گروه مد و لباس هنرآنلاین: در نامه علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به محمدعلی شجاعی آمده است:
«در اجرای ماده ۱ از قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مصوب سال ۱۳۸۲ و مواد ۱۱ و ۱۲ از قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بینالمللی حفظ میراث فرهنگی ناملموس مصوب سال ۱۳۸۴ و مواد ۲ و ۳ آییننامه اجرایی قانون مذکور مصوب ۱۳۸۷/۱۱/۶ هیئت محترم وزیران و با رعایت مقررات آییننامه اجرایی مذکور، میراث فرهنگی ناملموس با عنوان «آیین یئفه اوخوماق (مرثیهخوانی)» به شماره ۲۱۸۴، «فنون و مهارت کردیدوزی» به شماره ۲۱۸۵، «پوشش محلی ترکهای خراسان شمالی» به شماره ۲۱۸۶، «فنون و مهارت نوغانداری، ابریشمکشی و ابریشمتابی» به شماره ۲۱۸۷، «مهارت پخت نان (چاپادیچپاتی) در شهرستان راز و جرگلان (منطقهای به پیشنهاد خراسان شمالی)» به شماره ۲۱۸۸، «آیین کتابخوانی (مقتلخوانی) شهر گرمه» به شماره ۲۱۸۹، «آیین کشتی سنتی گورش (منطقهای به پیشنهاد خراسان شمالی)» به شماره ۲۱۹۰، «آیین منادیخوانی (مندیخوانی) روستای رویین» به شماره ۲۱۹۱، در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس در تاریخ ۹۹/۰۶/۱۷به ثبت رسیده است. هرگونه اقدام که موجب حفظ و احیای این میراث شود، مورد تأکید است.»
به همین بهانه و از آنجا که ردپای پوشش محلی ترکهای خراسان شمالی در ابلاغیه ثبت ملی میراث ناملموس استان دیده میشود، نگاهی داریم به پوشش محلی خراسان شمالی:
لباسهای محلی مردم خراسان شمالی با داشتن تنوع چشمگیر رنگ و طرح، علاوه بر اینکه پوشش اسلامی و کاملی برای زنان و مردان محسوب میشود، به علت اینکه غالباً برگرفته از زیباییهای طبیعت و رنگهای شاد فصل بهار هستند، سبب آرامش روحی و روانی استفادهکنندگان نیز میشود.
یکی از این جنبههای تمایز، لباس زنان کرمانج در ایلهای مختلف است که ریشه در سلایق و باورهای آنها دارد. لباس زنان کرد خراسان رنگینکمانی از زیبایی و بهاری بیخزان است.
البسه زنان و دختران کرمانج این استان غالباً شامل ۵ قسمت «یاشار» و یا چارقد، «کراس» (بلوز)، «شیلوار» (دامن)، «جلیقه» و «شلیته» است.
یاشار: یا چارقد که در اصطلاح امروزی روسری گفته میشود، شال حریر مخصوصی است که بهعنوان پوشش سر استفاده میشود و بهگونهای است که سر و حتی چهره زن، بهجز چشمان وی را نیز میپوشاند.
سربند نیز دستمالیزدی است که غالباً ترکیبی از رنگهای قرمز و مشکی بوده و برای محکم کردن یاشار بر روی آن بسته میشود.
کراس: لباس بالاتنه بوده و به پیراهن بلند سادهای گفته میشود که یقه خاصی ندارد و پایین آن نیز چیندار است.
شیلوار: یکی از بخشهای اصلی لباس زنان کرد خراسان «شیلوار» است. شیلوار یا پارچه، دامن پر چینی است که در پوشش دخترها نارنجی و یا زردرنگ بوده و در خانمها نیز به رنگ قرمز و از پارچه مخملی تهیه میشد و حاصل دوخت آن لباسی با چین بسیار زیاد و خوشحالت میشد.
شلیته: دامنی بلندی تا محدوده زانو و از جنس مخمل بوده که با رنگهای متنوع حاشیهدوزی میشود.
جلیقه: معمولاً از جنس مخمل بوده و سکههای قدیمی که در قدیم بهعنوان پسانداز خانمها به آن دوخته میشد و بهمرورزمان به جزئی از لباس تبدیلشده است، زیبایی خاصی به آن میبخشد و غالباً نیز کراس و جلیقه با شلیته همرنگ انتخاب میشدند.
گار و کله: البته علاوه بر این پوششها باید «گار» یعنی گوشوارهای بلندی که به دو طرف عرقچین متصل و روی آن یاشار و سربند بسته میشد، «کله»، پوششی از جنس پارچه مخمل که بر روی کراس پوشیده میشد، جوراب را نیز اضافه کرد که به بنا به شرایط و فصول مختلف سال پوشیده میشدند و با یکدیگر پوششی مرکب از رنگها و پیامها را ایجاد میکردند.
پوشاک مردانه کرمانجهای خراسان شمالی نیز شامل «عرقچین»، «کهلاو» و «لچگ» بود که مانند پوشاک بانوان دارای رنگهای شاد و برگرفته از طبیعت بودند.