سرویس معماری هنرآنلاین: نشست معرفی و اعلام فراخوان طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر با حضور سید مجتبی حسینی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ علی اصغر سید آبادی مشاور وزیر در امور برنامه‌ریزی؛ ابراهیم حیدری دبیر اجرایی شبکه‌های خلاق در فرهنگ و هنر؛ محمد حسن خوشنویس دبیر علمی شبکه شهرهای خلاق در فرهنگ و هنر؛ علی غیاثی روشن مدیرکل استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ مسعود غلام‌پور عضو شورای سیاست‌گذاری شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر برگزار شد.
در این نشست، ابراهیم حیدری، دبیر اجرایی شبکه‌های خلاق در فرهنگ و هنر به معرفی این برنامه پرداخت و گفت: با توجه به شرایط و مقتضیات کشور و ظرفیت خوب و دیرینه ایران در عرصه‌های هنری و فرهنگی و دغدغه مقام معظم رهبری و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سعی داریم که از این طرح مبتنی بر درون‌زایی اقتصادی بهره ببریم. ما در کشور پتانسیل‌های خوبی در چهره‌های فرهنگی و هنری داریم، بنابراین تلاش ما این است که با استفاده از طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر بتوانیم، بین دستگاه‌های دولتی و غیردولتی استفاده کنیم و نوعی هم‌افزایی در عرصه فرهنگ و هنر را ایجاد کنیم تا از طریق این طرح شهرهای خلاق شناسایی شوند و از این فرصت‌های هنری و ظرفیت‌های اقتصادی در تمام کشور بهره‌برداری شود.
سید مجتبی حسینی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تبریک ایام دهه کرامت، درباره ویژگی‌های این طرح، اظهار کرد: بر همه ما مسلم و روشن است که یکی از ملکات تاریخی سرزمین ما فرهنگ و هنر است و یکی از مزیت‌های بزرگ این نجد جغرافیا آثار و دستاوردهایی است که توسط بزرگان فرهنگ و هنر کشور در طی قرون و اعصار پدید آمده است. خوشبختانه این میراث پراکنده است و در گوشه گوشه ایران ستارگان نورانی و پرفروغی تابیده‌اند که آثار خود را برای مردم ایران و به کام تاریخ کشورمان عرضه داشته‌اند.
او افزود: این آثار ماندگار شده و امروز کشور ما یکی از پرافتخارترین مرز و بوم‌هاست و مؤلف در حوزه هنر از نظر تنوع، تکثر و کیفیت آثار است. این ظرفیت بزرگ تاریخی از یک طرف و از طرف دیگر اسناد فرا دستی موجود در کشور نظیر سند چشم انداز در افق 1404، بیانیه گام دوم انقلاب و سایر اسناد کلان کشوری در کنار دو ویژه برنامه وزیر ارشاد اسلامی که یکی دسترس‌پذیری آسان به فرهنگ و هنر در سراسر کشور و دیگری توزیع متوازن امکانات، رویدادها و خدمات فرهنگی و هنری در سراسر کشور است، باعث شد که طرح شبکه شهرهای خلاق کشور شکل گرفت.
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: برای کشور پهناوری مانند ایران و میراث عمیقی که در فرهنگ و هنر دارد، انتخاب یک شهر برای مرکز موسیقی مقامی، شاید کفایت نداشته باشد بنابراین شبکه شهرها این امکان را فراهم می‌کند که شهرهای مختلف که ظرفیت‌های دیگری دارند به همکاری یکدیگر بتوانند جریانی را ایجاد کنند که به توسعه و رشد هنر و رویدادها بتواند کمک کند.
حسینی ادامه داد: تا پیش از آنکه ما به نفت فروشی روی آوریم، آثار فرهنگی و هنر ایران، جزء ارکان هر اجتماع از گوشه گوشه ایران بود که می‌توانست اقتصاد شهرها را نیز حرکت دهد؛ چنانچه در اسناد تاریخی به یادگار هست که یکی از راه‌های درآمد خانوار در شهری مانند شیراز پدید آوردن، نسخ خطی توسط بانوان بوده که به اقصی نقاط دنیا نیز، صادر می‌شده است.
