سرویس موسیقی هنرآنلاین: در چند سال اخیر به اجرای موسیقی با کلام انگلیسی توسط گروه‌های داخلی مجوز داده می‌شود و هر ساله چند اجرا به زبان انگلیسی در سالن‌های مختلف کشور به روی صحنه می‌رود که کم و بیش در میان آن‌ها اجراهای خوب هم دیده می‌شود. از آن‌جایی که زبان انگلیسی زبان رسمی دنیا است و اکثر گروه‌های موسیقی مطرح در سطح دنیا به این زبان می‌خوانند، موسیقی انگلیسی در ایران طرفداران بسیاری دارد و مخاطبان ایرانی درصد قابل توجهی از مخاطبان گروه‌های موسیقی پاپ، راک، آر اند بی و رپ جهانی را تشکیل می‌دهند. از این رو گاهاً این علاقه‌مندی در میان جوانان وجود دارد که موسیقی‌های انگلیسی زبان را با اجرای خوانندگان ایرانی بشنوند. این مسأله که خوانندگان مطرح بین‌المللی برای اجرای موسیقی به ایران نمی‌آید هم مزید بر علت می‌شود که جوانان علاقه بیشتری به شنیدن آثار موسیقی به زبان انگلیسی داشته باشند. از این رو طی سال‌های اخیر اجراهایی توسط چند گروه به زبان انگلیسی در تهران و گاهاً در شهرستان‌های کشور برگزار می‌شود که بعضی از آن‌ها از کیفیت نسبتاً خوبی هم برخوردار هستند.
اجراهای انگلیسی موافقان و مخالفان خاص خودش را دارد. موافقان چنین اجراهایی معتقدند که باید از این دست اجراها در سطح کشور رایج شود تا مخاطبان ایرانی با زبان بین‌المللی موسیقی آشنا شوند و بتوانند راحت‌تر با آن ارتباط بگیرند. اما عده‌ای دیگر معتقدند که ایران فرهنگ و زبان خودش را دارد و کشوری که به لحاظ زبانی و فرهنگی با انگلیسی‌زبان‌ها تفاوت عمده دارد؛ نمی‌تواند به خوبی خود انگلیسی زبان‌ها به این زبان بین‌المللی اجرا کند. بنابراین منتقدان این اتفاق معتقدند که بهتر است تا زمانی که کیفیت اجرای انگلیسی خوانندگان ایرانی به حد مطلوب نرسیده، چنین اجراهایی صورت نگیرد که البته خود این دیدگاه منتقدانه هم جای نقد دارد چون هیچ چیزی تا تجربه نشود، هیچوقت به حد ایده‌آل خود نزدیک نمی‌شود.
در ادامه این یادداشت به بررسی رویکردهای موافق و مخالف با اجراهای موسیقی به زبان انگلیسی درکشور می‌پردازیم و کیفیت چند گروه فعال در این عرصه را بررسی خواهیم کرد.
شاید بهتر باشد که در وهله اول به تقاضای مخاطب توجه کرد. مطمئناً مخاطبان موسیقی خیلی مایلند که پای گروه‌های بزرگ بین‌المللی به ایران باز شود. سال‌هاست که چنین انتظاری وجود دارد اما به هر دلیلی امکان‌پذیر نمی‌شود. گویا برای این‌که روزی چنین اتفاقی بیفتد، باید مدت بیشتری صبر کرد. در این سال‌ها گروه‌ها و هنرمندانی مثل جیپسی کینگز و یا کریس دی‌برگ مشهورترین موزیسین‌هایی بودند که به ایران آمدند اما هیچ کدام از این گروه‌ها هم علیرغم مخاطبان پر شماری که در ایران دارند، در لول اول موسیقی جهان قرار نمی‌گیرند. خواسته جدی مخاطبان موسیقی، بالأخص علاقه‌مندان به سبک موسیقی راک، حضور گروه‌های مطرح این سبک در کشور است اما فعلاً حضور این گروه‌ها در کشور میسر نیست. در نتیجه، انتخاب دوم علاقه‌مندان به موسیقی‌های انگلیسی این است که خوانندگان داخل کشور چنین اجراهایی داشته باشند. بنابراین موسیقی‌های انگلیسی در ایران مخاطب خودش را دارد و همین دلیل قرص و محکمی برای حضور گروه‌هایی است که به زبان انگلیسی می‌خوانند.
