گروه معماری هنرآنلاین: داود بروجنی سال ۸۹ استودیو معماری بروجنی را تأسیس کرد. او از سال ۱۳۸۴ تاکنون در زمینه معماری و طراحی با اجرای پروژههای مسکونی، تجاری و فضای باز فعالیت داشته و حوزه فعالیتیاش شامل طراحی پروژههای مختلف در مقیاسهای متفاوت و پژوهش در زمینه شناخت معماری ایران و تاریخ معماری ایران است.
آثار او بارها در مسابقات مختلف داخلی و خارجی درخشیدهاند و ازجمله جوایز معماری بروجنی میتوان به پروژه برنده ساختمان سال ایران ۱۳۹۹، برنده تقدیر ویژه جایزه دیزاین آلمان ۲۰۲۱، برنده جایزه لوپ دیزاین ۲۰۲۱ و برنده رتبه دوم جایزه معماری ایران ۱۴۰۰ اشاره کرد.
آقای بروجنی لطفاً در ابتدا از نحوه ورود خود به عرصه معماری بگویید.
در زمان دانشجویی و سال آخر کارشناسی با پیشنهاد دوستان شرکت معماری تاسیس کردیم و پروژههای خوبی را هم انجام دادیم. طراحی ساختمان اداری جاوید را در سال۸۶ انجام دادیم و سال ۸۷ جز فینالیستها جایزه معمار شدیم. پس از آن دغدغههای پژوهشی درباره تاریخ معماری ایران داشتم و میتوانم بگویم که تا سال ۹۵ دوره آزمون و خطا من بود. من میخواستم بدانم که چگونه کار پژوهشی و عملی میتوانند به یکدیگر کمک کنند و این همان مسئلهای است که ما به آن نیاز داریم، اگر این پیوند برقرار شود اتفاقات خوبی رخ میدهد. در واقع پژوهش یک ابزار است که شما باید درباره فرهنگ، هویت، تاریخ، اقلیم، معماری هر منطقه و مصالح آن اطلاعات داشته باشید.
عمده فعالیتهایتان در معماری روی چه نوع پروژههایی متمرکز است؟
من هر کاری که نسبت به آن حس خوبی را داشته باشم را انجام میدهم و متمرکز روی یک نوع پروژه نیستم. عوامل مهمتری وجود دارد که یک معمار انتخاب کند روی چه پروژهای کار کند از جمله کاربری پروژه، محیط جغرافیایی پروژه و کارفرما. مهمترین مسئله پیدا کردن زبان مشترک با کارفرما است که از مسائل بسیار حیاتی و مهم به شمار میآید.
لطفاً درباره مهمترین پروژه اجرایی خود و ویژگیهای آن توضیح دهید؟
انتخاب پروژه کار سختی است ولی کارخانه شمیم پلیمر جز بهترینها پروژههای دفتر بروجنی بوده. اتفاقاتی که بعد از تکمیل پروژه میافتد بسیار تأثیرگذار است. کارخانه شمیم پلیمر، کارخانه تولید مواد پلیمری است که متناسب با عملکردش، کارخانه بخشهای تولید، اداری و پژوهش دارد. زمین پروژه با هندسه نزدیک به مربع در شمال و غرب به همسایه و در جنوب و شرق به خیابان محدود است. در طراحی کارخانه به مواردی مانند کیفیت فضا، معماری بومی، اقلیم و استفاده اکسپوز از مصالح توجه ویژهای کردیم.
در واقع عدم تفکیک فعالیت گروههای مختلف کاری در کارخانههای ایران، دلیل اصلی کیفیت نامناسب فضاهای زیستی در چنین کاربریهایی است. از آنجا که یک کارخانه فضاهای متعدد کاری و به تبع آن طیف گستردهای از شاغلین از کارگران ساده تا متخصصین آزمایشگاهی دارد، کیفیت کالبدی فضاهای ارتباطی که در حقیقت نقش جداکننده قلمروهای مختلف را نیز دارند، اهمیت دوچندان پیدا میکند. شخصیت متداول بناهای صنعتی در ایران، ساختمانی یکپارچه است که به ناچار دیوارهای داخلی نقش جداکنندههای اصلی را دارند. پروژه کارخانه شمیم پلیمر تلاش میکند با افزودن فضای معماری جدید به کاربریهای صنعتی و با افزایش کیفیت فضاهای دسترسی با این مشکل مقابله کند و کیفیت زندگی شاغلین کارخانه را بهبود ببخشد.
