گروه معماری هنرآنلاین: آمار اخیر نشان میدهد که اگر فردی تا ۸۰ سالگی زندگی کند، حدود ۷۲ سال را در داخل ساختمانها سپری کرده است. این موضوع کاملا منطقی به نظر میرسد که انسانها وقتی در خانه نیستند، در حال کار، یادگیری یا مشارکت در فعالیتهای مختلف عمدتا در محیطهای سرپوشیده و ساخته شده، هستند. البته با توجه به تغییرات در رویدادهای جاری انتظار میرود که این تعداد نیز افزایش پیدا کند.
با توجه به تغییرات در دنیای مدرن که با اثرات مداوم تغییرات آبوهوایی و همهگیری دست و پنجه نرم میکند، میل به ماندن در خانه در یک محیط محافظتشده، کنترلشده و صلحآمیز بیشتر مورد استقبال افراد است. بنابراین معماران با یک چالش مهم روبرو هستند ایجاد فضای داخلی راحت، سازنده و سالم که باید به پارامترهایی از جمله کیفیت هوای داخل ساختمان، نور روز و ویژگیهای بیوفیلیک توجه ویژهای کنند.
همه ما میتوانیم در مورد این جمله موافق باشیم: معماری خوب سالم، ایمن و حساس است. معماری باید از ما در برابر تهدیدات بیرونی محافظت کند و مطمئناً نباید بیش از فایده ضرر داشته باشد. اما وقتی در مورد سلامت صحبت می کنیم، بسیار مهم است که به معنای واقعی آن امروزی باشیم. سازمان بهداشت جهانی سلامت را به عنوان وضعیت سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی تعریف میکند که نشان میدهد که جنبه عمومی سلامت در حال حاضر شامل عوامل اجتماعی و روانشناختی، در کنار عوامل پزشکی رایج است که اگر پایداری زیست محیطی را در معادله در نظر نگیریم، سلامتی انسان در درازمدت وجود نخواهد داشت.
استراتژیهای طراحی برای فضاهای داخلی سالم
معماران میتوانند استراتژیهای طراحی خاصی را برای حذف یا به حداقل رساندن آلایندههای داخلی اجرا کنند، مانند اطمینان از تهویه طبیعی مناسب، قرار گرفتن در معرض نور طبیعی و وجود گیاهان. با این حال، یکی از موثرترین راهها برای کاهش انتشار آلایندههای داخلی، انتخاب مصالح ساختمانی مدرن، غیرسمی و پایدار است که بهعمد برای ساختوساز و استفاده ایمن در خانه ایجاد شدهاند و از این رو سلامت جسمی، روانی و محیطی را ارتقا میدهند.
تهدید نامرئی آلایندههای داخل ساختمان
در کمال تعجب بسیاری، آلودگی هوا در داخل خانه و محیطهای بسته، بیشتر از فضای باز است. آلایندههای داخل ساختمان در اندازهها و ترکیبات مختلفی وجود دارند که ممکن است میکروارگانیسمهایی مانند قارچها و کپکها باشند که تمایل به رشد در محیطهای مرطوب و گرم دارند یا آلایندههای مولکولی مانند آلرژن هایی که میتوانند از حشرات، جوندگان، حیوانات خانگی به وجود آیند. سایر خطرات پنهان شامل گاز دیاکسیدکربن و ترکیبات آلی ناپایدار است که از مصالح ساختمانی، مبلمان منزل یا لوازم نظافت نشات میگیرد. همه این آلاینده ها میتوانند برای سلامت جسمی و روانی مضر باشند، حتی اگر تجمع پیدا کنند.
ساختوساز
هنگامی که صحبت از مصالح ساختمانی معمولی میشود، چوب از اولین مصالحی است که برای سلامت جسمی و روحی بسیار مفید است. مطالعات نشان میدهد که حضور بصری عناصر چوبی میتواند استرس را به طور موثرتری نسبت به گیاهان کاهش دهد، در حالی که اتاق هایی با حدود ۴۵درصد سطوح چوبی راحتی را افزایش میدهند، فشار خون را کاهش می دهند و عملکرد شناختی را بهبود میبخشند. با این وجود، تامین مواد از جنگلهای مدیریتشده پایدار یا استفاده از چوبهای احیا شده برای اطمینان از سلامت محیط بسیار مهم است. همچنین فولاد ضد زنگ یک منبع طبیعی نیست، اما در هنگام ایجاد محیطهای سالم نیز جایگزین خوبی است که علاوه بر قابل بازیافت بودن، هیچ سمی از خود ساطع نمیکند.
سطوح کفپوش
برای سالم ترین خانهها، کفپوش های سطح جامد گزینه بهتری نسبت به کفپوشهای فرشی، لمینیت یا وینیل هستند. بهترین روش استفاده از کفپوشهای چوبی یا کاشیهایی با روکش Low - VOC استفاده شود که سرامیکی و شیشهای هستند. البته اگر فرش هنوز انتخاب اول است، میتوان از فرشهای پشمی یا نمد که از الیاف طبیعی و تجدیدپذیر ساخته شدهاند، استفاده کرد و آنها را بدون مواد شیمیایی و پایدار ساخت.
دیوار
گروههای محیط زیستی استفاده از گچ مصنوعی را پیشنهاد میدهند. البته معماران میتوانند از جایگزینهای بازیافتی، کم کربن و فناوریهای نوآورانه استفاده کنند.
عایق
عایقبندی بخش مهمی از هر خانه سالمی است که با محدود کردن جریان هوا، دما را تنظیم میکند. برای بیش از یک قرن، بیشتر خانهها با عایق فایبرگلاس ساخته میشدند که بسته به نوع قرار گرفتن در معرض آن میتواند باعث مشکلات تنفسی، التهاب چشم و پوست شود. از این رو، استفاده از مواد عایق سبز که دارای گواهی VOC هستند و دارای مواد شیمیایی بازدارنده نیستند، ایده آلترین روش است به طور مثال پشم گوسفند، پنبه، چوب پنبه، سلولز، ریشه گیاهان یا منابعی که از طبیعت منشأ میگیرند در واقع قابل حمل هستند و در مقایسه با فایبرگلاس به انرژی بسیار کمی برای تولید نیاز دارند.
بنابراین معماران بهتر است از توسعه استراتژیهای طراحی با محوریت رفاه انسان و محیط زیست استفاده کنند و از اصول اولیه شروع کنند یعنی انتخاب بهترین مصالح.