او ادامه داد: هر کدام از شهرهای ما ظرفیت‌هایی داشته که می‌توانسته هم آن شهر را نامدار کند و هم موجب جلب سیاحان و گردشگران شود که گاهی این امکان و ظرفیت تا امروز نیز جایگاه خود را حفظ کرده است. به همین خاطر امروز ما سفر می‌کنیم تا بازمانده این آثار را مشاهده کنیم. بنابراین اگر چه این اسم بر دهان‌ها به گونه‌های مختلفی عنوان شده است اما ما فکر می‌کنیم که طرح شبکه شهرهای خلاق، اقدامی ملی برآمده از فرهنگ و هنر ماست که با شناسایی ابعاد، زوایا و اجزای مختلف این ظرفیت هم امتیاز گسترده‌تری برای هنرمندان به دنبال دارد و هم سعی داریم، توان مدیریتی را در هر نقطه از ایران چه مدیران ارشاد و چه شهرداری‌ها و استانداری‌ها را گرد هم بیاوریم و آنچه که به نام هم‌افزایی می‌دانیم با موضوع و محور هنر به عنوان یکی از مهم‌ترین میراث‌های ما در خدمت قرار گیرد و بتواند در توسعه شهرها بیشتر از پیش مؤثر واقع شود.
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: امروز خانواده هنرمندان ایران بسیار گسترده هستند و شمار هنرمندان در رشته‌های مختلف طی 40 سال گذشته رشد کمی و کیفی بی‌نظیری را تجربه کرده است کما اینکه پراکندگی هنرمندان نیز افتخار آمیز است و مانند گذشته هنرمندان برای جلب نظر دیگران جلای وطن نمی‌کنند و به تهران نمی‌آیند. در حوزه کودک و نوجوان نیز شاهد استعدادهای شگفت‌انگیز درخشان در سراسر کشور هستیم بنابراین شبکه شهرهای خلاق طرح نو و بدیعی نیست بلکه میراثی است که پیش از این داشته‌ایم اما نیاز به بازپروری، بازآفرینی و معرفی بهتر و دگرگونه دارد.
شبکه شهر خلاق به دنبال رشد اشتغال‌زایی است
مسعود غلام پور، عضو شورای سیاست‌گذاری شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر نیز در ادامه این نشست، بیان کرد: ایده شهر خلاق برای کشوری مانند ایران که صده‌هاست بر پایه خلاقیت، نوآوری و ایده‌های ناب هنری فعالیت کرده، تازه نیست اما آنچه اکنون شاهد هستیم، نیازی است که ناشی از یک غفلت و فراموشی به وجود آمده است.
او افزود: روند شتابان صنعتی و جهانی شدن امروز سبب شده که برخی از مزیت‌هایمان را از دست بدهیم بنابراین بازگشتن به فکر شهر خلاق در راستای این است که چگونه این عرصه را بازآفرینی کنیم و برای جان گرفتن و سامان گرفتن آن، برنامه‌ریزی داشته باشیم. در واقع ایده شهر خلاق مبتنی بر فرهنگ و هنر و هر آنچه میدان زایش فکر و خلاقیت است، به شمار می‌رود البته این بدان معنا نیست که ما تا امروز صنایع خلاق در شهرها و کشور نداشته‌ایم بلکه تمام تلاش ما بر این است که بتوانیم با برنامه‌ریزی و مدیریت و با استفاده از الزامات و نظامات موجود، مدیریتی یکپارچه را برای کسب و کاری مبتنی بر فرهنگ و هنر ایجاد کنیم و دولت به عنوان حمایت گر نقشی تسهیل گر در این عرصه ایفا کند.
عضو شورای سیاست‌گذاری شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر ادامه داد: امروز صنایع خلاق فرهنگی در جهان رو به رشد هستند و یکی از پرشتاب‌ترین صنایع به شمار می‌روند تا جایی که امروز این صنایع توانسته‌اند سهمی 3 درصدی در عرصه GDP جهانی ایفا کنند و حدود یک درصد از جمعیت فعال جهان را به فضای اشتغال برسانند. چنین آمار و رشدی نشان می‌دهد که ما باید شهرهای خلاق فرهنگ و هنر را جدی بگیریم زیرا می‌توانیم در این عرصه اشتغال‌زایی نیز داشته باشیم.
غلام پور درباره طبقه‌بندی صنایع خلاق فرهنگی و هنری بیان کرد: در طبقه‌بندی این نوع صنایع شاهد هستیم که در هسته و مرکز آن بخش‌هایی چون هنرهای خلاق نظیر: ادبیات، موسیقی، هنرهای نمایشی و ... قرار دارد اما در طبقه‌های دیگر بخش‌هایی چون فیلم، موزه، گالری، کتابخانه، عکاسی، معماری، مد و لباس، بازی‌های ویدئویی و ... نیز قرار دارند. بنابراین شاهد هستیم که این نوع صنایع چه طیف گسترده و خلاقی را شامل می‌شوند که می‌تواند در نهایت ما را به توسعه پایدار و متوازن در فضای کشور نزدیک کند.
