سرویس موسیقی هنرآنلاین: بیشک قرار گرفتن بارگاه مطهر امام رضا (ع) در دیار خراسان و مشهد مقدس، بزرگترین توفیق ایرانیان است. ایرانیانی که از دیرباز با شعر و ادبیات زیسته و دوستدار خاندان آسمانی حضرت رسول (ص) بودهاند و برای این مردم هنردوست، چه بهانهای بهتر از امام رئوف برای سرودن؟ این است که در طول تاریخ، همواره هنرمندان بسیاری در مدح و رثای حضرت رضا (ع) شعر سرودهاند و خواندهاند. گاهی موسیقی سراغ شعر رفته است و گاهی ترانهای سوار بر موسیقی شده است.
با نگاهی به کارنامۀ قطعات موسیقی که نذر امام هشتم شدهاند از میان سیل عظیم آنها برخی که بهیادماندنیتر بودند را گلچین کردهایم:
ولایت عشق / خیال کن که غزالم
یکی از محبوبترین قطعههای ساخته شده برای امام رضا (ع) "ولایت عشق" است که محمد اصفهانی با همکاری بابک بیات برای سریالی به همین نام خوانده است. سریال "ولایت عشق" را مهدی فخیم زاده کارکردانی کرده است و با استقبال مخاطبان تلویزیون روبرو شد. یکی از دلایل محبوبیت این قطعه، پخش آن در تیتراژ سریال "ولایت عشق" بود که در سال ۱۳۷۹ از شبکه یک سیما پخش میشد. این اثر از بهترینهای کارنامۀ بابک بیات و محمد اصفهانی است.
اما ترانه "ولایت عشق" تنها قطعهای نیست که محمد اصفهانی برای امام رضا (ع) خوانده است، او در میان آثاری که اجرا کرده اثر دیگری با نام "خیال کن که غزالم" دارد که در رثای امام هشتم شیعیان به بازار آمد. این قطعه با ترانهسرایی محسن رضوانی و آهنگسازی آریا عظیم نژاد است که به امام رضا (ع) تقدیم شده است.
آمدم ای شاه پناهم بده
این آهنگ شاید معروفترین قطعهای باشد که مردم با شنیدن نام امام هشتمشان به یاد میآورند. قطعهای که گاه در خنکای سحر حرم، پیش از اذان از گلدستهها پخش میشود و اشک شوق به دیده زائران مینشاند. این اثر که هفتۀ گذشته مستندی از قصۀ ساخت آن با نام "فرصت عشق" از رسانۀ ملی پخش شد، شعری است از شاعر سرشناس اهلبیت (ع)، حبیبالله چایچیان، متخلص به "حسان" که استاد محمدعلی کریمخانی با صدای گرم و کهن خود، آن را خوانده است. آهنگسازی و تنظیم این قطعۀ جاودان نیز، بر عهدۀ آریا عظیمنژاد بوده است که اهالی موسیقی بیشتر او را با موسیقی متن فیلم به یادماندنی "میم مثل مادر" به خاطر میآورند. این اثر اولین بار، در "مستند ایران" که مجموعۀ تلویزیونی مستندی درمورد زیباییهای ایران به کارگردانی کریم مجتهدی است، پخش شد.
شاه خراسانیم
شاید برخی ندانند که تاجیکستان، مسلمانان بسیاری دارد که دلدادۀ امام رضا علیهالسلام هستند. دولتمند خلف بیشک، بزرگترین خوانندۀ تاجیک است. او که بیشتر به خواندن اشعار زیبای مولانا شهره است، شعری از محمود حبیبی کسبی، شاعر جوان و موفق ایرانی را که موفقیت در جشنوارۀ شعر فجر را نیز در کارنامۀ خود دارد، به آواز خوانده است. این آهنگ که از آهنگهای رضویِ زیبا و محبوب سالهای اخیر است را طویجان نیازی هنرمند تاجیکستانی آهنگسازی کرده است.
کلاغ روسیاه
قطعه "کلاغ رو سیاه" از محبوبترین قطعات موسیقی در رثای امام رضا (ع) است. این قطعه در سال 1384 در دومین آلبوم غیررسمی محسن چاوشی منتشر شد. میزان محبوبیت این اثر از همان ابتدا به نحوی بود که در دوران غیرمجاز بودن چاوشی نیز در صداوسیمای ملی پخش میشد. هماکنون و پس از گذشت یک دهه از انتشار این قطعه، چندین نماهنگ برای آن ساخته شده و در شبکههای مختلف تلویزیون و اینترنتی کشور منتشر میشود. این اثر رضوی در اولین دوره جشنواره ققنوس، جایزه بهترین نماهنگ مذهبی را نیز به خود اختصاص داد.
چاوشی در سال 89 قطعهای دیگر را با نام "کاشکی" در آلبوم گروهی "هشت" منتشر کرد که به گفته خود او، داستان این اثر در ادامه ماجرای قطعه کلاغ روسیاه است. این قطعه موسیقی که اتفاقاً به موفقیت اثر رضوی پیشین چاوشی نیز رسید، ماجرای بیقراریهای همان زائر روسیاهی را روایت میکند که به زیارت امام هشتم شیعیان رفته و در آنجا با امام خود درد دل میکند. هر دوی این قطعات را چاوشی ساخته و ترانهسرای آنها، امیر ارجینی است.
