سرویس معماری هنرآنلاین: نشست جدید خانه اندیشمندان علوم انسانی بهصورت مشترک با مجله بخارا به موضوع "تکیه دولت" اختصاص یافته است.
در این برنامه علی دهباشی، ناصر تکمیل همایون و علیرضا قاسم خان به سخنرانی خواهند پرداخت. این برنامه همراه با نمایش فیلم مستند "تکیه دولت" همراه خواهد بود.
تکیه دولت که از آن با عناوین دیگری همچون تکیه همایونی دولتی، تکیه قصر، تکیه بزرگ شاهی نیز نام برده شده است، بنایی است که در عهد ناصرالدین شاه قاجار و به منظور اجرای مراسم تعزیه و برگزاری آئینهای سوگواری و روضه خوانی در ایام عاشورا در تهران قدیم برپا شد. تکیه دولت نه تنها به لحاظ معماری و جنبههای تاریخی بلکه از لحاظ اجرای مراسم با شکوه تعزیه نیز دارای اهمیت خاصی بوده است.
این ساختمان در جنوب خاوری کاخ گلستان و در جنوب باختری شمسالعماره، شمال سبزهمیدان و روبه روی مسجد شاه تهران جای گرفته بود. ساختمان تکیه در سه طبقه و به شکل گِرد و آجری به قطر تقریبی شصت متر و به بلندای ۲۴ متر بود. مساحت آن حدود ۲۸۲۴ متر مربع و در میانه صحن تکیه، سکوی گردی وجود داشت که برای اجرای تعزیه در نظر گرفته شده بود."محمدکریم پیرنیا" در کتاب "معماری ایران"، از معماری نه چندان شناخته شده به نام استاد "حسینعلی مهرین" به عنوان معمار این بنا نام برده است.
تکیه دولت پس از سالها ویرانه ماندن، در ۱۳۲۵ برای ساخت شعبه بانک ملی در بازار تهران، تخریب شد و بیشتر عرصه آن زیربنای بانک شد.
تکیه دولت را که اکنون اثری از آن به جا نمانده است، میتوان نماد تهران در عصر ناصری تلقی کرد و آن را از معدود بناهایی دانست که علاوه بر تأثیر به سزایی که در تاریخ تعزیه داشته است، به عنوان یک شاهکار معماری عصر قاجار نیز مطرح بوده است.
ساختمان عظیم تکیه دولت که برخی از جهانگردان و نویسندگان مغرب زمین آن را از حیث عظمت شبیه آمفی تئاتر ورونا در ایتالیا دانستهاند، در ضلع شرقی کاخ گلستان و در مجاورت شمسالعماره قرار داشت و از آن به عنوان بزرگترین نمایشخانه تمام اعصار ایران نام برده شده است.
ورود عموم آزاد و بلامانع است و علاقهمندان به شرکت در این نشست میتوانند شنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۷ ساعت 17 به خانه اندیشمندان علوم انسانی واقع در خیابان استاد نجات الهی، نبش خیابان ورشو، تالار فردوسی مراجعه کنند.