سرویس موسیقی هنرآنلاین: الیاس طغیانی خواننده، نوازنده و استاد دانشگاه متولد اصفهان است. او مقدمات آواز را نزد پدرش ابراهیم طغیانی گذراند و بعدها نزد استادان ملکمحمد مسعودی (آشنایی با ردیف آوازی) و شادروان ناهید داییجواد (فراگیری دورۀ عالی مکتب آوازی اصفهان) آموزش دید.
او علاوه بر ساز تخصصی نی با سازهایی چون تار و سهتار وتنبک نیز آشنایی دارد. طغیانی فارغالتحصیل دانشگاه عالی موسیقی تهران است و با گروههای مختلف از جمله "دلشدگان"، "طلوع"، "پرند"، "چکاوک"، "آفاق"، "نسیم صبا"، "سپهر"، "روناک" و "نوای مخالف" همکاری داشته و همچنین در دانمارک و سوئد به همراه گروه "شمس مولانا" به مناسبت هشتصدمین سالگرد مولانا و نیز کشور امارات متحده عربی اجرا داشته است. طغیانی علاوه بر این مدرس رسمی دانشگاه فرهنگ و هنر است و به تدریس صداسازی، آواز، بداههخوانی و بداههپردازی، جوابآواز، و ساز نی میپردازد.
آقای طغیانی، موسیقی را از چه زمانی شروع کردید و زیر نظر چه کسانی؟
از کودکی با شعر و موسیقی زیر پوشش و راهنمایی پدرم آغاز شد و پس از آن با برگزیدن ساز نی در هنرستان موسیقی اصفهان برای ساز تخصصی به آموختن ساز و آواز نزد استادان خلیل ملکی و ملکمسعودی و برخی دیگر رفتم. بیشترین اثر را از شاگردی و آموزش نزد استاد ناهید داییجواد گرفتم و سال ٧٤ هم نزد استاد یگانۀ موسیقیِ ایران استاد حسن کسایی رسیدم. پس از آن نزد بزرگان و استادانی چون محمدعلی کیانینژاد، زندهیاد محمدعلی حدادیان، جمشید عندلیبی، حسن ناهید کسب فیض نمودم. دروس نظری را دکتر ساسان فاطمی و هومان اسعدی و سیاوش بیضایی گذراندم.
در آواز بیشترین تأثیر را از چه استادانی گرفتید؟
از کودکی با نوای استادانی چون دلکش، پریسا و محمدرضا شجریان اما با این حال بیشترین تأثیر را از خوانندگان مکتب اصفهان چون استادان ناهید داییجواد، تاج، ایرج و علیرضا افتخاری گرفتم.
مهمترین دغدغۀ شما به عنوان یک هنرمند برای موسیقی و روند رو به رشد آن چیست؟
دو چیز همواره برای من مدّ نظر بوده است: ١. آشنایی و گسترش این هنر ناب با روش تدریس و انتقال درست و جایگاه و ارزش درست برای هنرمندان واقعی از نظر اجتماعی.
در مورد اولی، اگر هنرمندان و استادان این رشته وارد عرصۀ تدریس میشوند باید دیدگاه متخصصانه برای انتقال داشته باشند و فقط برای اینکه جایگاه و نامی برای تدریس خود پیدا کنند پا به این عرصه نگذارند. در این راه باید صبور بود و تجربه داشت.
و در مورد نکتۀ دوم؟
بعضیها جایگاهشان کمتر یا بیشتر از جایی است که باید باشند و این ناراحتکننده است. هنرمندانی که ریا و دورویی دارند در هنرشان هم این موضوع آشکار است. ای کاش هنر را آلوده به منافع خود نمیکردیم. بالاترین اتفاق در وجود بشر تبادل احساس است، وای به وقتی که احساس و هنرمان را به بازی بگیریم و هیچ پنداریم. یاد بیتی از سرودههای پدرم افتادم: گروهی هنر را به دینار بفروخته/ و دیگر گروهی که بهرِ هنر هستیش سوخته. همیشه تلاش کردم درستی را در پیش از همۀ کارهایم داشته باشم. در تدریس کوتاهی نکنم و هیچ فوتی را باقی نگذارم.