کارکرد مهمی که اجرای موسیقی به زبان انگلیسی در ایران دارد این است که عده‌ای از مخاطبان را با نوع و جریان موسیقی‌های جدی‌تر جهانی آشنا می‌کند. خیلی از هنرمندان جوان سبک راک که در سال‌های اخیر در ایران پا گرفته‌اند، با شنیدن موسیقی‌های راک دهه‌های 70، 80 و 90 میلادی به این سبک علاقه‌مند شده‌اند. آن زمان در ایران هیچ نوع موسیقی راکی وجود نداشت و گوش کردن به موسیقی‌های خارجی باعث شد که یک نسل با انگیزه راک در ایران شکل بگیرد. بنابراین می‌توان متصور شد که اگر اجراهای انگلیسی در کشور رایج شود، جوانان بیشتری به سمت موسیقی‌های جدی‌تر جذب خواهند شد. البته این‌که گروه‌های فعال چقدر این موسیقی‌ها را جدی اجرا می‌کنند هم مورد بحث است و در موردش صحبت خواهد شد.
اولین اجراهای با کلام به زبان انگلیسی در همین سال‌های اخیر مجوز روی صحنه رفتن گرفته‌اند و عمر زیادی از چنین اجراهایی نمی‌گذرد. تعداد گروه‌هایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند هم نادر است و شاید به تعداد انگشتان دو یا حتی یک دست هم نرسد. این اجراها معمولاً در سالن‌هایی برگزار می‌شود که کمتر از 500 نفر ظرفیت دارند. در تهران، مجموعه فرهنگی برج آزادی محل اجرای چنین موسیقی‌هایی است. اخیراً گروه "تندر" به خوانندگی اردوان انزابی‌پور اولین کنسرت با کلام خود را با زبان انگلیسی در برج آزادی برگزار کرد. گروه "پیکلاویه" گروه دیگری است که در این عرصه فعالیت می‌کند و به تازگی مجوز انتشار اولین آلبوم راک تماماً انگلیسی را هم از دفتر موسیقی اخذ کرده و همچنین کنسرت "راک دِ پن" (قلم را بچرخان) هم نمونه دیگری از چنین اجراهایی است که سرآمد آن در جشنواره موسیقی فجر سال گذشته به روی صحنه رفت.
گروه‌های ایرانی که اجراهایی به زبان انگلیسی دارند، معمولاً قطعات برتر موسیقی جهانی را کاور می‌کنند. کنسرت "راک دِ پن" یک کنسرت کاملاً کاور به خوانندگی اشکان خطیبی است که در آن قطعاتی از گروه‌های برتر راک جهانی اجرا می‌شود. در چنین شرایطی بار سنگینی روی دوش گروه اجراکننده است چرا که وقتی گروه اثری از پینک فلوید را اجرا می‌کند، آن اثر را همه تماشاگران حاضر در سالن پیشتر شنیده‌اند و انتظار یک اجرای قوی از آن اثر را دارند. بر خلاف عده‌ای که گمان می‌کنند اجرای قطعات کاور شده حتماً مورد استقبال مخاطب قرار می‌گیرد، اتفاقاً یک اجرای ضعیف از این آثار به سرعت می‌تواند مخاطب را پس بزند؛ چون مخاطب آن اثر را پیشتر با کیفیتی فوق‌العاده بالا شنیده و طبیعی است که ورژن ضعیف آن را تاب نیاورد. از این رو کاری که کنسرت "راک د پن" انجام می‌دهد، اتفاق بسیار خوب و قابل تحسینی است. به خصوص آن‌که اجرای این گروه در جشنواره فجر حتی مورد تشویق برخی از فعالان عرصه موسیقی از جمله طاها پارسا شجاع‌نوری خواننده گروه دنگ‌شو نیز قرار گرفت و طاها پارسا در یادداشتی نوشت که آن اجرا آبرویش را جلوی دوستان خارجی‌اش خریده. در آن کنسرت اشکان خطیبی هم روی دیگری از توانایی‌های خودش را نشان داد. خطیبی بازیگر که به زبان فارسی هم می‌خواند، در کنسرت راک دِ پن نشان داده که انگلیسی خواندنش جذاب‌تر از فارسی خواندش است و تسلطش روی اجرای قطعات انگلیسی مثال‌زدنی است.