8 خواننده و 8 اثر در وصف امام غریبان
در اردیبهشتماه سال 1389 آلبوم "هشت" با حضور 8 خواننده موسیقی پاپ کشور در رثای امام رضا (ع) منتشر شد. تقریباً تمامی قطعات این آلبوم، آثار قابل قبولی بودند، اما در این بیت، چند قطعه به محبوبیت قابل توجهی رسیدند. قطعه "کاشکی" با صدای محسن چاوشی که پیشتر در مورد آن صحبت شد، اثر "پرسه زنون" علی اصحابی که در برنامههای تلویزیونی مختلفی این آهنگ را اجرا کرده و قطعه "دلم گرفته" با صدای امین رستمی، آثار پرمخاطب این آلبوم موسیقی مذهبی بودند. همچنین آثار دیگر آلبوم با صدای رضا صادقی، رضا یزدانی، حمید حامی، بابک جهانبخش و علیرضا شهاب نیز جای فراوانی در دل مخاطبان این خوانندگان کشورمان باز کردند.
میشه ضامنم بشی
غلامرضا صنعتگر از جمله خوانندگانی است که محبوبیتش را مدیون تلویزیون است. طی سالهای اخیر بارها و بارها نماهنگ "دل آسمانی" که به "میشه ضامنم بشی" نیز مشهور است، از تلویزیون پخش شده و علاقهمندان فراوانی را به تماشای آن کشانده است. خواننده این اثر در برنامهای تلویزیونی اذعان داشت که زیارت امام رضا (ع) وی را شفا داده است. صنعتگر دراینباره گفت: ۶۵ روز هیچ صدایی از حنجرهام درنمیآمد و نمیتوانستم حرف بزنم و بخوانم، اما به بزرگواری و نگاه حضرت امام رضا (ع) دوباره این صدا به حنجره من بازگشت و منبعد از اینهمه مدت سکوت و بیصدایی، توانستم بدون هیچ مشکلی صحبت کنم. درواقع ضامن آهو، ضامن من شد. حالا بیشتر از همیشه معنی آهنگ "میشه ضامنم بشی" را با تار و پودم حس میکنم.
کبوتر هوایی
"زینت آسمون" اولین کار حامد زمانی در سال 1384 درباره امام حسین (ع) ساخته شد. زمانی خودش را "صدای بی صداها" میداند و معتقد است بخشی از افراد جامعه و عقاید و آرمانهای آنها در بسیاری از آثار موسیقایی موجود نادیده گرفتهشدهاند و او سعی دارد نماینده آنها باشد.
زمانی موسیقی خود را ترویجدهنده گفتمان و ارزشهای جهانی اسلام و انقلاب اسلامی میداند و ترانههایی با موضوعاتی همچون: حجاب، استکبارستیزی، فلسطین، بیداری اسلامی و…خوانده است تا دامنه مخاطبان خود را به بیرون از ایران گسترش دهد.
او در 13 آبان 92 ترانه "مرگ بر آمریکا" را با شعر محمدمهدی سیار روانه بازار کرد که واکنش روزنامه واشنگتنپست را برانگیخت. وی تابهحال دو ترانه در مورد امام رضا (ع) با همکاری حاج عبدالرضا هلالی خوانده است که آخرین آن در سالروز تولد امام رضا (ع) در مشهد رونمایی شد.
حضرت نور
علیرضا افتخاری از خوانندگان محبوب موسیقی سنتی ایرانی ارادت خاصی به مقام اهلبیت دارد و تاکنون آثار زیادی را دراینباره خوانده است که آلبوم "خروش بحر" او یک آلبوم کاملاً اختصاصی متناسب با ایام محرم و صفر است. وی بهتازگی دو تصنیف زیبای "حضرت نور" و "زیارت" را در آلبوم "شمسه رضوان" به ساحت قدسی امام هشتم (ع) تقدیم کرده است
حج تهیدستان
حجت اشرف زاده که با قطعۀ معروف "ماه و ماهی" در ذهن مخاطبان موسیقی مانده است، اثر زیبایی در رثای امام رضا (ع) خوانده است که "حج تهیدستان" نام دارد. ترانۀ این اثر متعلق به "سعید بیابانکی" است و "حمید اکبرزاده" آهنگسازی آن را انجام داده است.
کاسه گندم
بابک جهانبخش هم که در عرصه موسیقی پاپ فعالیت میکند، قطعه "کاسه گندم" را با ترانهسرایی حامد عسگری و آهنگسازی مهران خالصی با همین مضمون به مخاطبان عرضه کرده است.
نامه عشق
"نامه عشق" با صدای بهنام صفوی و ترانه سیدمحمد کاظمی، از دیگر آثار تازه در حال و هوای حرم ثامنالحجج علی بن موسیالرضا است. صفوی در این قطعه برای بهانهجوییهایش در مورد نرفتن به زیارت امام رضا (ع)، خود را سرزنش میکند. این خواننده جوان که مدتی با بیماری سرطان دستوپنجه نرم میکرد، با حضور در حرم امام شیعیان، از حال و روز معنوی خود و عشق بینهایتش به حرم این امام معصوم خبر داد.
زیارت
طی سالیان اخیر آهنگهای مختلفی از سامی یوسف به زبانهایی متفاوت نظیر انگلیسی، عربی و آذربایجانی و ... منتشرشده است. چند سال پیش سامی یوسف اثری را در پاسخ به هتک حرمت پیامبر (ص) به سه زبان ترکی، انگلیسی و اردو خواند که سروصداهای فراوانی به پا کرد. یوسف اصالتاً ایرانی است و در انگلستان زندگی میکند. او فرزند بابک رادمنش از آهنگسازان خوب ایرانی است. قطعه "زیارت" که به ساحت مقدس امام رضا (ع) تقدیم شده نیز از ساختههای بابک رادمنش است.