نگاه شبکه شهر خلاق عدالت محوری است
محمد حسن خوشنویس، دبیر علمی شبکه شهرهای خلاق در فرهنگ و هنر در ادامه این جلسه بر لزوم توجه به ابعاد مدیریتی این طرح تأکید کرد و گفت: تا امروز در کشور ما طرح‌های خوبی شکل گرفته‌اند که به دلایلی از جمله تغییر مدیریت، اجرا نشده‌اند، و تنها یک هزینه و ناامیدی را برای مردم به دنبال دارند، بنابراین باید تلاش کنیم که در طرح شهر خلاق، زیرساخت‌های مناسب مدیریتی و ساختاری را مد نظر قرار دهیم.
او افزود: همان‌طور که می‌دانید خلاقیت در یک فضای امید و امیدواری رشد پیدا می‌کند بنابراین اساساً در جوامع ناامید خلاقیت کمرنگ می‌شود. در این راستا لازم است که بحث‌های مختلف مدیریتی نظیر بودجه و ... به درستی مد نظر قرار گیرد تا در میانه کار شاهد صدمه خوردن به طرح اصلی و ایده کار نباشیم.
دبیر علمی شبکه شهرهای خلاق در فرهنگ و هنر اظهار کرد: در شهر خلاق نگاه ما بر عدالت محوری است زیرا مردم نباید محکوم شوند که به واسطه قرار گرفتن در یک شهر خاص و یا عدم دسترسی به امکانات محروم شوند. تلاش ما در شهر خلاق بر این است که بتوانیم زمینه رشد و نمو استعدادها را فراهم کنیم. با توجه به اینکه شهر مکان زندگی و بروز استعدادها و ظهور اقتصاد به شمار می‌رود، باید شرایطی را فراهم کنیم که خلاقیت‌ها در همین فضا بروز و ظهور پیدا کند اما در این راستا نیازمند مدیریت جامع شهری هستیم زیرا بدون همکاری این بخش‌ها اتفاقات ریشه‌ای رخ نخواهد داد.
خوشنویس بر دنبال کردن نگاه آمایشی تأکید کرد و گفت: متأسفانه در صده اخیر شاهد هستیم که هیچ‌یک از مدیران نگاهی آمایشی را در بخش‌های مدیریتی دنبال نکرده‌اند درحالی‌که ایران سرزمینی است که دارای تنوع زبانی، اقلیمی، قومی و ... است و اجرای هر نوع طرحی نیازمند آمایش سرزمینی به شمار می‌رود.
علی اصغر سید آبادی، مشاور وزیر در امور برنامه‌ریزی نیز در ادامه این جلسه گفت: به نظر من طرح شهر خلاق، بسیار بزرگ‌تر از یک رویداد فرهنگی و هنری است زیرا یک تغییر دیدگاه به شمار می‌رود که اگر به آن توجه داشته باشیم، می‌توانیم با حساسیت بیشتری پیش برویم. نخستین کاری که در این عرصه رخ می‌دهد، این است که با این طرح برنامه‌ریزی‌های فرهنگی به شکل مشارکتی شکل می‌گیرد و نگاهی بالا به پایین را دارا نیست. در واقع به واسطه این طرح برنامه‌ریزی شکلی مشارکتی به دست می‌آورد و دولت نقشی تسهیلگر را دنبال می‌کند. در این طرح نسبت ما با کنش گران فرهنگ و هنر تغییر می‌کند و دست یاری به سمت همه هنرمندان دراز می‌شود.
او ادامه داد: در گذشته شهرها و مناطق مختلف ایران دارای تبادل فرهنگی و هنری بودند و در نتیجه شاهد نوعی نزدیکی در تعاملات فرهنگی و هنری بودیم اما امروزه این روند دچار تغییر شده است بنابراین به واسطه چنین طرحی می‌توانیم نگاهی احیاگرانه به چنین تعاملاتی را دنبال کنیم. در واقع ما باید به داشته‌هایمان احترام بگذاریم و دانش‌ها و مهارت‌ها و هنرهای بومی را احیا و کارآمدتر کنیم.
مشاور وزیر در امور برنامه‌ریزی افزود: دبیرخانه این رویداد در معاونت هنری ارشاد قرار دارد اما محدود به این مرکز نیست و سایر رشته‌های فرهنگی و هنری در شهرها و استان‌های مختلف نیز با آن همراه هستند.
در ادامه این نشست فراخوان طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر اعلام و معرفی شد.
همچنین در این نشست، مدیران ارشاد مراکز استانی به صورت ویدئو کنفرانس حضور داشتند و پس از معرفی و مطرح شدن ابعاد مختلف این فراخوان به طرح نظرات و خواسته‌های خود پرداختند.