خوانی و ترانه فیلم تا اینجا گوی سبقت را از همه ربوده است.
رسم عاشقی/ همایون شجریان
همایون شجریان از خوانندههای محبوبی است که بهرغم پیشنهادهای فراوان، تمایل زیادی برای تیتراژ خوانی ندارد. یکبار برای سریال "رسم عاشقی" خواند که با تواناییهای او فاصله زیادی داشت.
مرگ تدریجی یک رؤیا/ رضا یزدانی
تا پیش از اجرا در فیلم حکم و خواندن تیتراژ آن، کمتر کسی رضا یزدانی را میشناخت. او پس از این فیلم و همچنین اجرای تیتراژهای فیلمهای بعدی کیمیایی مثل "رییس"، خود را بهعنوان یک خواننده معرفی کرد اما اجرای ترانه تیتراژ سریال "مرگ تدریجی یک رؤیا" او را به اوج شهرت رساند. او با اجرای این ترانه نام خود را بهعنوان اولین خواننده راک تلویزیون هم ثبت کرد.
سریال امام علی (ع)/ صدیق تعریف
مگر میشود کسی تصنیف سریال "امام علی(ع)" را یادش نباشد؛ "کل صبح و کل اشراق آیا …" تصنیفی قدیمی از عبدالقادر مراغه ای – موسیقیدان قرن نهم- که صدیق تعریف آن را با آهنگسازی فرهاد فخرالدینی خواند. صدیق تعریف با تصنیف معروف "از نگاه یاران به یاران…" برای سنتی بازها شناخته شده بود اما با این کار شناخته شد. بعدها علیرضا قربانی آن ترانه را در اجراهای فخرالدینی در داخل و خارج بازخوانی کرد.
در این گزارش تنها به چند مورد از مهمترینها پرداختهشده که حسابی در میان مردم موردتوجه و بهاصطلاح گل کرده و هنوز ترانههای آن بر سر زبانهاست. افرادی چون سید حسامالدین سراج، وحید تاج، علی زندوکیلی، محمد معتمدی، حجت اشرف زاده، رضا صادقی، حمید عسگری و فریدون آسرایی، امیرحسین مدرس، سیدجواد رضویان، برزو ارجمند، رضا عطاران نیز دستی در تیراژ خوانی داشتند و به نسبت نیز موردتوجه قرار گرفتند.