بنابراین ما از الگو حیاط میانی در طراحی معماری کارخانه شمیم پلیمر برای باززندهسازی شیوههای معماری ایرانی در کاربریهای صنعتی استفاده کردیم. طرح این مجموعه در اطراف دو فضای تهی عمود بر هم اتفاق میافتد. هندسه فضای تهی امکان تفکیک بخشهای مختلف را میسر کرده و در عین حال دسترسی هر قسمت به قسمت دیگر از طریق این حیاط میانی امکانپذیر است. ابعاد انسانی، هوای آزاد، نور و سایه، فضای سبز و رنگ کیفیت فضایی حیاط میانی را افزایش میدهد. بخشهای مختلف با دیوارهایی از جنس شیشه یا پنجره به حیاط میانی اشراف دارند و امنیت روانی آن را تأمین میکنند. همچنین در انتخاب مصالح و متریال به خلوص آنها توجه شده است. سازه از فولاد، کفها از بتن، دیوارها از بلوکهای پیشساخته بتنی، شیشه و پنلهای پیشساخته بتنی و پلهها از بتن درجا ساخته شدهاند بدون اینکه مصالح دیگری به آنها افزوده شود.
کارنامه شما نشان میدهد در رویدادهای مختلف شرکت کردید و بسیار فعالید. در پروژه کارخانه شمیم پلیمر برنده نشان نقره جایزه ADesign را بدست آوردید. از نگاه داوران چه نکاتی در آثار شما وجود داشت که باعث موفقیت در این مسابقه شد؟
در دوران صفوی کارخانههایی داشتیم که به آنها بیوتات میگفتند. این کارخانهها فضای میانی داشت و این موضوع در پسزمینه ذهن من بود بنابراین با توجه به تاریخ معماری ایران این روند را کارخانه شمیم پلیمر ایجاد کردیم. ایجاد فضا میانی و اشتراکی که در کارخانه اجرا کردیم یکی از نکاتی است که باعث موفقیت این پروژه در مسابقه شد. طراحی فضای میانی باعث میشود که تمام افراد درون کارخانه یکدیگر را ببینند و تعامل داشته باشند. اگر این تعامل میان کارگران وجود داشته باشد اعتراض کارگری کمرنگتر میشود. نکته قابل توجه در این پروژه این است که فضا میانی از بیرون دیده نمیشود اما محیط کارخانه را به شکلی طراحی کردیم که حس تعلق را در افراد آنجا به وجود بیاوریم.
معمولاً در ذهن افراد، کارخانه یک فضا سرد و بیروح است اما این کارخانه شکلی متفاوت دارد و همین موضوع من را خوشحال میکند. کارخانه شمیم پلیمر برنده ۳۰ جایزه ملی و بینالمللی شده است از جمله برنده ساختمان سال ایران، برنده نشان نقره جایزه ADesign، برگزیده جایزه طراحی آلمان و تقدیر ویژه جایزه Architizer.
بازخورد این رویداد در داخل کشور چگونه بود؟
افرادی که از کارخانه بازدید کردند متفق القول معتقد بودند که پروژه همتراز عکسهایش خوب است و این یعنی ما کار درست را انجام دادهایم. اگر کارفرما و معمار در طراحی و ساخت همراه باشند کار سریعتر و بهتر انجام میشود.
یکی از مباحثی که در دهه اخیر وجود دارد مسئله معماری بومی و مصالح محلی است. به نظر شما میتوانیم یک معماری بومی را با زبان مدرن داشته باشیم؟
بنظرم آنچه مهم است فهم اندیشه گذشتهگان ماست. اینکه تصور کنیم با استفاده از مصالح محلی و زبان مدرن معماری میتوانیم معماری بومی خلق کنیم راه را به قطع اشتباه خواهیم رفت. آنچه باعث ایجاد معماری بومی در زمان ما میشود شناخت اندیشه گذشتگان در حوزه معماری و ایجاد دستور زبانی امروزی برای آن اندیشه است.
شواهد تاریخی نشان میدهد همیشه در زمان شیوع یک بیماری همهگیر در ساختوسازها تغییراتی به وجود آمده است. به نظر شما شیوع کرونا چه تغییری در سبک معماری به وجود آورده است؟
هنوز کرونا وجود دارد، افراد دیگر ماسک نمیزنند و همهچیز به روال قبل بازگشته است. معتقد نیستم این بیماری در شیوه زندگی بشر و نیازهای آن تاثیر داشته است.