سرویس معماری هنرآنلاین: حسین سلطان‌زاده، دکترای معماری و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی بر لزوم توجه به ابعاد مختلف در راستای حل مشکلات معماری تأکید کرد و در این باره به خبرنگار هنرآنلاین گفت: به گمان من، لازم است که برای ارائه راهکار در راستای حل معضلات امروز معماری ایران، مشکلات این بخش را به چند حوزه طبقهبندی کنیم.
او افزود: مسائل مربوط به آموزش، حرفه و پژوهش، امروز حداقل مباحث و مشکلاتی هستند که معماری ایران را دچار معضل و مشکل کرده است. در واقع یکی از مسائل بسیار مهمی که در حرفه معماری و برخی حرفه‌های دیگر با آن مواجه هستیم، کمبود شرایط شغلی برای معماران و فارغ‌التحصیل است.
عضو انجمن مفاخر معماری ایران تصریح کرد: متأسفانه امروزه عده بسیاری از فارغ‌التحصیلان و دانش‌آموختگان عرصه معماری و نیروی کار تربیت شده، شرایط لازم را برای حضور در عرصه اشتغال ندارند در نتیجه این امر سبب شده که بسیاری از دانشجویان انگیزه لازم و کافی را برای آموزش مناسب نداشته باشند.
سلطان‌زاده، رشد لجام گسیخته در فعالیت مراکز آموزشی را منجر به رشد مشکلات متعدد دانست و گفت: متأسفانه به نظر می‌رسد که هنوز هم برنامه مناسبی برای کنترل وضعیت حاضر ایجاد نشده است تا جایی که شنیده‌ها حاکی از حضور بیش از 800 مرکز آموزشی در حوزه معماری است که آمار بسیار ناخوشایندی به شمار می‌رود زیرا قطعاً کشور ما به این میزان فارغ‌التحصیل و دانش آموخته در این رشته نیاز ندارد.
او خاطرنشان کرد: طبیعی است که وقتی با این حجم گسترده، بخش‌های آموزشی فعالیت می‌کنند، نمی‌توانیم آموزش‌های عمیقی را شاهد باشیم زیرا تمام این روند سرانجام بر صف افراد بیکار جامعه می‌افزاید.
این معمار برجسته ادامه داد: یکی از معضلات مهم در این عرصه، مجوز دادن به تعداد بسیار زیادی از مؤسسات غیر انتفاعی است که سیاست مناسبی نیز برای آموزش ندارند البته این معضل صرفاً مختص معماری نیست و در اغلب رشته‌ها ما بیش از نیاز کشور، دانشجو جذب کرده‌ایم.
سلطان‌زاده، تأکید کرد: متأسفانه امروز ساخت و ساز کشور به شکل قابل توجهی در دست افراد غیر متخصص یا سرمایه‌گذارانی است که بینشی مناسب در استفاده از نیروی متخصص ندارند، بنابراین ساختمان‌هایی ساخته می‌شوند که کیفیت اجرایی نازلی دارند و هزینه سنگینی را بر اقتصاد ملی وارد می‌کنند. این نوع بناها پس از چند سال، هزینه و مخاطرات بسیاری را برای افراد به وجود می‌آورند که خود باری مضاعف بر دوش جامعه است، هر چند که وزارت مسکن و شهرسازی برنامه‌های خوبی در این راستا تدوین کرده است اما به نظر می‌رسد که هنوز امکان اجرای مناسب این طرح‌ها وجود ندارد و شاهد تغییر روندها نیستیم.
او معماری را یک صنعت گسترده خواند و گفت: معماری یک صنعت گسترده است که تحت تأثیر عوامل به شدت اجتماعی است در نتیجه این روند یک فضای پرالتهاب را شکل می‌دهد که گاهی روی حرفه اثر می‌گذارد. به نظر می‌رسد که به دلیل نبود کنترل کیفی بر آموزش، عده‌ای از دانش‌آموخته‌های ما مهارت‌های لازم و کافی را برای ورود به عرصه کار به دست نمی‌آورند ضمن اینکه بخشی از مشکلات این حوزه نیز به نحوه آموزش اساتید، مراکز آموزشی و ... از یکسو و وزارت علوم از سوی دیگر مربوط است.
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی تهران خاطرنشان کرد: برای رفع معضلات حوزه معماری نمی‌توان با یک راه حل صرف وارد عمل شد زیرا به دلیل گستردگی معماری، طبعاً در حوزه‌های مختلف باید برنامه‌ریزی انجام شود تا بتوانیم نتایج مناسبی را به دست آوریم.
سلطان‌زاده ادامه داد: مسئله حرفه، آموزش و پژوهش به شدت با یکدیگر در ارتباط هستند و چرخه‌ای را شکل می‌دهند که باید به یک میزان به هر کدام توجه کرد. البته ممکن است که برنامه‌ها و اندیشه‌های خوبی نیز در بدنه اجرایی بخش معماری وجود داشته باشد اما متأسفانه به دلیل نبود یک عزم جدی در این حوزه هنوز اتفاق چندانی شکل نگرفته است بنابراین تا رسیدن به یک سطح مناسب بسیار فاصله داریم.
او با اشاره به فروش پایان‌نامه‌ها گفت: پدیده خیابان انقلاب در حوزه آموزش یک معضل جدی است زیرا فروش پایان‌نامه‌ها، پژوهش‌ها و حتی در مواردی پروژه‌های دانشجویی، خبر از یک بیماری عظیم در جامعه می‌دهد که طی چند دهه اخیر دامن‌گیر شده است. این اتفاق نیز به دلیل رشد افراد تحصیل‌کرده و بیکاری شکل گرفته است، بنابراین باید در تمام ابعاد یک نگاه جامع را دنبال کنیم.