وضعیت آموزش موسیقی بهویژه آواز در حال حاضر چگونه است؟
وضعیت آموزش خوب است، فقط باید آگاهانه باشد و بهتر این است که آموزش با صدای هنرجو باشد نه اینکه هر کسی با صدای خودش برای همۀ هنرجویان بخواند و آموزش بدهد. همچنین بهنظرم باید مهمترین هدف ما درست خواندن و کیفیت در آواز باشد نه کمیت، بقیۀ موارد در مرحلۀ بعد هستند.
در این مورد بیشتر توضیح میدهید؟
وقتی کسی پایه و اصول آواز را نمیداند چگونه میتواند دریافت و احساس خوبی از آواز خواندنش داشته باشد؟ برای تدریس آواز میبایست ابتدا جای صدای هنرجو را برای خواندن مشخص کنیم و محدودۀ صدایش را پیدا کنیم و آنگاه شروع به آموختن ردیف کنیم. نباید علاقمندان به آواز را گمراه کنیم.
چند نمونه از مشکلاتی که هنرجویان از استادان پیشین خود میگویند را برای شما مثال میزنم: استادی با یک صدا و یک کوک برای همۀ شاگردان میخواند و برایش فرقی ندارد که هنرجو کودک است یا فردی ٧٠ ساله.
مشکلی دیگر اینکه همۀ گوشهها را از یک گام میخواند، مثلاً "درآمد" را از نت "دو" میخواند و گوشههای بعدی آن دستگاه را باز از نت "دو" میخواند و هنرجو این تشخیص را از دست میدهد که گوشههای دستگاه را تا انتها در همان گام بخواند.
هنرجویانی را نیز داشتهایم که میگویند فلان استاد گفته آواز را فقط باید با ساز ایرانی تمرین کنیم و اگر غیر از این باشد بسیار خطرناک است. یا اینکه "آواز باید فقط با تحریر خوانده شود". "هر چقدر میتوانید اوج بخوانید و یا اینکه صدایتان را به صدای آلبوم برسانید". "شروع آموزش باید با دستگاه شور باشد و اگر ماهور بود بزرگترین اشتباه است" و...
متأسفانه بعضاً در آوازخوانهای ردیفی دیده میشود که ضعفهای خود را با تحریر پوشش میدهند و اشکالاتشان در پسِ تحریرها مخفی میشود. آواز باید با یک جمله بدون تحریر درست خوانده شود و سپس با تحریر تزیین داده شود. به عنوان مثال اگر اتاقی بدرنگ و زشت داشته باشیم هر چقدر هم آویز و چیزهای زینتی در آن بگذاریم زیبا نخواهد شد. ابتدا باید پایه و رنگی خوش و اصولی داشته باشد و بعد از آن تزیین شود. همیشه زیبایی اول در سادگی است. اگر کسی چند نتِ درست بخواند بهتر است از کسی که ٢٤ نت را اشتباه و بد بخواند یا اگر یک گوشه یا نغمه را درست بخواند بهتر از کسی است که کل ردیف را به چند روایت، اما غیراصولی و بدصدا و بیکیفیت اجرا کند.
آلبومی این روزها در دست انتشار دارید؟
دو آلبوم در دست انتشار است؛ یکی آلبوم "اوج رؤیا" به آهنگسازی و تنظیم دوست و هنرمند گرامی آقای مسعود تدینی است و ترانهسرای بیشتر قطعات آلبوم سرودۀ هنرمند با ذوق آقای نوید اسماعیلزاده است که با مجوز رسمی ارشاد توسط شرکت "نوخسروانی باربد" به بازار موسیقی عرضه خواهد شد.
آلبوم دوم که بخشهای پایانی ضبط را طی میکند و کار آهنگسازی و تنظیم آن توسط دوست و هنرمند گرامی و خوشآتیه کشور جناب علیاصغر عربشاهی است به زودی روانۀ بازار موسیقی خواهد شد.