یزدی‌بندی یکی از عناصر تزیینات هندسی در معماری ایرانی است.
سرویس معماری هنرآنلاین: تزیینات هندسی، یکی از اصول معماری ایران و بسیار حایز اهمیت است و یزدی‌بندی یکی از این عناصر در معماری است. یزدی‌بندی نوعی از کاربندی است که در سردر بناها قرار می‌گیرد و از لحاظ سازه‌ای و هندسی از فرمول مقرنس برای آن استفاده می‌کنند.
بطور کلی یزدی‌بندی در پوشش زیر گنبدها، ایوان‌ها و یا فاصله میان تویزه‌های باربر قابل مشاهده است. این شیوه حالتی مابین رسمی‌بندی و مقرنس است. یزدی‌بندی برخلاف رسمی‌بندی شبکه کاملی نیست، بلکه از واحدهای مجزایی تشکیل شده است که معمار می‌تواند آن‌ها را به هر صورتی که بخواهد با هم ترکیب کند.
یزدی‌بندی را در بناهای تاریخی شهرهای کاشان، اصفهان، نطنز و یزد می‌توان مشاهده کرد. این نمونه‌ها در خانه‌های تاریخی، بازارها، اماکن مقدس و مساجد دیده می‌شوند.
یکی از ویژگی هندسی این نوع کاربندی به عنوان شبه‌یزدی نام دارد. شبه یزدی، تصویر شدن نقش قسمتی از یک شمسه بر روی سطح منحنی تاق است که بر اثر خرد شدن یکی از اجزای هندسی کاربندی به وجود می‌آید و به آن "سینه فخری" می‌گویند و این را یکی از بارزترین ویژگی‌های هندسه یزدی‌بندی می‌توان نام برد. از قدیمی‌ترین نوع این یزدی‌بندی در مسجد جامع اصفهان است که می‌توان یکی از خصوصیات هندسی یزدی‌بندی یعنی شمسه ناقص را در آن مشاهده کرد. پس از آن یزدی‌بندی به طور رایج در معماری ایران که شامل آسیای مرکزی و هند هم می‌شد، قابل مشاهده است.
در ادامه نگاهی می‌کنیم به نمونه‌های درخشان این شیوه در معماری بناهای تاریخی ایران.
