گروه مد و لباس هنرآنلاین: همزمان با برپایی دومین سوگواره تعزیهخوانی «شبیه حسین (ع)»، نگارخانه ابوالفضل عالی حوزه هنری میزبان نمایشگاه «نسخ و ادوات تعزیه شبیه حسین(ع)» شامل مجموعهای از ابزار و لوازمهای تعزیه در بخشهای البسه، ابزار و تجهیزات، ماسکها و عروسکها و نسخ تعزیه است؛ نمایشگاهی که از ۱۶ تا ۲۳ شهریور هر روز از ساعت ۹ تا ۲۱ میزبان مخاطبان است.
مهدی دریایی، پژوهشگر تعزیه و برپاکننده این رویداد درباره آثار بخشهای مختلف ازجمله لباسهای موجود در این نمایشگاه به خبرنگار هنرآنلاین گفت: این نمایشگاه شامل بالغ بر 3060 قطعه از ابزار و ادوات مورد استفاده در مجالس تعزیهخوانی بوده و لباسهای به نمایش درآمده مربوط به دورههای تاریخی صفویه، قاجار، پهلوی و بخشی مرتبط با پس از انقلاب اسلامی ایران است.
دریایی افزود: نکته حائز اهمیت در ارتباط با این لباسها، مشکلات و چالشهای موجود در بحث نگهداری آنها طی تمامی این سالها بوده است حالآنکه ما پشت هفتم تعزیه در ایران به شمار میرویم و بخشی از این آثار متعلق به اجداد ماست که زمانی دور در تکیه دولت تعزیه میخواندند.
این پژوهشگر تعزیه و دارنده گواهی درجهیک هنرهای آئینی و سنتی در ادامه با اشاره به اینکه در سال 1342، اجدادشان به دلیل قدغن شدن برپایی تعزیه به زادگاه خود یعنی شهرهای تفرش و فراهان بازگشتهاند، بیان کرد: بخشی از این ابزار که از همان دوره در خانههای مورد نگهداری قرار گرفتند، دربردارنده هویت ملی و فرهنگی کشورمان هستند که تحت هیچ شرایطی فروخته نشده و دستبهدست به ما رسیدهاند.
او تصریح کرد: طی سالیان سال و بر اساس مذاکراتی با میراث فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواستار تأسیس دپارتمان تعزیه و موزهای دائمی با هدف نگهداری این ادوات هستیم چراکه تمامی این ابزار، مستندات تاریخ تعزیه و سندی ملی به شمار میروند و باید مورد حمایت قرار گیرند اما تاکنون موفق به تحقق این مطالبه نشدهایم.
دریایی درباره شرایط نگهداری از این ادوات اظهار داشت: ما از این ابزار در یخدانهای موجود در خانه پدری نگهداری میکنیم درحالیکه تمامی آنها باید در شرایطی بسیار ویژه و حتی دور از جریان هوا و در خلأ نگهداری شوند.
این پژوهشگر از این ادوات بهعنوان آرمان ملی و هنری کشورمان یاد کرد و گفت: لباسها و نسخ خطی، بیش از سایر ابزار در معرض خطر هستند و اگر خواهان ماندگاری آنها در طول تاریخ هستیم باید در آینده نزدیک، تمهیداتی ویژه در راستای نگهداری آنها اندیشیده شود و در غیر این صورت مشخص نیست نسلهای بعدی چه برخوردی با آنها داشته باشند.
او همچنین به ارائه توضیحاتی درباره ویژگیهای لباسهای موجود در نمایشگاه «نسخ و ادوات تعزیه شبیه حسین (ع)» پرداخت و گفت: بر اساس شواهد و داشتههای موجود، دوره قاجار، دوره طلایی تعزیه بهویژه در زمینه طراحی و دوخت لباس بوده که برخلاف دوره صفویه با ویژگی بهکارگیری رنگهای محدود در لباس، شاهد استفاده از رنگهای متنوع و برخی از دوختهای سنتی همچون زردوزی، ملیلهدوزی و مرواریددوزی روی لباسها هستیم.
دریایی در خاتمه افزود: لباسهای دوره صفویه و قاجار دستدوز هستند و با توجه به آنکه بحث تضاد میان نیکی، بدی، خیر و شر در تعزیه بهشدت موردتوجه بوده است، این تضاد در شیوه انتخاب رنگ و برشها بهمراتب دیده میشود. در دوره پهلوی نیز رنگهای بیشتری از زرد و آبی گرفته تا بنفش در لباس تعزیه به کار گرفته میشد و البته تعدادی از این لباسها به صورت جلو بسته و در تقلیدی اشتباه از لباس اعراب طراحی و دوخته شدهاند.