اما برخی دیگر از اجراهای موسیقی انگلیسی، شامل اجرای قطعاتی است که خود گروه‌ها تولید کرده‌اند. این گروه‌ها کار ارزنده‌ای می‌کنند که خودشان به دنبال آهنگ‌سازی و تولید موسیقی هستند اما آن‌ها هم راه سختی را در پیش دارند. در کشورمان دیده و شنیده شدن یک اثر با کیفیت به زبان فارسی هم سخت است؛ چه برسد به قطعات انگلیسی. مخاطبان ترجیح می‌دهند که به جای گوش کردن به قطعات انگلیسی که خوانندگان داخلی تولید می‌کنند، آثار چند برابر با کیفیت‌تر جهانی را گوش کنند. پیشتر آلبوم‌هایی هم به زبان انگلیسی منتشر شده که با استقبال خوبی همراه نبوده‌اند. این آلبوم‌ها گرچه ممکن است به خاطر کم‌یاب بودن‌شان برد رسانه‌ای داشته باشند اما معمولاً کمتر به دست مخاطبان می‌رسند. سال گذشته محمدمهدی کریمی دومین آلبوم خودش را هم به زبان انگلیسی منتشر کرد که چندان مورد استقبال قرار نگرفت.
ساختن یک اثر به زبان انگلیسی که بتواند در دل مخاطب ایرانی جا باز کند بسیار سخت است. پیش از انقلاب چند نمونه از چنین آثاری در کشور تولید شد و برخی از خوانندگان مطرح همچون فرهاد مهراد به زبان انگلیسی هم می‌خواندند و تا حدودی کارشان مورد استقبال قرار می‌گرفت اما امروز به واسطه دنیای اینترنت که آثار با کیفیت روز جهان را به سرعت به دست مخاطبان ایرانی می‌رساند، کمتر پیش می‌آید که مخاطبان ایرانی قید آهنگ‌های خوانندگان تراز اول جهان را زده و آهنگی انگلیسی از یک خواننده ایرانی گوش کنند. بنابراین گروه‌هایی همچون تندر و پیکلاویه که بزودی آلبوم رسمی و مجازشان به زبان انگلیسی منتشر می‌شود، باید بدانند که چه راه سختی را انتخاب کرده‌اند. البته این گروه‌ها خودشان می‌دانند که مخاطب محدودی را نشانه گرفته‌اند و انتظار مخاطب آن‌چنانی هم ندارند. البته آن‌ها تلاش‌شان را جذب مخاطب می‌کنند و بدشان نمی‌آید بتوانند در سالنی بزرگتر از یک سالن 260 نفره کنسرت بگذارند اما این واقعیت را هم پذیرفته‌اند که دایره مخاطبان‌شان چندان گسترده نخواهد بود؛ مگر آن‌که در آینده اتفاقات متفاوت‌تری بیفتد و یک جریان جدید در کشور راه بیفتد که موسیقی به زبان انگلیسی بتواند جای خودش را در کشور باز کند.
با توجه به روندی که در موسیقی کشور شکل گرفته، احتمالاً در آینده‌ای نزدیک گروه‌های بیشتری به وجود می‌آیند که هدف‌شان اجرای موسیقی به زبان انگلیسی است. این گروه‌ها چه بخواهند قطعات پرطرفدار خارجی را کاور کنند و یا چه بخواهند خودشان موسیقی جدید تولید نمایند، سزاوار برخوردی حمایت‌جویانه هستند. آن‌ها در پی باز کردن راهی هستند که امکان دارد هیچوقت به مقصد نرسد و احتمالاً دارد این راه هرگز باز نشود و خود آن‌ها هم خیلی زود کنار بروند اما همین که تلاش‌شان را برای این اتفاق می‌کنند، کاری ارزشمند انجام داده‌اند که باید با دید خوبی به آن نگاه کرد و همه این گروه‌ها را مورد حمایت قرار داد. البته نقد این گروه‌ها جای خود دارد و همه می‌دانند که فعلاً سطح‌شان در حد قابل قبولی نیست اما هر اتفاق جدیدی که بتواند به موسیقی کشور کمک کند را باید به فال نیک گرفت و امیدوار بود که در آینده اتفاق بهتری برای آن‌ها بیفتد.